Ook in West-Vlaanderen blijven de aanvragen voor de bouw van megastallen voor duizenden varkens en soms honderdduizenden kippen binnenlopen en die zorgen voor veel verzet bij de bevolking. Er zijn recente gerechtelijke uitspraken die een rem beginnen zetten op die plannen en ook politiek groeit de tegenstand. In zijn jongste opiniestuk/voorwoord vraagt nu heel opvallend ook Algemeen Boerensyndicaat (ABS) voorzitter Hendrik Vandamme zich heel uitdrukkelijk af of de landbouwsector zich met al die alarmbellen die afgaan niet dringend moet bezinnen en afvragen of de sector “ten allen tijde en overal kan groeien”.
Het verschil in visies
De opinie van voorzitter Vandamme is moedig en verdient heel veel respect. We hebben daar een omschrijving voor: hij steekt zijn nek uit. De mening die hij geeft staat in schril contrast met wat bijvoorbeeld de Boerenbond (BB) en op vandaag nog altijd Vlaams landbouwminister Crevits verdedigt. Van de eerste is dat normaal want in tegenstelling tot het ABS is de Boerenbond een concern met grote belangen in de (veevoeder-) industrie, een bank, verzekeringen, … Minister Crevits blijft dus voorlopig de BB doctrine volgen. In een reactie op de kritiek op meer en meer megastallen zei ze een tijd terug nog dat “ de vraag naar vlees blijft groot. Als wij niet produceren zullen anderen het wel doen. Dan voeren we vlees in van landen waar het in veel slechtere omstandigheden wordt geproduceerd ”. Wat vreemd vinden we dat, want in 2018 produceerde Vlaanderen 1,07 miljoen ton varkensvlees. Twee derde daarvan ging naar… het buitenland. Over welke invoer maakt de minister zich zorgen?
Ook minister van natuur Zuhal Demir zit niet op de lijn van BB en Crevits. Demir neemt de zaak wel ernstig en wil “de tanker keren”. Nu ook ABS-voorzitter Vandamme pleit voor grenzen aan de groei in bepaalde landbouwsectoren, de recente rechtspraak én de maatschappelijk afkeer van al die mest en al die stallen bij, is het duidelijk dat ook het beleid zich mag aanpassen.
Wat zegt de ABS voorzitter dan wel?
Hendrik Vandamme kijkt terug op de covidcrisis in de wereld en op de gevolgen die deze ook op de landbouwsector en zijn boeren had.
Hij schrijft: “ Het voorbije jaar was er één van vallen en opstaan, over alle sectoren heen. Het was een jaar van roepen om hulp door weggevallen afzet in binnen- en buitenland en omwille van de psychische druk die er niet kleiner op werd. Iedereen probeerde op zijn manier om te gaan met onzekerheden, met wijzigende contracten of last-minute verschuivingen in de eerder geplande productie, zowel in de dierlijke als de plantaardige sectoren. Een jaar geleden maakte ik in dit editoriaal de bedenking of we wel konden blijven doorgaan met de niet-aflatende drang om te groeien omwille van onze zeer grote zelfvoorzieningsgraad in verschillende sectoren, de sterke afhankelijkheid van export, de moeilijke ruimtelijk ordening en de impact op de omgeving. Die uitspraak werd door een zeer beperkt aantal mensen weggezet als een “ongepaste uitlating”, maar een veelvoud van reacties was positief en versterkte het gevoel dat al een tijd leefde onder onze leden en bestuursleden. Het gevoel dat groei niet alles zaligmakend is en pas kan gebeuren na een grondige marktanalyse en -prospectie, werd opnieuw bevestigd. De marktverstoringen die we het voorbije decennium en doorheen het voorbije coronajaar mochten ervaren, mee in de hand gewerkt door andere sanitaire, niet-corona, problemen en de Brexit bevestigden opnieuw onze kijk op de evolutie in de sector.
Voorafgaand aan de corona-uitbraak werden we ook geconfronteerd met zeer impactvolle arresten van het Grondwettelijk Hof en de Raad van State over het ruimtegebruik en afstandsregels voor landbouwexploitaties. Recent was er het befaamde stikstofarrest van de Raad voor Vergunningsbetwistingen dat de ganse Vlaamse veehouderij op slot zet. Dat waren en blijven voor ons stuk voor stuk alarmbellen die zullen leiden tot bijsturing en ons als sector moeten aanzetten tot zelfreflectie. We zullen ons moeten uitspreken over wat we doen en hoe we omgaan met de recente maatschappelijke ontwikkelingen. Het feit dat beroepsrechters van de verschillende rechtscolleges zich steeds meer uitspreken over de impact van onze activiteiten op fauna, flora, geur, esthetische aspecten en dergelijke meer, dat is een gegeven waar niemand nog omheen kan. Het gammele beleidskader dat door de jaren heen uitgetekend werd kan óns als organisatie niet aangewreven worden, de verantwoordelijkheid daarvoor ligt bij anderen. Het is bijzonder betreurenswaardig dat dit onder de radar blijft. Men doet alsof de neus bloedt en blijft doorgaan met het uitdragen van de visie “we moeten ten allen tijde en overal kunnen groeien”, terwijl ieder zinnig mens beseft dat de slinger in een aantal sectoren te ver doorgeslagen is. Slagen die in het verleden thuisgehaald werden blijken vandaag een mega-boemerang te zijn die niet alleen de betrokken boer treft, maar ook al zijn collega’s onderuithaalt. Hoelang kan je dat nog ontkennen?”
Vandamme is vandaag mijn held
Ook al delen we zeker niet altijd dezelfde standpunten, ik heb al lang veel respect voor de ABS-voorzitter. Hij verdedigt zoals het hoort zijn mensen en is niet afhankelijk van een grotere concern dat meer centen verdient aan de verkoop van veevoer dan aan de verdedigen van het aantal boeren. Hij is een man met een visie. Mocht ik minister Crevits zijn, ik nodig hem zo snel mogelijk uit, luister en trek mijn conclusies.
Ja, er zijn grenzen aan de groei.
De volledige tekst is te vinden op: www.absvzw.be
Peter Bossu
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier