Ruiseledenaar trekt zondag naar de stembus om fusieplannen met Wingene te beoordelen: het referendum in twaalf vragen uitgelegd

Gaan de wegen naar Wingene en Ruiselede straks in dezelfde richting? Zondag zijn we weer ietsje wijzer. © WME
Philippe Verhaest

Zondag staat Ruiselede onder hoogspanning. Eind april maakten burgemeester Greet De Roo en haar Wingense collega Lieven Huys met veel bombarie bekend dat beide gemeenten op 1 januari 2025 zouden samensmelten, maar het nieuws zette de landelijke gemeente op zijn kop. Zo’n 4.500 stemgerechtigde inwoners mogen nu hun mening geven. Maar hoe werkt zoiets? Wij leggen het nakende referendum voor je uit.

1. Wat is een volksraadpleging?

Een volksraadpleging of referendum is het voorleggen van een vraag aan de kiesgerechtigden in een land of een bepaald gebied. In dit geval: de inwoners van Ruiselede vanaf 16 jaar oud. Deze vraag voorleggen gebeurt door een overheid, al dan niet in opdracht van de betreffende bevolking. Net als bij reguliere verkiezingen zakken de kiesgerechtigden naar het stembureau af en beantwoorden ze de vraagstelling.

2. Waarom wordt dit georganiseerd?

Nadat het nieuws over de fusieplannen eind april bekend raakte, borrelde hier en daar ongenoegen op. Een veelgehoorde kritiek: de Ruiseledenaar werd niet bij de plannen betrokken en voor een voldongen feit gesteld. Stijn De Ram en Marc Vandaele, buren uit Kruiskerke, trokken van begin mei tot midden juli van deur tot deur met de vraag om hun eis om een volksraadpleging te steunen. Dat resulteerde in 1.540 handtekeningen, veel meer dan de benodigde twintig procent van alle Ruiseledenaren. En dus voldoende om het Ruiseleedse gemeentebestuur aan te zetten om deze stembusslag te organiseren.

3. Wie kan zijn stem uitbrengen?

Elke inwoner van Ruiselede die op 27 november 2022 16 jaar of ouder is, heeft een oproepingskaart in de brievenbus gekregen. Breng die zeker naar het stemlokaal mee, samen met je identiteits- of verblijfskaart.

Wat Ruiselede met een eventueel negatief resultaat zal doen, is nog onduidelijk. De uitslag is immers niet bindend

4. Is dit verplicht?

Kort en bondig: neen. Net zoals bij de komende gemeenteraadsverkiezingen van 2024 geldt geen opkomstplicht, laat staan stemplicht.

5. Waar en wanneer kan je stemmen?

Ruiselede richt vier stembureaus in. Daar kan je zondag tussen 8 en 13 uur terecht. Stemmen kan in zaal Sport en Spel (Tieltstraat 46a), de polyvalente zaal van de jeugdlokalen (Tieltstraat 46a), de sporthal van Basisschool De Linde (Brandstraat 24) en Zaal Kruispunt (Kruiskerkestraat 8a).

6. Welke vraag wordt er gesteld?

Moet Ruiselede met Wingene fusioneren op 1 januari 2025? Er zijn twee duidelijke antwoorden mogelijk: ja en neen.

7. Is het de eerste keer dat burgers zich via een volksraadpleging over fusieplannen kunnen uitspreken?

Neen. In september 2017 konden de inwoners van Kruishoutem en Zingem in Oost-Vlaanderen zich over een mogelijke fusie uitspreken, met een positief gevolg. In Kluisbergen, waar een megafusie op til stond met Kruisem, Oudenaarde en Wortegem-Petegem, stootten de plannen dan weer op heel wat kritiek en trok het het partij-overstijgend initiatief Inspraak Kluisbergen de straat op. Eind juni dwongen ze een volksraadpleging af, maar die bleek niet nodig: begin september belandden de fusieplannen in de vuilnisemmer. Ook in Kruibeke, dat op 1 januari 2025 met grote buur Beveren fusioneert, klinkt de roep om een volksraadpleging.

Eind april van dit jaar. Wingens burgemeester Lieven Huys (CD&V) en zijn Ruiseleedse collega Greet De Roo beklinken de fusieplannen met een stevige handdruk.
Eind april van dit jaar. Wingens burgemeester Lieven Huys (CD&V) en zijn Ruiseleedse collega Greet De Roo beklinken de fusieplannen met een stevige handdruk. © WME

8. Is de uitslag bindend?

Neen. Ten eerste moeten minstens twintig procent van alle Ruiseledenaren effectief hun stem uitbrengen. In totaal mogen 4.500 Ruiseledenaren naar de stembus. Ruiselede telt om en bij de 5.400 inwoners, 1.100 stemmers is dus het minimum. Pas als dat aantal gehaald is, wordt er overgegaan tot het tellen van de ja- en neen-stemmen.

9. Wanneer is de uitslag bekend?

Een eventuele uitslag zal rond 15 uur bekendgemaakt worden via de gemeentelijke website en Facebookpagina. Het resultaat zal ook aan het gemeentehuis worden uitgehangen. Ook indien er niet voldoende Ruiseledenaren hun stem hebben uitgebracht, zal dit op deze manier de wereld ingestuurd worden.

10. Wat kost het?

Het Ruiseleedse gemeentebestuur is belast met de organisatie van de volksraadpleging. Daarvoor trekt het een budget van 30.000 euro uit.

11. Leeft het referendum?

Het aantal vereiste handtekeningen voor een volksraadpleging werd vlot gehaald en ook de infovergaderingen van afgelopen week lokten telkens heel wat belangstellenden. Maar of er zondag massaal naar de stembus getrokken wordt, is vooralsnog koffiedik kijken.

12. Gaat de fusie op 1 januari 2025 sowieso door?

De intentie is uitgesproken, de komende maanden moet het traject verder bepaald worden. Wat het gemeentebestuur met een eventueel njet van de bevolking zal doen, is onduidelijk. Daar wil burgemeester Greet De Roo nog geen uitspraken over doen.