Honderden mensen verzamelden maandagochtend aan het Canadaplein in De Panne om te kunnen kijken naar de autopsie van de orka die gisteren, zondag, aanspoelde. De meeste mensen bleven echter niet te lang rondhangen door de bijzonder onaangename geur.
De mannetjesorka die de naam ‘Reveil’ kreeg, spoelde gisteren aan op het strand van De Panne. Daar overleed hij helaas na een korte doodstrijd. Het dier was al fel vermagerd, maar weegt toch nog steeds een paar ton.
De orka was te groot om in zijn geheel te verplaatsen en daarom gebeurde de autopsie op het strand. Deze werd uitgevoerd door teams van de universiteiten van Luik en Gent. “De bedoeling is om de doodsoorzaak en levenswandel van het dier te reconstrueren. We kunnen hier leren of het dier al in contact gekomen is met de mens of met andere dieren”, vertelt Kelle Moreau van KBIN.
Snel eerste resultaten
Eerst werd de speklaag verwijderd, om snel tot bij de organen te komen. “Verschillende teams zijn bezig met het hart, de nieren, de longen, de lever, de maag en de darmen. Die worden allemaal bekeken en er worden stalen genomen voor bijkomend onderzoek. Er zal nog een toxicologisch en microbiologisch onderzoek uitgevoerd worden. Er wordt daarbij gezocht naar ziektes of vervuilende stoffen in de weefsels. Die kunnen allemaal een deel van de puzzel zijn. Hier ter plaatse kunnen we al leren of het dier recent nog gegeten heeft. Tegen de middag worden de eerste resultaten al samen gelegd en kunnen we al iets meer vertellen over een mogelijke doodsoorzaak.” Het dier was duidelijk uitgemergeld. “Het dier was oud en verzwakt. Dat kan door ouderdom zijn, maar er kunnen ook andere oorzaken zijn en dat wordt later nog verder onderzocht”, licht Moreau toe.
Toeschouwers
Burgemeester Bram Degrieck (CD&V) was ook aanwezig en zag de vele bezoekers neerstrijken in zijn gemeente. “Er zijn inderdaad heel wat mensen die speciaal komen kijken. We kunnen dit niet echt een meevaller noemen, want er is nog altijd een dier gestorven. Het is eerder het lot, maar razend interessant om dit te kunnen tonen aan de mensen. Dit is tenslotte wetenschappelijk werk”, zegt hij.
Luc en Marleen uit Koksijde zijn nieuwsgierig. “Het is toch een speciale gebeurtenis omdat het zo zeldzaam is. Er is enkele jaren geleden al een eens een potvis aangespoeld in Koksijde, maar een orka is toch uniek. We wilden graag eens komen kijken met onze kleinzoon van 5 jaar.”
Die kijkt behoedzaam vanop de schouders van opa over de hoofden naar de orka, maar is niet meteen enthousiast. “De orka was ziek hoor”, stelt zijn grootmoeder hem gerust.
Geen duidelijke doodsoorzaak
Er werd geen duidelijke doodsoorzaak vastgesteld, maar eerste resultaten bevestigen het vermoeden dat het dier erg verzwakt was. “Het is altijd interessant om de doodsoorzaak te kennen”, zegt Kelle Moreau van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN). “‘Bij predatoren bovenaan de voedselketen kan de doodsoorzaak een indicator zijn van de gezondheid van het hele ecosysteem.”
“Het dier had duidelijk al even niet meer gegeten, want de maag en darmen waren leeg”, zegt Moreau. “Breuken werden niet vastgesteld, dus we mogen ervan uitgaan dat hij nergens tegenaan is gebotst.” Bij de uitwendige autopsie werd ook geen afwijking vastgesteld aan de hoofdorganen.
De onderzoekers zagen wel sporen van problemen met het lymfevatensysteem wat eventueel zou kunnen wijzen op een infectie. “Dat zou de verzwakking kunnen verklaren, maar het moet verder worden onderzocht in het labo.” Er zal ook toxologisch onderzoek gebeuren om na te gaan er sprake is van chemische vervuiling. “In de zee is helaas heel wat vervuiling aanwezig, denk maar aan zware metalen zoals kwik”, zegt Moreau.
Herkomst
“Dat kan zich opstapelen in de voedselketen. Een klein visje zal minieme hoeveelheden binnenkrijgen, maar die toxische stoffen kunnen zich opstapelen in een toppredator zoals een orka die dagelijks enorme hoeveelheden vis eet. Een verzwakt en hongerig dier zoals het aangespoelde exemplaar moet zijn vetreserves aanspreken, en dat is precies de plek waar het lichaam toxische stoffen en zware metalen opslaat. Zo komen die stoffen opnieuw in de bloedbaan en dat kan de spreekwoordelijke druppel zijn.”
Voorlopig is het ook nog gissen naar de herkomst van het dier, al hebben de onderzoekers wel een vermoeden. “In de omgeving van de Belgische kust heb je de Spaanse, Schotse en Noorse orkapopulatie. De noordelijke orkas voeden zich eerder met zeehonden en zijn iets groter, de zuidelijke groep eet vooral vis en wat kleiner. Op basis van de tanden en de grootte van de aangespoelde orka Reveil denken we eerder dat het om een zuiders dier gaat. Maar we wachten nog op bevestiging van de onderzoekers daar.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
