Brugge heeft een traditie als het op het vlak van klimaatactivisme aankomt. Herinner je 2002, toen jonge activisten liefst 250 dagen het Lappersfortsbos bezetten en zich zelf vastketenden om het bedreigde maar zonevreemde bos te behouden. Welke lessen kunnen Wouter Mouton en co leren van de vorige generatie?
“Er zijn eigenlijk drie bosbezettingen geweest”, blikt Luc Vanneste (58), indertijd woordvoerder van het Groene Gordel Front, terug op een van de meest spraakmakende acties uit de Brugse geschiedenis. “De eerste bezetting, een initiatief van enkele jonge Brugse anarchisten, startte al augustus 2001, enkele weken voor Nine Eleven. Het was een zomerkamp van dertien tieners die Pluk van de Petteflet en Pippi Langkous gelezen hadden en hun tentje in het Lappersfortbos opgeslagen hadden. Zoals Joke en Johan uit Assebroek, Pjotr uit Damme en de zwangere Emmylou, die kort na de bezetting een kindje kreeg. Ze waren lid van de anarchistische fietsersbeweging Uitgezonderd. Het waren veganisten die geen geweld gebruikten, maar wel slogans als fuck the press riepen in hun revolte tegen de conservatieve media en de kapitalistische, industriële wereld.”
Met de bezetting wilden de actievoerders voorkomen dat Fabricom, de eigenaar van het Lappersfortbos, op de locatie kantoren zou oprichten én een deel van de site zou verkopen aan de Lijn, die er een stelplaats voor bussen wilde maken. Het bos was zonevreemd en stond het in het Gewestplan ingekleurd als bedrijvenzone. “Behalve Brugsch Handelsblad en de regionale tv-zender Focus had aanvankelijk niemand aandacht voor die jongeren. Ook niemand in Brugge kende het Lappersfortbos. Pas tijdens het protest tegen de zuidelijke ontsluiting van Brugge via de Vaartdijkstraat is dit vergeten bos ontdekt.”
IRA
Samen met buurtbewoner Peter Mahieu ging Luc Vanneste die jonge bezetters helpen. “Ze waren absoluut niet werelds georganiseerd”, vertelt hij. “De bezetters hadden diplomaten nodig die hun boodschap duidelijk konden overbrengen naar de overheid én de pers. We hebben toen het Groene Gordel Front opgericht, om zo hun eisen kenbaar te maken en te kunnen onderhandelen met de stad en de Vlaamse Regering. We zijn erin geslaagd om een netwerk van honderd natuurverenigingen achter ons te krijgen en druk uit te oefenen via een beschermcomité met 400 bekende bos-Vlamingen.”
“We beseften toen al dat er een dialoog met de politici nodig was om tot een resultaat te komen. Een compromis is beter dan niks. En twee derden van de site is inmiddels stadsbos geworden. Je kunt het een beetje vredevol vergelijken met het Iers Republikeins Leger (IRA), zij het dat het er tijdens de eerste bezetting van het Lappersfortbos geweldloos aan toeging. De radicale bezetters waren de ‘bommenleggers’, het Groene Gordel Front was de politieke vleugel Sinn Fein.”
Soep
“Het helpt niet om de politici tegen de muur te zetten met onverantwoorde acties”, gaat Luc Vanneste verder. “Er is diplomatie nodig als je echt iets wil bereiken. Dat heeft het dossier van het Lappersfort duidelijk aangetoond. Daarom is het ook een Vlaams symbooldossier voor milieuactivisten geworden. Neem nu de huidige klimaatactivisten, zoals Wouter Mouton. Door in musea binnen te dringen en soep te gooien of zich vast te lijmen aan kunstwerken, ondermijnen ze hun just cause – hun rechtvaardige zaak. Ze verliezen zo het maatschappelijk draagvlak voor hun strijd tegen de klimaatopwarming. Ze gooien hun eigen ruiten in. Wouter zou beter flyers uitdelen aan de musea en in dialoog treden. Ik zal hem een brief sturen, hij heeft nu toch wat tijd in zijn Nederlandse cel.”
Op het dak van Moenaert
Ten tijde van het Lappersfortprotest bleef het ook niet altijd rustig. Er werd ooit een brandbom gegooid naar het Vlaams Belang, kreeg burgemeester Patrick Moenaert anonieme doodsbedreigingen en gingen activisten zelfs ’s nachts op het dak van zijn woning zitten. “Daarmee wilden we niet geassocieerd worden. Hetzelfde geldt voor de derde bezetting van het Lappersfortbos in 2010. Dat steunden we niet. Het Groene Gordel Front heeft zich gedistantieerd van de hardnekkigheid na het bereikte compromis.”
“Na de tweede bezetting, van 2008, kreeg Sint-Michiels zijn 13 hectare groot stadsbos in Ten Briele. Na onderhandelingen met Fabricom en de Vlaamse regering hadden we een minnelijke bosschikking. Bovendien hebben we kunnen bekomen dat de dertien jonge Brugse bezetters geen schadevergoeding van 50.000 euro moesten betalen voor de eerste ontruiming van het Lappersfortbos.”
Boskaart
Welke lessen heeft Vlaanderen getrokken uit de bezetting van het Lappersfortbos? “Sindsdien heeft de Vlaamse regering een boskaart opgesteld en 13.000 hectare aan zonevreemde bossen zijn inmiddels bijna beschermd. De regels zijn strenger geworden, je mag in Vlaanderen niet zo vlug meer een bos kappen. Maar de strijd is nog niet volledig gestreden, want één op drie bossen, of 48.000 hectare, is zonevreemd. En als je ziet dat de lokale en Vlaamse overheid nog altijd in Sint-Pieters groene, open ruimte wil aansnijden voor industrie en een voetbalstadion, besef je dat er nog werk aan de winkel is. Maar ik zie het liever positief in. Het Groene Gordel Front heeft ook andere actiegroepen als de Witte Pion en ’t Groot Gedelf geadviseerd. Ons motto is vooral geloven in de kracht van kleine zaadjes planten. Er is meer burgerparticipatie dan vroeger, je kunt bij het stadsbestuur verzoekschriften indienen.”
Met een wandeling van het Lappersfortsbos naar het natuureiland aan de Katelijnepoort blikt Lappersfort Poets Society komende zondag 13 november terug op de eerste bosbezetting in België. Er wordt afgesproken om 14.30 uur aan de ingang van het Lappersfortbos op de hoek van Ten Briele/Vaartdijkstraat. Deelnemen is gratis.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
