Binnen een maand is het opnieuw de jaarlijkse Week Van Het Bos. Het thema van dit jaar is ‘de natuur beweegt ons allemaal’.
Toen ik daarnet even de affiche en het thema bekeek, liep er plots een rare kriebel van op mijn rug in mijn nek. Het thema bracht me duidelijk ook in beweging en wellicht op een andere manier dan de initiatiefnemers hun bedoeling is. Twijfel niet: ik ben mee overtuigd dat natuur, dat bos mensen op zeer manier beweegt, alleen beweegt onze Vlaamse Regering, onze minister van Natuur zo bitter weinig voor ons bos. Na jaren van intenties, veel geklungel met boskaarten en boswijzers is er maar een beschrijving gepast: het Vlaams bosbeleid is een catastrofe die moest het een orkaan zijn direct de naam Joke zou krijgen.
Van ramp naar ramp
Joke Schauvliege (CD&V) is sinds 2009 Vlaams minister van Natuur en de acties die ze in die tijd wel voor het bos ondernam, hebben twee zaken gemeen: ze kwamen bijna allemaal tot stand na zeer grote druk van de publieke opinie, sterk onderbouwde stukken van cabaretier Wouter Deprez en andere partijen. Ten tweede ging alles heel vaak met haken en ogen aan elkaar en stond de mislukking dus al op voorhand vast.
Op de tweejaarlijkse Boskaart is het intussen al vier jaar wachten
Het Rekenhof berekende in mei vorig jaar een achterstand van meer dan 2.000 hectare in de boscompensatieverplichtingen. Met de beloofde 10.000 hectare bosuitbreiding gaat het al helemaal de foute richting uit: daarover geeft de administratie van minister Schauvliege zelfs geen cijfers meer vrij. En op de nieuwe editie van de tweejaarlijkse Boswijzer, bekend van de villa van Jean-Marie Pfaff, serrecomplexen en de Zoo van Antwerpen, waarmee Schauvliege belooft om “accuraat de trends in bosoppervlakte op te volgen”, is het intussen al vier jaar wachten. In mei van dit jaar kondigde de Vlaamse Regering dan weer met veel bravoure de Boskaart aan, een plan om de nog niet beschermde waardevolle eindelijk te beschermen. Amper 2 dagen later fileerde onder meer BOS+ (de beweging voor meer en beter bos) en Vlaams Parlementslid Bruno Tobback (SP.A) de Boskaart compleet. De kaart zat tjokvol fouten en kon alleen tot een mislukking leiden. Van die fouten heeft BOS+ er meer dan 12.000 geteld: perceeltjes van kleiner dan een halve hectare die door minister Schauvliege als waardevol bos werden gekarteerd, terwijl vele ervan juridisch niet eens als bos zouden worden erkend. Eigenaars met een bomenrij langs hun oprit of waar de kruinen van de bomen van de buurman over hun perceelsrand hingen, stelden tot hun stomme verbazing vast dat hun eigendom mee werd ingekleurd bij de top van de Vlaamse te beschermen bossen en gingen – geheel terecht – in het verweer. Tegelijkertijd waren de voorbije maanden heel veel grote, ecologisch waardevolle en zeer bedreigde boscomplexen, zoals het Ferrarisbos van Essers in Antwerpen, ten onrechte van de eerdere versies van de Boskaart geschrapt. Grote projectontwikkelaars ontsprongen zo de dans, terwijl de kleine boseigenaar (of houtkanteigenaar) het gelag dreigde te moeten betalen. Nog 2 dagen later trok minister president Geert Bourgeois (nva) de stekker uit en legde de Boskaart stil.
In een normale wereld trekt men lessen uit fouten
Een weldenkend mens trekt lessen uit voorbije fouten. Het blijft dan ook nog altijd verbazen dat onze Vlaamse minister van bos dat maar niet lijkt te doen. Waar minister-president Bourgeois nog enigszins omfloerst erkende dat er “ongewenste neveneffecten” zijn voortgevloeid uit de Boskaart, houdt mevrouw Schauvliege vast aan een onhandige en weinig elegante spreidstand: enerzijds liet ze in haar eerste reactie op de ingreep van de minister president weten “blij te zijn dat de redelijkheid was teruggekeerd”, maar anderzijds erkende ze in het parlementaire debat dat daarop volgde op geen enkel moment de duizenden fouten die haar Boskaart besmet hadden. Integendeel, keer op keer benadrukte ze dat ze “geen slechte kaart” had afgeleverd. Het lijkt op een reactie van een gebuisd student die alle schuld legt bij de gestelde vragen.
Meten is weten, cijfers tonen het beleid
De Boswijzer is het instrument, de barometer van de Vlaamse overheid om aan te tonen wat de toestand van het Vlaamse bos is. De Boswijzer zou moeten aantonen waar er bos bijkwam en waar er weg ging. Eerder hebben we al aangetoond welke ramp de versie van vier jaar geleden was. Met de regelmaat van bosweken en lentes krijgt de minister (parlementaire) vragen over de stand van zaken. Telkens is het antwoord dat men bezig is, dat het moeilijk is om een Boswijzer op te maken, om te weten hoeveel bos er weg ging en hoeveel er bij kwam. Ook op vragen waar er nu nog nieuw bos kan bijkomen blijft men mist spuwen. Wat men 25 jaar geleden kon, moet nu toch ook nog kunnen? Bedenk dat de minister Schauvliege die ook bevoegd is voor ruimtelijke ordening niet zou kunnen zeggen waar er nog industrieterreinen kunnen aangelegd worden of (sociale) woonwijken kunnen uitgebouwd worden… Man, man de mailboxen zouden vol zitten van vernietigende reacties van VOKA, de Bouwfederatie, UNIZO, lokale besturen, …
Mag natuur ook de verantwoordelijkheid zijn van de regering?
Toen Geert Bourgeois de Boskaart eenzijdig naar de vuilbak verwees, was dit volgens sommigen moedig. Kan, maar niet vergeten dat dezelfde kaart amper een paar dagen voordien goedgekeurd werd door de Vlaamse Regering waar hij de leiding over heeft en door zijn eigen partij. Soms overvalt me de gedachte dat er hier een strategie achter zit. Ik probeer beleefd te blijven en ik verduidelijk. Men laat de bevoegde vakminister een slecht plan maken, vuurt er kort na de voorstelling volle bak op en komt in de media als de partij die de groene zaken verdedigt in de Vlaamse Regering.
Voor mij is dit niet echt proper. Een regering moet een ploeg zijn en moet eenmaal iets beslist daar als groep voluit voor gaan. Men kan veel foute zaken in het mandje van de minister van natuur leggen. Het is echter onfair enkel haar met de vinger te blijven wijzen. Na jaren slecht Vlaams bosbeleid is de komende Week Van Het Bos de ideale gelegenheid om als Vlaamse Regering dat beleid scherper te stellen. Niks houdt minister president Bourgeois tegen om hier met zijn volledige ploeg echt werk van te maken. Wie het Vlaams bos belangrijk vindt doet meer dan de stekker uittrekken als het verkeerd loopt en zet intentieverklaringen om in degelijk beleid. Onze bossen en al die duizenden mensen die door natuur in beweging komen, snakken ernaar. Vlaamse Regering geef ons bosbeleid eindelijk terug adem, toon ambitie en lef!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier