Uit cijfergegevens die recent door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek werden gepubliceerd voor 2015, blijkt dat het investeringsritme voor de aankoop van bos- en natuurgebied in Vlaanderen vandaag lager ligt dan op eender welk moment in de voorbije twintig jaar.
Uit cijfergegevens die recent door het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek werden gepubliceerd voor 2015, blijkt dat het investeringsritme voor de aankoop van bos- en natuurgebied in Vlaanderen vandaag lager ligt dan op eender welk moment in de voorbije twintig jaar. Het is ongeveer gehalveerd ten opzichte van het jaar daarvoor. De minister van Landbouw en Natuur Joke Schauvliege reageerde en zegt dat men haar niet goed begrijpt, dat ze in haar beleid op een andere manier de natuurdoelen probeert te halen en dat alles goed gaat…
Tja, we hebben het dus weer niet verstaan en de cijfers zijn niet juist. Het kan en we hopen dat de cijfers de komende jaren een ander beeld tonen, maar we hebben sterke twijfels. Die twijfels zijn er omdat we slechte ervaringen hebben. Zo kan de minister na jaren discussie en pakken aandacht in de media (met speciale dank aan Wouter Deprez), op vandaag nog altijd niet aantonen dat er in Vlaanderen meer bos bijkomt dan er verdwijnt. Wat zou de reactie zijn als een minister bijvoorbeeld niet kan aantonen of er nu industriezones bijkomen of niet en een ander niet kan zeggen of de nieuwe schoolgebouwen er al staan?
Joke Schauvliege kan nog altijd niet aantonen dat er meer bos bijkomt dan er verdwijnt
De jongste weken werden in de commissie leefmilieu van de Vlaamse Regering door Bruno Tobback (sp.a), Hermes Sanctorum (onafhankelijke) en Elisabeth Meuleman (Groen) scherpe vragen gesteld over de dramatische vermindering van de middelen voor aankoop van bos en andere natuur. Basis bij deze vragen was de zoektocht naar de reden waarom er minder en minder aankopen gebeuren en wat nog de ambitie van de minister is in deze. Wat ook steeds weer terug kwam was de vaststelling dat er wel budgetten om de begroting staan – denk bv. Het ‘Bossenfonds’, maar dat die middelen niet gebruikt worden. Men kan dus natuur en bos aankopen en aanplanten en doet het niet of veel te weinig.
In het geval van natuurgebied of natuurreservaat is het effect van aankopen, goed beheren en waar nodig de natuur herstellen in veel gevallen nog spectaculairder
Het is duidelijk dat de brede groene beweging wel degelijk overtuigd is van al het goede van het verwerven van meer natuurgebieden en creëren van meer bos voor Vlaanderen. Voordelen ten over. In geval van het aankopen van grond om een bos aan te leggen is dat misschien het meest duidelijk. Men plant op een akker of weide bomen aan en 10 jaar later kan men al in een groene long wandelen, sporten, van de natuur genieten en een frisse neus ophalen. Hoe ouder het bos dan komt hoe meer soorten vogelsoorten er een broed- en leefplaats vinden. Samen met planten, paddestoelen en een pak meer leven, groeit daar een prachtig bosgebied dat goed is voor mens en dier, klimaat en waterveiligheid. Het gebied is eigendom van de overheid of van Natuurpunt, wordt goed beheerd en men hoeft ook niet te vrezen dat het volgend jaar zal vol staan met villa’s of in een industrieterrein zal omgevormd worden.
In het geval van natuurgebied of natuurreservaat is het effect van aankopen, goed beheren en waar nodig de natuur herstellen in veel gevallen nog spectaculairder. Nemen we het voorbeeld van de Uitkerkse Polders (Uitkerke-Blankenberge). Een uitgestrekt gebied historische poldergraslanden waar Natuurpunt 25 jaar terug gestart is met het aankopen van gronden. In de aangekochte wei- en hooilanden werden mooie natuurherstelmaatregelen genomen zoals het terug aanleggen van poelen, het uitgraven van grachten die zo goed als compleet verdwenen waren, het aanleggen van plas-dras zones, … Natuurpunt kocht ondertussen circa 650 ha aan. Al die grond wordt beheerd volgens een wetenschappelijk natuurbeheerplan en er is voor het hooien en beweiden een prima samenwerking met lokale landbouwers. Door al inspanningen en werken knalt het ondertussen van meer planten, waarvan sommige al decennia verdwenen waren, broeden er spectaculaire aantallen weidevogels, waaronder maar liefst 100 koppels tureluur en 200 grutto’s en komen er duizenden vogels overwinteren. De Uitkerkse Polder is ook zo uitgerust (wandelpaden, vogelkijkhutten, bezoekerscentrum) dat mensen, die groen en rust zoeken, er maximaal kunnen genieten. Jaarlijks bezoeken duizenden mensen het gebied. Een succesverhaal niet in het minst door de samenwerking met de landbouwers en de zorg voor de mens die van dit alles kan mee genieten.
Beheerslandbouw past daarin, alleen zou er net zoals voor het natuurbeheer hier een vorm van resultaatsverbintenis mogen zijn
In sommige (politieke) kringen is het populair om te roepen dat er geld is voor natuurbehoud, maar niet voor de landbouw Een ander bewering is dat Natuurpunt subsidie krijgt en de landbouwer niet voor het beheer van open gebied, van natuur. Een kwakkel van formaat! We gaan hier even niet in op de enorme Europese subsidies die belangrijke sectoren in de landbouw ook in Vlaanderen krijgen. De bewering over de centen voor natuurbeheer lijkt me hier even interessanter en evidenter.
De vergelijking met het natuurbeheer is interessant omdat daar een resultaatsverbintenis tegenover staat, men moet doel x en Y bereiken om in aanmerking te komen voor verdere subsidie. Landbouwers krijgen inkomenssteun (jaarlijks zo’n 240 miljoen in totaal) gekoppeld aan voorwaarden zoals het behoud van grasland. Ze kunnen daarnaast ook beheersovereenkomsten afsluiten die zorgen voor extra inkomsten en waar extra inspanningen tegenover staan. Men spreekt hier voor deze vorm van ‘beheerslandbouw’ over een inspanningsverbintenis.
Voor alle duidelijkheid: groepen als Natuurpunt zijn voorstander van het principe “publiek geld voor publieke diensten”. Beheerslandbouw past daarin, alleen zou er net zoals voor het natuurbeheer hier een vorm van resultaatsverbintenis mogen zijn. Voor wat hoort wat, zeker ook met centen van de gemeenschap.
Voor de huidige regeerperiode (2014-2019) maakt noch het Vlaams regeerakkoord, noch de Beleidsnota Omgeving (van de minister van natuur, landbouw en omgeving) melding van de verwerving van natuurgebieden. Die verwerving is nochtans een fundament van een natuurbeleid dat natuurwaarden van hoge kwaliteit wil bewaren, vooral als men streeft naar aaneengesloten gebieden in plaats van versnipperde stukjes. Voor het welzijn van de mens, voor het klimaat, de natuur en voor de generaties na ons, blijft een ambitieus natuurbeleid met daarin voldoende aandacht voor de verwerving van meer natuur en de aanleg van meer bos levensnoodzakelijk. De Vlaamse Regering moet dringend hier een ander tegen het licht van de toekomst houden.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier