Milieuactivist Peter Bossu ziet hoopgevende signalen in het beleidsplan van minister van Milieu Zuhal Demir. “Maar dat beleid zal staan of vallen met haar administratie.”
Het is hier door mij al gezegd en geschreven: de verwachtingen in het beleid van Vlaams milieuminister Zuhal Demir (N-VA) zijn groot. Na de 9 magere jaren onder Joke Schauvliege (CD&V) is er ook enorme nood aan meer bos, veel meer zorg voor de biodiversiteit, een nationaal park in de Westhoek, een duurzaam waterbeleid… Zuhal Demir haar beleidsbrief was hoopgevend en de milieubeweging rekent erop dat ze tegen de haren in van de Boerenbond durft strijken en regeren. We rekenen erop, maar heel veel zal afhangen van de mate waarin haar eigen administratie en dan vooral het Agentschap voor Bos en Natuur (ANB) wil of kan meegaan in haar beleid.
Een stuurloos schip gecreëerd door de voorganger
ANB moet in Vlaanderen instaan voor de uitvoering van een groot stuk van het Vlaams natuurbeleid: bos aanleggen en beheren, initiatieven nemen rond natuurherstel, natuurreservaten aankopen en beheren…
Minister Joke, de voorganger van Demir heeft op zijn zachts uitgedrukt ANB ernstig in de steek gelaten en zelfs heel bewust mechanismen ingebouwd om de vleugels ervan te knippen. Ik ken heel veel mensen van ANB en veel ervan zijn er beginnen werken omdat ze mooie zaken wilden realiseren rond natuur en landschap in Vlaanderen. Ze studeerden bijvoorbeeld als bioloog of ingenieur en wilden via de ‘groene’ overheidsadministratie hun kennis, engagement en dromen omzetten in realisaties. Dat was heel lang ook een goeie keuze en dankzij deze gedreven mensen hebben we in Vlaanderen ook heel veel moois rond natuur kunnen waarmaken. Chapeau daarvoor!
De ontmoediging bij die hardwerkende mensen in de buitendiensten van ANB groeide met de dag
De jongste zowat 10 jaar is ANB echter zeer slordig behandeld door de vakminister en door de gehele Vlaamse Regering (een regering is of zou moeten een ploeg zijn en als ploeg beslissen en verantwoordelijkheid nemen). De ene hervorming na de andere, minder middelen, minder personeel. Een pijnlijk voorbeeld daarvan is de handhaving. Boswachters en natuurinspecteurs moeten in een normaal regime het sluitstuk zijn van volwassen natuurbeleid. Niet onder Joke Schauvliege. Wie op pensioen ging werd niet vervangen en het aantal actieve boswachters en natuurinspecteurs daalde ieder jaar. Op vandaag zijn in West-Vlaanderen 3 natuurinspecteurs actief en de boswachters hebben een werkgebied dat bijvoorbeeld in de Westhoek loopt van Nieuwpoort tot aan de Franse grens. Het is zoiets als een politiecombi iedere nacht de volledige regio Tielt, Brugge of Kortrijk laten controleren. Onmogelijk en frustrerend dus. De mensen doen hun best, maar moeten vaak dweilen met de kraan open. Het is via de milieubeweging en in het parlement ontelbare keren gemeld aan de vorige minister, maar het regende op een eend. De afbouw ging gewoon verder.
Opeenvolgende hervormingen en besparingen
Ondertussen werden ook andere cellen van ANB afgebouwd of lamgelegd door de opeenvolgende hervormingen en besparingen. Gevolg: een pak gedemotiveerde mensen die niet meer weten naar wie ze zich moeten richten, veel mensen in ziekteverlof en dus een mankende administratie.
Wat velen niet weten is dat ook binnen het hoofdbestuur van ANB herschikkingen gebeurden die maar 1 functie hadden: zorgen dat ANB niet te veel van de ambities kon uitvoeren. “Raf De Fikser”, zowat de schaduwtopman van CD&V en zeer Boerenbond gelieerd, grabbelde in zijn toverhoed en plaatste een aantal mensen aan de ANB-top in Brussel die vooral vleugeltjes moesten knippen, zorgen dat er niet te veel waar werd van het streven naar meer natuur in Vlaanderen. Als de Boerenbond akkoord was, kon het, maar alles daarbuiten moest door de zeef. Die getrouwen deden hun werk naar behoren. Je kan makkelijk een ferme camionette vullen met dossiers voor meer bos en betere natuur die door hardwerkende mensen van ANB uitgewerkt werden, maar de zeef van sommigen binnen het ANB-hoofdbestuur, al dan niet op instructie van de Boerenbond, niet haalden.
Op vandaag zijn in West-Vlaanderen 3 natuurinspecteurs actief
Minister Joke en haar hofhouding zagen het en knikten instemmend. Ondertussen groeide de ontmoediging bij die hardwerkende mensen in de buitendiensten van ANB met de dag. Wat ooit een ferme en krachtige administratie was is onder het beleid van minister Joke en haar schaduwminister “Raf De Fikser” stilaan een lamme reus, een vorm van Mexicaans leger geworden. De zo vele goeie mensen binnen ANB, in Brussel en in de buitendiensten, zijn de dupe, net als de Vlaamse natuur. Mensen die vinden dat ik teveel en te vaak kritiek spuw op 9 jaar antinatuurbeleid van minister Joke, stel ik vaak de vraag of ze 3 zaken kunnen opsommen waar de minister in 9 jaar wel echt ging voor de bevoegdheid natuur. Na een tijd stilte, zeg ik dan dat ik tevreden ben met 2 voorbeelden. Vaak blijft het dan nog een tijd stil…
Demir weet wat moet om te slagen
Als Zuhal Demir haar plannen wil waarmaken dan zal ze dit personeelsbeleid binnen ANB snel moeten rechtzetten. Ik behoor tot die mensen die niet geloven dat minder overheid, minder mensen voor de uitvoering van een beleid, de juiste keuze is. De situatie van ANB is daar eigenlijk een schoolvoorbeeld van. Bespaar altijd maar verder op overheidspersoneel, hervorm permanent, zorg dat de buitendiensten geen klaar meer zien en gedemotiveerd worden en het schip dat je wil in beweging brengen gaat niet meer vooruit.
Minister Demir, de ijzers liggen oranje-geel heet gloeiend op het aambeeld: smeed ze aub
Minister Demir: geef ANB weer vleugels, voldoende personeel om je beleidsintenties waar te kunnen maken. Licht de leiding van ANB eens door, luister wat het groene middenveld (waar ik toe behoor) daarover zegt en trek conclusies. Doe het nu, want beleid zet je de eerste zes maanden van je termijn op de rails. Het klinkt wellicht zwaar, maar ik meen het: “respecteer en… ken je vijand”.
Meer groen in het buitengebied
Voor mij is de wijze waarop minister Demir op leefmilieu kan slagen in zeer grote mate afhankelijk van de manier en de kracht waarmee ze dit aanpakt. Een zeer meetbaar gegeven hierbij is de handhaving. Besparen op handhaving, op aanwezigheid en controle van natuurinspecteurs en boswachters zoals de voorbije 9 jaar is schuldig verzuim. Er is extreme nood aan ‘meer groen’ in het buitengebied, meer boswachters en natuurinspecteurs, meer aanwezigheid op het terrein.
Een degelijk uitgebouwde handhaving is het sluitstuk van een degelijk en volwassen natuurbeleid. De voorbije jaren werd er zodanig veel bespaard op de inzet van personeel te velde, dat een ernstige handhaving en controle onmogelijk is geworden. Hoe kan je nu ernstige controles organiseren met amper 5 natuurinspecteurs die verantwoordelijk zijn voor West- en Oost-Vlaanderen? Volgens ANB zelf is één inspecteur verantwoordelijk voor gemiddeld 450 km². West-Vlaanderen telt 3125 km², dus zouden er minstens 7 inspecteurs actief moeten zijn.
Minister Demir, de ijzers liggen oranje-geel heet gloeiend op het aambeeld: smeed ze aub.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier