Tijdens de gemeenteraad van maandagavond in Poperinge werd meer dan een uur geredetwist over de door de stad geplande onteigening van de Duitse toren langs de Westvleterseweg. De toren van 13 meter hoog is een overblijfsel uit de Tweede Wereldoorlog en uniek in Vlaanderen. Maar het grote gebouw bevindt zich op private grond, en de eigenaar wil van geen onteigening weten.
Vooral Open VLD, bij monde van Sophie Gruwez, trok erg van leer tegen de geplande overname. “Wij waren al steeds de behoeders van het Poperingse patrimonium, maar dit gaat een stap te ver. Een stadsbestuur moet in de eerste plaats haar eigen patrimonium en erfgoed beschermen en dus zelf de verloedering van haar eigen erfgoed stoppen en de nodige herstellingen uitvoeren. Ik verwijs bijvoorbeeld naar het Weeuwhof”, begon Gruwez.
“Wat nu voorligt is een aantasting van het eigendomsrecht in de hoogste graad” – Sophie Gruwez (Open VLD)
“Als er daarnaast waardevolle monumenten in particulier bezit zijn en een stad wil daar iets mee doen, dan getuigt het van goed bestuur om in een gesprek met de eigenaar na te gaan of een samenwerking mogelijk is. De Duitse toren staat midden een veld dat niet toegankelijk is van op de weg. De eigenaar van het perceel waar de toren op staat, staat toe dat mensen de toren bezoeken als ze dat vooraf aan hem vragen. Dat de toren in 2007 een beschermd monument werd, wijzigt daar niets aan. Dat rechtvaardigt ook absoluut niet dat een overheid zich dit monument zomaar toe eigent”, aldus Sophie Gruwez.
Geen overleg
“Wat nu voorligt is een aantasting van het eigendomsrecht in de hoogste graad. Aan de gemeenteraad wordt gevraagd in te stemmen met een onteigening van een monument, gelegen in het midden van een privé-eigendom, samen met een ontsluiting via een boulevard van vier meter en de aanleg van een plein rondom het monument, zonder enige vorm van overleg met de eigenaar.”
“Het schepencollege stuurde twee maanden geleden ‘zomaar’ een landmeter naar de toren en de gronden. De eigenaar moest plots vaststellen dat iemand, zonder hier toelating voor te vragen, op zijn perceel opmetingen deed. Er bestaat geen enkele correspondentie tussen eigenaar en stadsbestuur. Dit bevestigde de eigenaar gisterenavond in een mail aan alle raadsleden. Ook werd de projectcoördinator WO I van de stad voor de kar gespannen om op Facebook een promotiecampagne te beginnen voor het verwerven van de Duitse toren. Zij spreekt al van een officiële opening op 6 september 2024. Elke Poperingenaar mag nu dus vrezen voor iets waardevols in zijn tuin.”
“Totaal onrealistisch”
“De toren zelf is binnenin volledig ontmanteld en onveilig. De toren is van boven tot beneden gebarsten en open gescheurd. En toch rekent de stad slechts op 200.000 euro voor het project, met 150.000 euro subsidie, zonder onteigeningskosten. Totaal onrealistisch dus. Bij de Provincie staat de toren op de reservelijst. Wij stemmen dus tegen”, aldus nog Sophie Gruwez.
Martine Vanbrabant (VB) vond het een zeer mooi project, maar eiste eerst onderhandelingen met de eigenaars, en een herinrichting van de toren op de drie niveau’s.
“Verwerving van de toren is in het algemeen belang” – Burgemeester Christof Dejaegher (CD&V)
Volgens burgemeester Christof Dejaegher (CD&V) heeft het dossier een heel lange voorgeschiedenis, en is een onteigening in het algemeen belang. “Open VLD pleitte in de vorige gemeenteraad nog voor een warm erfgoedbeleid in de meest brede zin. De Duitse toren is echt een uniek overblijfsel in Vlaanderen. Maar hij is sterk in verval en zelfs gevaarlijk. Actie dringt zich dus op”, aldus de burgemeester.
Nieuwe attracties nodig
“Toen de provincie rond 2001 het project ‘Levend Hoppeland’ lanceerde, was er al interesse. In de periode 2013-2018 werd uitgepakt met ‘Horizon 2025’, waarbij men uitkijktorens in ere wilde herstellen. Toen nam een beleidsmedewerker van de stad telefonisch contact op met de eigenaar, maar die wilde de toren zeker niet verkopen. Begin dit jaar nam de beleidscoördinator opnieuw contact op, want we willen nieuwe toeristische ‘attracties’ voor onze stad. Een privépersoon deed in Het Wekelijks Nieuws toen zelfs een oproep tot herwaardering van de toren. Maar de eigenaar hield nog steeds het been stijf”, zei de burgemeester.
Eigenaar reageert negatief
“Dan dienden wij een project in, en uiteraard waren daar opmetingen voor nodig voor de schatting van de waarde. De landmeter bracht ons verslag uit van zijn gesprek met de eigenaar, die nog steeds fel negatief reageerde. Maar wij willen de subsidies voor dit jaar niet missen. Op 11 februari kregen we een brief van Westtoer, die het project gunstig beoordeelt, maar het wel op de reservelijst plaatste. Als stad kunnen wij echter nooit een dergelijke aankoop doen, die moet gebeuren door derden.”
Hopen op minnelijke schikking
“De overheid kan altijd onteigenen in het algemeen belang, zie maar bij de aanleg van fietspaden. En er bestaat een wettelijke instandhoudingsplicht in verband met beschermde monumenten. Er wordt nu een periode vooropgesteld om tot een minnelijke schikking te komen met de eigenaar. We hopen dat hier een akkoord uit voortkomt. Wij staan open voor dialoog, maar mogen zelf niet onderhandelen”, aldus nog de burgemeester.
“Bij restauratie is een weg nodig zodat een vrachtwagen de site kan bereiken om stellingen aan te brengen en materialen aan te voeren. Daartoe moet de sentier, die al openbaar is sinds 1840, verbreed worden.”
“Iedereen voert toerisme hoog in het vaandel. Dit is wel een unieke kans tot vernieuwing”, besloot de burgemeester. (AHP)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
