Murshid, een van de jonge ooievaars die tijdens het voorjaar 2021 in het Zwin Natuur Park in Knokke-Heist geboren werd en van een zender werd voorzien, is de Sahara overgestoken. Dat is groot nieuws, want sinds de start van het zenderproject in 2019 heeft nog geen enkele zenderooievaar dit voorgedaan.
De Sahara is een gevaarlijk gebied voor trekvogels, zeker voor jonge en onervaren exemplaren zoals Murshid. De weersomstandigheden zijn er extreem en er is amper voedsel te vinden. De vogel was vanaf 17 september begonnen aan de oversteek van de Sahara. Via het westen van Algerije en het noorden van Mali deed Murshid er ruim een week over om meer dan 1.600 kilometer woestijn over te steken. Voor zover het Zwin Natuur Park aan de data kan zien, maakte de ooievaar de tocht niet in een rechte lijn. De totale afgelegde afstand is dus nog groter.
Op 26 september gaf de zender een signaal vlakbij de Niger-rivier, op zo’n 300 kilometer ten oosten van de bekende stad Timboektoe. Sindsdien schoof de ooievaar nog een paar honderd kilometer verder door naar het zuidwesten, tot bij het plaatsje Mondoro in Mali, op ongeveer 30 kilometer van de grens met Burkina Faso.
Toch nog naar de Sahel
Murshid verblijft nu in de Sahel, op ruim 4.000 kilometer van het Zwin. Dat enorme savanneachtige gebied ten zuiden van de Sahara, dat zich uitstrekt over de volledige breedte van Afrika, is van oudsher een belangrijk overwinteringsgebied voor ooievaars.
Voor ooievaars uit Noordwest-Europa, is dat belang de laatste jaren sterk afgenomen. Heel veel ooievaars uit onze streek overwinteren tegenwoordig in het Iberisch Schiereiland en in Noord-Marokko. Dit werd de voorbije jaren duidelijk door de resultaten van het zenderproject van het Zwin Natuur Park.
Murshid is de eerste ooievaar van het zenderproject die de Sahel bereikt. In tegenstelling tot wat de laatste jaren vermoed werd, gebeurt het dus blijkbaar anno 2021 nog steeds dat ooievaars uit onze populatie daar gaan overwinteren. Al gaat het wellicht om een klein aandeel van de ooievaars.
Zenderproject
Het Zwin Natuur Park zet sinds 2019 in op het bezenderen van jonge ooievaars. De bezendering kadert in het wetenschappelijk onderzoek dat het natuurpark samen met het KBIN (Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen) naar deze beschermde diersoort voert.
Het zenderproject leert welke trekroutes de ooievaars nemen, waar ze overwinteren en het zal ook inzichten geven in de uitdagingen waarmee de vogels te maken krijgen. Om zinnige conclusies te kunnen trekken, is er nood aan een voldoende grote steekproef aan onderzochte vogels en is het dus van belang dat een onderzoeksproject jarenlang kan doorgaan.
Kleine overlevingskans
De voorbije drie jaar werden in totaal twaalf ooievaarsjongen uit het Zwin Natuur Park van een zender voorzien, waarvan er minimum nog zes in leven zijn. De overlevingskans van jonge ooievaars tijdens hun eerste zuidwaartse trek is niet heel groot. Onervarenheid en allerlei gevaren onderweg zorgen voor aardig wat sterfte onder jonge ooievaars. Dit maakt het extra bijzonder dat de jonge Zwinooievaar Murshid reeds meer dan 4.000 km heeft afgelegd.
De trek van de Zwinooievaars is te volgen via de website onder ‘operatie ooievaar’.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
