Door de Oudstrijderslaan te verleggen tegen het spoor krijgt Ieper een veel groter vestenpark en kan een fietspad van Ter Olmen naar het Zaalhof via een tunnel de oversteek maken. Het is een van de vele opmerkelijke voorstellen in het masterplan voor de Strategische Spie, dat werd voorgesteld aan een enthousiast publiek. Al blijft de vraag hoe realistisch en financieel haalbaar de ambitieuze plannen voor het nieuwe stadsdeel zijn.
De Strategische Spie situeert zich tussen de Oudstrijderslaan, het kanaal Ieper-Komen en de Rijselseweg. Doordat stad Ieper de site van het goederenstation kon kopen en Defensie een deel van de legerkazerne van de hand wilde doen, kwam het 90 hectare grote gebied plots vrij voor stadsontwikkeling. “Het is voor de stad lang geleden dat er nog zoiets ambitieus gepland staat”, zegt schepen van Ruimtelijke Ordening Philip Bolle (Vooruit).
“We krijgen maar één keer de kans om daar een bestemming aan te geven, want eens het in een plan is gegoten, ligt het vast. Omwille van de interessante ligging noem ik het soms het ontbrekende taartstuk. Je moet met verschillende insteken en functies rekening houden zodat op het einde van de rit, over tien of twintig jaar, alle stukjes mooi in elkaar passen. Je moet dus heel voorzichtig te werk gaan. Bijvoorbeeld: we zijn niet van plan om het retailpark Rijselpoort groter te maken, want je zit met moeilijke kruispunten op de Dikkebusseweg en de Rijselseweg die we niet willen verzwaren.”
Heraanleg Oudstrijderslaan
Na een workshopweek maakte studiebureau Buur Part of Sweco een masterplan op dat de krijtlijnen voor de site uittekent. “Tijdens die week groeide het inzicht dat de positie van de Oudstrijderslaan een belangrijke impact heeft op de ontwikkelingskansen van het gebied”, zegt Jan Hamerlinck, stedenbouwkundige en projectleider voor Buur. “De Oudstrijderslaan is op bepaalde plaatsen 26 meter breed. We weten dat de helft volstaat om de verkeersstromen die langs deze straat de stad binnenkomen te kunnen dragen. We kunnen dus de helft ontharden.”
“Een tweede aspect is dat er geen riolering is onder de Oudstrijderslaan, dus we moeten de straat per definitie opbreken en herinrichten om de toekomstige ontwikkelingen mogelijk te maken. Voordelen van het heraanleggen van de Oudstrijderslaan langs het spoor zijn de mogelijkheid tot het uitbreiden van het vestenpark, de geluid- en stofemissies zullen dalen en er is een vrijliggend fietspad mogelijk in het park.”
“Het nadeel is dat de Oudstrijderslaan 1.200 meter lang wordt in plaats van 950 meter, waardoor de kostprijs iets hoger is. Toch vinden we dit het beste scenario. We moeten gaan voor een Oudstrijderslaan die naam waardig: een nieuwe ontsluitingsas begeleid door bomenrijen en met een versmald profiel.”
Verschillende deelvelden
“Het gebied wordt in het masterplan ingedeeld in verschillende deelvelden. Een eerste bouwveld zien we op de site van het vroegere goederenstation aan de kop van de Oudstrijderslaan. We zien kansen tot een nieuwe woonontwikkeling in U-vormige gebouwen met aan de kant van het station een publieksgerichte functie. Daarbij is het ook nuttig na te denken over een nieuw stationsplein. Ons voorstel is om alternatieven te zoeken voor de parkings, bijvoorbeeld ondergronds”, zegt Hamerlinck.
“Het vestenpark, dat door het verleggen van de Oudstrijderslaan groter wordt, noemen we inundatiepark Bailleul. Het natuurgebied De Triangel, dat nu niet toegankelijk is voor het publiek, kunnen we daarin integreren. Dat park zien we een beetje als de spons van Ieper. Waterhuishouding wordt daar zeer belangrijk.”
Wijken en binnenstad verbinden
Naar het zuiden toe voorziet het masterplan ook een Triangelwijk West, gelegen naast het spoor en de nieuwe Oudstrijderslaan. “Een andere nieuwe structuur zien we langs de huidige IJzerwegbeek. Om het water vlot doorgang te geven onder het spoor en de Oudstrijderslaan, wordt extra ruimte gemaakt.”
“Ook het nieuwe fietspad dat de wijken ten westen van het spoor en de binnenstad verbindt zal hier de doorsteek maken. Dat zou dus een tunnel onder het spoor en de Oudstrijderslaan kunnen worden. Richting binnenstad kan een nieuwe brugconstructie over het vestingwater, een houten passerelle bijvoorbeeld, de connectie maken tussen het fietspad langs de vestenstructuur en de binnenstad.”
Museumkwartier en werkhuizen
Aan het Hofland worden woningen voorzien, en ter hoogte van de Pannenhuisstraat een parkje. Waar vandaag de loodsen staan van de technische dienst zouden op lange termijn ook woningen kunnen komen. De site kazerne Kwartier Lemahieu wordt opgedeeld in verschillende stukken. Een stuk blijft eigendom van Defensie en daar wil War Heritage Institute over enkele jaren al een museum realiseren waar rollend materieel uit de Koude Oorlog zal worden ondergebracht. Dat wordt in het masterplan het museumkwartier genoemd.
“De vroegere loodsen/werkhuizen op de kazernesite komen vrij en bieden plaats voor makers en stedelijke productie. Tegelijk zien we kansen om daar indoor recreatie een plek te geven. Een centrale plek kan zorgen voor ontmoeting en interactie tussen makers”, legt Jan Hamerlinck uit.”
“De nieuwe dwarsverbinding trekt – letterlijk – twee stadsdelen naar elkaar toe
Centraal tussen het museum en de werkhuizen ontstaat een groene ruimte die ook een publiek karakter kan krijgen. Vandaag is er al een boomgaard die door ANB werd aangeplant. Rechts langs het Hommelhofpad wordt de noord-zuidverbinding voor fietsers voorzien. De kazernegebouwen ten zuiden van de Kemmelseweg krijgen een invulling voor laagdynamische activiteiten, ondersteunend aan de werkhuizen. Ten zuiden van de kazernegebouwen ligt het Lemahieupark, een landschap dat vandaag al wordt beheerd door ANB waar boompoelen en houtkanten een plek krijgen.”
Schepen Bolle benadrukt dat de site onmogelijk in één keer kan ontwikkeld worden. “De loodsen van Defensie is iets waarmee we samen met de WVI heel snel aan de slag kunnen. De kazerne Lemahieu en de loodsen van Defensie zullen onteigend worden. Maar de woonontwikkelingen zullen gefaseerd moeten gebeuren, want je kunt geen 300 à 400 woningen in één keer op de markt gooien.”
Kostenplaatje
“We zijn nu samen bezig met de Provincie om het provinciaal RUP op te maken. Dat zou normaal moeten voltooid zijn en ter goedkeuring voorgelegd worden aan de gemeenteraad eind 2024 of begin 2025. Vanaf dan kun je omgevingsvergunningen aanvragen en kun je beginnen in de verschillende deelgebieden, maar ook met de nodige voorzichtigheid: alles kan aangevochten worden.”
“We hopen dat de burger mee is in het verhaal. Er was een grote opkomst op de voorstelling van het masterplan. Vooral de verbinding onder het spoor over de vestingen, van Ter Olmen naar het Zaalhof, lijkt in goede aarde te vallen. Dat is eigenlijk letterlijk twee stadsdelen naar elkaar toe trekken. Wat we ook doen, die dwarsverbinding moet er komen.”
Aan dergelijke ambitieuze plannen hangt doorgaans een serieus kostenplaatje, maar die zouden gecompenseerd moeten worden met de opbrengsten van de woonontwikkelingen. Het studiebureau berekende dat er minstens 300 woningen moeten gerealiseerd worden om break-even te draaien.
“De stad wil daar geen winst op maken, maar zo’n tunnel onder het spoor alleen al kost miljoenen euro’s. Om niet te eindigen met een financiële kater worden we begeleid door het studiebureau, de WVI en de Provincie. In een eerste fase schatten we inderdaad dat er een 300-tal woningen kunnen komen. In een latere fase zijn er nog extra mogelijkheden, maar dat is zeker niet aan de orde de eerstkomende twintig jaar.”
OPPOSITIEPARTIJ CD&V: VOOR ONS KRIJGT HET PLAN GEEN GROEN LICHT”
Oppositiepartij CD&V ziet goede zaken in het masterplan, maar volgt het hele proces met argusogen. “Volgens de meerderheid wordt dit een break-evenproject”, zegt fractieleider Katrien Desomer. “Maar we vrezen ervoor als we het plan bekijken. De kosten voor onder andere de fietsbrug over de vestingen, de aanleg van het nieuwe inundatiepark met het opbreken van de huidige Oudstrijderslaan, de aanleg van de nieuwe baan en de voorziene ondertunnelingen zouden in evenwicht zijn met de grondwaarde van de toekomstige residenties. De kostprijs voor een 160 meter lange fiets- en wandelbrug over de vestingen, samen met de 15 meter brede ondertunneling voor fietsers en de IJzerwegbeek alleen al, lijkt ons al een klein fortuin te kosten. Ook nergens een woord over de budgetten voor de verhuis van het dierenasiel en de technische- en groendienst.”
Het grootste vraagteken blijft volgens CD&V de mobiliteit. “Dit zou wel eens het grootste struikelblok kunnen worden. Dat er niet eerst een mobiliteitsstudie werd gemaakt, is uiterst vreemd. 300 nieuwe woonentiteiten, 7.500 m² extra ruimte voor publieksvoorzieningen en 1.500 m² voor kantoorfaciliteiten veroorzaken toch heel veel extra beweging. Dit allemaal op een nieuw aan te leggen smalle weg steken, is niet evident. En dan wordt de extra mobiliteit door de nieuwe invulling van de voormalige militaire kazerne nog niet in rekening gebracht. Voor ons blijft het, met de beperkte informatie die we kregen, een groot vraagteken of het opbreken van de Oudstrijderslaan, wel de beste optie is.”
“Er zijn heel wat goede elementen en op plan oogt dit fantastisch mooi. Maar mooi en haalbaar zijn twee verschillende zaken. Financieel maar ook op vlak van mobiliteit is het werk niet af. Dit is een plan over 20 jaar, dus over legislaturen heen. Voor ons krijgt dit project op vandaag geen groen licht”, concludeert Katrien Desomer.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
