Net als vorig jaar zitten we ook deze zomer met extreme droogte. Ons land en de rest van Europa kreunt onder waterschaarste en kurkdroge velden en graslanden. De natuur doet wat ze wil, de ene keer met gigantische overstromingen en nu twee zomers na elkaar met hitte en droogte.
Ondanks alle technisch vernuft van ons, de mens, botsen we zo op de kracht en de eigenzinnigheid en weerbarstigheid van de natuur. We botsen ook tegen onze eigen muur van het grote gelijk dat de mens het centrum, de heerser is van het leven op aarde.
Wie dat blijft denken dwaalt: het is de natuur die uiteindelijk beslist over leven en dood. De grote bosbranden in Europa, de droogte en in het groter geheel bekeken de ontegensprekelijke klimaatverandering die vooral voor de mens meer en meer gevolgen zal hebben en ons, willen of niet, op de knieën zal dwingen om drastische maatregelen te nemen voor het klimaat, voor meer natuur en het milieu in het algemeen. Water is van cruciaal belang voor alle leven en juist rond dit levensnoodzakelijke element is er zo weinig beleid, zo weinig politieke durf dat het de gevarengrens aan het overschrijden is.
De miserie is in aantocht, maar men komt af met halve maatregelen of zwijgt. Ik hoop met velen dat het snel lang en zacht regent (bij te veel in korte tijd komt er anders overstromingsmiserie), maar als die regen nog 3 weken uitblijft, komen we in een situatie terecht die voor heel grote problemen zal zorgen, voor de landbouw en ook voor drinkwatervoorziening. Ik vraag me af wat de betrokken ministers dan van antwoorden gaan geven. Dat ze niks meer extra konden doen is larie.
Er is gewoon geen Vlaams waterplan
Vlaams parlementslid Rob Beenders (SP.A) sloeg begin deze week de nagel op de kop: “We zijn in Vlaanderen duidelijk niet klaar om de toenemende droogteperiodes als gevolg van de klimaatverandering op te vangen. De provincies leggen verschillende regels rond waterverbruik op, maar er is zelfs op de kleine zakdoek Vlaanderen geen globaal waterbeleid.”
Beenders raakt daarmee de kern: geen samenhang, geen echt beleid. De waterfactuur ging de hoogte in dat werd uitgelegd als maatregel om het verbruik te laten dalen. Men ‘vergat’ daarbij echter structurele maatregelen te nemen. Om er maar een paar te noemen: dagelijks loopt er circa 180 miljoen liter drinkwater uit onze lekkende waterleidingen en er wordt veel te weinig gedaan om hemelwater op te vangen en te gebruiken.
In de natuur hangt alles met elkaar samen en is water de blauwe ader die verbindt of nekt
Minister van landbouw en omgeving Joke Schauvliege (CD&V) kondigde vorige week nog trots aan dat de Vlaamse drinkwatervoorziening niet in gevaar zou komen en dat alles onder controle was. Ik geloof de minister niet in deze, net zoals ik haar niet geloof in haar uitleg dat er meer bos bijkomt dan er weggaat en dat ze zorgzaam is als een moederkloek over de Vlaamse natuur.
De Vlaamse regering zou er goed aan doen de commissie leefmilieu van het Vlaams Parlement vervroegd samen te roepen en te kijken wat er kan gedaan worden om de nakende watercrisis zoveel mogelijk op te vangen. Meteen mogen ze ook vanaf september extra zittingen organiseren om nu wel eens gedurfd werk te maken van de uitvoering van de betonstop, meer bos en natuur in Vlaanderen én meer ruimte voor water(buffering).
In de natuur hangt alles met elkaar samen en is water de blauwe ader die verbindt of nekt. Hoeveel bewijzen, hoeveel crisissen zijn er nog nodig om dit aan het verstand te brengen van een regering, van een minister die al 9 jaar bevoegd is voor de natuur in Vlaanderen?
Natuurgebieden vormen de waterbuffers
In alle rapporten over de toestand van het mondiale leefmilieu wordt benadrukt dat de watervoorziening één van de voornaamste (milieu-)problemen van de toekomst wordt. Deze tijden bewijzen nog maar eens het gelijk daarvan. Gezien de moeilijke situatie van de drinkwatervoorziening in Vlaanderen en het belang van waterrijke gebieden als bijvoorbeeld de IJzervallei voor deze voorziening – laat ons niet vergeten dat zowat de helft van het West-Vlaamse drinkwater uit het IJzerbekken komt – zou je verwachten dat het beleid juist durft investeren, durft gaan voor klimaat- en dus waterbuffering in beek- en riviervalleien, in waterbuffering in de polders. De realiteit is anders en het Vlaams natuurherstel is zo goed als tot stilstand gekomen.
Het behoud en de ontwikkeling van waterrijke gebieden als ecologisch geheel is in wezen een illustratie van de multifunctionele en duurzame gevolgen van natuurbehoud voor onze samenleving. In beek- en valleigebieden en in bijvoorbeeld poldergraslanden betekent natuurbehoud immers veel meer dan het bescherming van planten en dieren, dan zorgen voor de biodiversiteit. Het is een keuze voor het bewaren van natuurlijke en robuuste landschappen, waar men rekening houdt met de beperking die de natuur oplegt en waar plaats is voor natuur, landbouw, drinkwatervoorziening, …
Water is het nieuwe goud
Goud zit van nature niet in onze bodems. Steenkool was in de vorige eeuw voor een land als het onze van enorm groot belang. De crisis van het water zou wel eens het nieuwe goud van onze samenleving, van onze economie kunnen worden. Op wereldniveau bekeken gaan er de komende jaren hele bevolkingsgroepen verhuizen of noem het voor mijn part vluchten of geluk zoeken, voor de klimaatveranderingen en de waterschaarste. Er gaan hier rond grote conflicten ontstaan met enorme gevolgen. Ook bij ons is water goed op weg op dat nieuwe goud te worden en de ader, de bron van conflicten.
Problemen verdwijnen niet of worden niet kleiner door ze te verzwijgen. Niemand heeft daar op termijn baat bij. De huidige Vlaamse regering heeft nog een half jaar de tijd om de zovele beloftes rond water, klimaat en natuur in echte daden om te zetten. De nieuwe ploeg, de nieuwe ministers en parlementsleden maken zich ondertussen beter klaar om de transitie naar een duurzame en langetermijnvisie op deze cruciale punten uit te werken en zo snel mogelijk in daden om te zetten. Laat ze daarmee alstublieft ook voorkomen dat ook bij ons water zorgt voor echte conflicten en heel schaars en zowat onbetaalbaar wordt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier