Lokale afdeling Natuurpunt bloeit als nooit voorheen: “Kijk, luister en geniet van de natuur”

Onze regio wordt niet meteen geassocieerd met een natuurparadijs. En toch is natuur iets wat sterk leeft in de gemeente, misschien komt dat net door het gebrek eraan? Kristina Naeyaert en Herman Nachtergaele van Natuurpunt zien de toekomst alvast rooskleurig. De lokale afdeling bloeit als nooit tevoren. Ze telt 850 leden, in de actieve kern werken zelfs 30 mensen mee.

Er is wel degelijk heel wat natuur in Wevelgem. “Het begon allemaal met de Bankbeek in Gullegem”, vertelt Herman. “Daar staan onder meer 120 oude knotwilgen van meer dan 100 jaar oud. Wie er naartoe trekt neemt best laarzen mee. Maar de beloning is groot, zeker in het voorjaar. Daar zie je onder meer pinksterbloemen en steenuiltjes. Het is een kleinschalig stuk landschap dat overgebleven is van het oorspronkelijk valleigebied.” Ook in Gullegem is er het domein Bergelen waar Natuurpunt vier hectare beheert in overleg met de provincie. En dan is er natuurlijk de Leievallei, waar zowel Natuurpunt als het agentschap van Natuur en Bos heel wat terreinen in eigendom hebben. “De omgeving van de Abdijpoort maakt deel uit van een groter natuurherstelproject aan de Leie dat nog in zijn kinderschoenen staat”, vertelt Herman. “ Zaken in de natuur veranderen vraagt heel veel geduld.”

Kwartelkoning

Het gras- en akkerland aan de Leie dat vier jaar geleden door Natuurpunt werd aangekocht oogt niet spectaculair. De toevallige passant is er zich niet van bewust dat de natuur hier in ontwikkeling is. “Er gebeurt weldegelijk van alles”, weet Herman. “Er komen nieuwe soorten planten en dieren die door soortenrijke graslanden aangetrokken worden. Volgend jaar wordt het al weer iets bloemrijker en zo vormt zich een biotoop voor insecten. We zagen al eerder zeldzame vlinders zoals het hooibeestje en het bruin blauwtje en ook heel wat wilde bijen. Ook kikkers, padden en libellen voelen zich thuis in de nieuwe poelen. Sommige stukken grasland maaien we niet, dat worden dan schuilplaatsen voor dieren. Vorig jaar vonden we nestjes van de dwergmuis, het kleinste zoogdier van Europa. Torenvalken zoeken prooien boven de graslanden, de cetti’s zanger – een nieuwkomer uit het Middellands zeegebied – geeft luide concerten vanuit de struwelen en recent kregen we een houtsnip en twee grote zilverreigers op bezoek. Die zie je ook regelmatig in Bergelen maar voor de Leievallei was dat nieuw.”

“Een zwaluw bezorgt je een instant geluksgevoel”

“Er zijn nog heel wat indicatoren dat er een positieve evolutie aan de gang is”, vervolgt Herman. “Er zitten veel hazen en afgelopen zomer hebben er patrijzen gebroed. Dat lijkt misschien niet speciaal maar het wijst op rust in het gebied.” “Wat verderop, richting De Posthoorn, werd zelfs een grutto gespot, dat is hier hoogst uitzonderlijk. Het is een passant maar het feit dat hij hier stopt en even gaat kijken is een goed teken. Hij herkent zijn biotoop. En nog vorige lente was er echt grote opwinding, er zat een kwartelkoning! Die komt enkel voor in grote graslanden die je vindt in Midden- en Oost-Europa.”

Katerbos

“Ons meest recente project is het Katerbos”, vult Kristina aan. “Dit zal mooi aansluiten op al het natuurschoon van de Leievallei. Maar daar zullen we nog wat geduld voor moeten hebben. Dit najaar hebben we de mantelzone aangeplant en honderden kinderen en sympathisanten hebben daar aan meegewerkt. Onze vrijwilligers van de afdeling hebben zich enorm ingezet, anders was zo’n project nooit gelukt. Het is de bedoeling om het gros van de bomen aan te planten in het najaar van 2025, mits de juridische procedure die nu nog loopt geen roet in het eten gooit. Geef ons nog tien jaar en de jonge aanplant van nu zal een echt bosgevoel geven.” Gevraagd naar hun stoutste dromen hoeven Kristina en Herman niet lang na te denken. Ze hopen dat de milieukwaliteit in het algemeen verbetert en dat we de Leievallei weer in zijn oude glorie kunnen zien. Het was ooit een overwinteringsgebied voor duizenden steltlopers in de overstroomde graslanden. Zover zal het niet komen want de Leie kan niet meer overstromen door de kanalisatie, maar de natuur kan zeker deels worden hersteld.

In 2025 starten de werken aan de nieuwe Leiebrug. Die komt op een perceel dat eigendom is van Natuurpunt. Een stukje natuur gaat zo verloren, maar als compensatie wordt de grond gesaneerd. “Daar was vroeger een stort. Die grond zal worden afgegraven tot bijna twee meter diep”, vervolgt Kristina. ”De oorspronkelijke graslanden worden zo hersteld en heel vaak heb je nog een zaadbank in de bodem die zo weer kan gaan kiemen en wie weet keren op die manier zeldzame planten terug.”

Natuurherstel

“En we kunnen allemaal ons steentje bijdragen, bijvoorbeeld door te zorgen voor natuurvriendelijke tuinen en natuurinclusief te bouwen”, zegt Herman. “Nestplaatsen voorzien in gebouwen voor zwaluwen en huismussen is heel eenvoudig. Kijken naar een zwaluw bezorgt je een instant geluksgevoel. Natuurherstel is immers een proces. Als we geschikte voorwaarden scheppen reageert de natuur en ontwikkelt die vanzelf.” Ik krijg nog mee dat er in de Kloosterdreef 70 nesten zitten van roeken. Zo’n grote kolonie komt niet dikwijls voor. Herman en Kristina geven nog graag een goeie raad mee: “ga naar buiten, kijk en luister en geniet van de natuur in Wevelgem!”