De fusie tussen Wingene en Ruiselede in acht vragen voor u uitgelegd

Wingene en Ruiselede verbinden hun lot aan elkaar, de komende jaren moet de weg tussen beiden gemeenten volledig geëffend worden. © Wouter Meeus
Philippe Verhaest

De kogel is door de kerk: Ruiselede en Wingene vormen vanaf 1 januari 2025 één nieuwe gemeente, een primeur voor onze provincie. Maar wat zijn de gevolgen? Wij beantwoorden acht prangende vragen over de fusie.

1. Waarom gaan Wingene en Ruiselede met elkaar in zee?

Kleinere gemeenten voelen al langer de druk om te fuseren en die neemt alleen maar toe. Nu is een vrijwillige fusie nog mogelijk, na 2024 kan de Vlaamse regering misschien wel zelf bepalen welke gemeenten met elkaar in het huwelijk moeten treden. En wie uitgehuwelijkt wordt, kan zijn partner niet kiezen. Beide partijen wilden die piste koste wat het kost vermijden.

De eerste verkennende gesprekken dateren van mei 2021. Ruiselede schoof ook aan tafel met andere gemeenten, waaronder ook Tielt en Aalter. Tielt is echter een stad, Aalter ligt in Oost-Vlaanderen. Met Wingene deelt de gemeente een pak gelijkenissen en ook het landelijk karakter speelde een rol.

Daarnaast zorgt de schaalvergroting er ook voor dat er op vlak van personeel en service naar de bevolking meer mogelijkheden zijn. Een grotere gemeente is aantrekkelijker voor topprofielen.

Het doel is en blijft om dienstverlening dicht bij de burger te houden

Het nieuwe Wingene zal straks net geen 21.000 inwoners tellen en met 98,6 vierkante kilometer de zeventiende grootste gemeente van Vlaanderen worden.

2. Hoe groot is het draagvlak bij de inwoners?

Dat valt nog te bezien. Een rondvraag van deze krant daags na het nieuws leerde dat de man in de straat in Ruiselede niet echt wakker ligt van de fusie. De grootste bezorgdheid lijkt rond de dienstverlening te draaien.

Dat de eigenheid van Ruiselede behouden zal blijven, staat nu al buiten kijf. Dat bewijst het Zwevezeelse verhaal, dat sinds 1 januari 1977 onder Wingense vleugels zit. Geen Zwevezelenaar die 45 jaar later zichzelf als Wingenaar omschrijft. Dat zullen de Ruiseledenaars straks ook niet doen.

Vanuit politieke hoek is er meer weerstand. Vooral het gebrek (lees: geen) aan inspraak van de burger werd gelaakt. Vlaams Belang West-Vlaanderen pleit zelfs voor een referendum in beide gemeenten.

3. Moeten Ruiseledenaren straks naar Wingene om hun identiteitskaart?

Zover zal het niet komen. Het doel is om de dienstverlening dicht bij de burger te houden. Praktische zaken zullen dus nog vanuit het Ruiseleedse gemeentehuis afgehandeld kunnen worden.

Het lijkt ons wel logisch dat abstractere diensten – denk aan de personeelsdienst, financiën, IT-afdeling… – in 2025 wél naar Wingene zullen verkassen. Maar wat dicht bij de Ruiseledenaar staat, zal in Ruiselede behouden blijven.

Het centrum van Ruiselede, vanaf 1 januari 2025 onderdeel van Wingene.
Het centrum van Ruiselede, vanaf 1 januari 2025 onderdeel van Wingene. © Wouter Meeus

4. Wie wordt de burgemeester? Wie wordt schepen? En hoeveel gemeenteraadsleden krijgen we?

Het staat nu al in de sterren geschreven dat Lieven Huys (49) de eerste burgemeester wordt van Wingene, Zwevezele én Ruiselede. Het plan is om in oktober 2024 met een gezamenlijke lijst naar de kiezer te trekken.

Greet De Roo (62) verdedigt als burgemeester van Ruiselede al achttien jaar de kleuren van RKD (wat voor Ruiselede, Doomkerke, Kruiskerke staat, red.) en zal zo voor het eerst in haar carrière de lijst delen met mensen van CD&V-signatuur.

In het schepencollege zullen van elke deelgemeente minstens twee vertegenwoordigers zetelen

Zij liet al verstaan dat ze er geen problemen mee heeft om de sjerp straks aan haar Wingense collega door te geven. Of ze in de nieuwe gemeenteraad een andere functie – schepen? – zal krijgen, valt af te wachten.

Die gemeenteraad zal door de bevolkingstoename 27 raadsleden tellen. Dat zijn er vier meer dan dat Wingene nu telt. Waar de gemeenteraadszittingen zullen plaatsvinden, is nog niet duidelijk. Al lijkt Wingene daarvoor de meest logische optie.

Het schepencollege zal straks zeven leden tellen. Die zullen evenwichtig over de drie deelgemeenten verdeeld worden.

Wingene, Zwevezele en Ruiselede zullen minstens elk twee schepenen, los van de burgemeester, tellen. Een regel die nu al tussen Wingene en Zwevezele wordt gehanteerd en gewoon wordt doorgetrokken.

5. Wat gebeurt er met de geplande investeringen en patrimonium?

Wat gepland staat, gaat gewoon door, zowel in Wingene als in Ruiselede. Vooral in Ruiselede staat er nog een en ander op de planning, zoals de dorpskernvernieuwing in Doomkerke, de ombouw van de site Oudemannenhuis tot een multifunctioneel gebouw met mogelijkheden voor basisschool De Linde, kinderopvang en andere voorzieningen ten behoeve van het wandel- en fietstoerisme.

Het oude cultuurcentrum op het Polenplein gaat tegen de grond en maakt plaats voor een nieuw centrum. In Wingene is er de realisatie van het Keizerspark.

Het gemeentehuis van Wingene, straks het kloppende hart van Zwevezele, Wingene én Ruiselede.
Het gemeentehuis van Wingene, straks het kloppende hart van Zwevezele, Wingene én Ruiselede. © Wouter Meeus.

Dit omvat de bouw van een nieuw vrijetijdscentrum, inclusief theaterzaal en nieuwe bibliotheek met renovatie van het gemeentehuis en de aanleg en de vergroening van de publieke ruimte er rond.

Bedoeling is om de basisbehoeften dicht bij de burger te houden, van sport tot cultuur. De komende jaren wordt een overzicht gemaakt van het patrimonium en hoe dit best in te zetten.

Zo zijn er nu drie brandweerkazernes, maar het is niet ondenkbaar dat een daarvan op termijn een andere functie krijgt.

6. Wat met de gelijke straatnamen?

Wingene en Ruiselede delen uiteraard enkele dezelfde straatnamen. De Nieuwstraat bijvoorbeeld, of de Tieltstraat. De oplossing is eenvoudig: een van de gemeenten zal een gelijke straatnaam tegen 2025 moeten herdopen.

De concrete uitwerking moet nog onder de loep genomen worden. Of de postcode van Ruiselede, 8755, behouden blijft, moet de komende jaren blijken.

7. Wordt het leven straks duurder? Of net niet?

Het financiële speelde zeker ook een rol bij de fusie. Het kan leiden tot een efficiëntere inzet van financiële middelen. Bovendien voorziet de Vlaamse overheid een fusiebonus onder de vorm van een gedeeltelijke schuldovername.

Het gaat om 200 euro per inwoner, wat voor de nieuwe fusiegemeente een schuldafbouw van meer dan 4 miljoen euro betekent.

Of de opcentiemen al dan niet zullen dalen, moet de komende jaren duidelijk worden

Dat wil niet zeggen dat de schuld van Wingene met 4 miljoen zal verminderen, de fusie gaat ook gepaard met de nodige transitiekosten.

Net zoals het onjuist is te stellen dat vooral Wingene de beste zaak doet, gezien Ruiselede met een schuld van 240 euro per inwoner beter doet dan Wingene, met 560 euro per inwoner.

Lieven Huys en Greet De Roo bezegelden maandagavond 25 april de fusieplannen in het gemeentehuis van Ruiselede.
Lieven Huys en Greet De Roo bezegelden maandagavond 25 april de fusieplannen in het gemeentehuis van Ruiselede. © WMe by Wouter Meeus Wouter Meeus

Het gaat vooral om een momentopname en kan over twee jaar volledig anders zijn, klinkt het bij Lieven Huys. Of de opcentiemen zullen dalen of stijgen, moet de komende jaren duidelijk worden.

8. En wat met het gemeentepersoneel? Volgen er ontslagen?

Momenteel is het zo dat beide gemeenten op hun limieten stoten. Er zijn heel wat zogenaamde eenmansdiensten, wat op termijn een probleem kan vormen. Als er iemand uitvalt voor enkele maanden, is er geen enkele vorm van vervanging of kost een tijdelijke oplossing handenvol geld.

Momenteel telt Ruiselede 38 personeelsleden, Wingene 112. Het is de bedoeling om die allemaal te behouden en zo efficiënt mogelijk in te zetten.

Om te schetsen: Ruiselede kan voor een goede werking vijf extra mensen gebruiken, maar heeft niet de plaats of de middelen om die aan te werven. Dat moet in de toekomst veranderen.