Wie denkt aan de kust gezondere lucht in te ademen dan in het binnenland, zou wel eens bedrogen kunnen uitkomen. Uit een studie van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) blijkt er meer van de schadelijke stof PFAS in de Knokse zeelucht te zitten dan in het drukke Antwerpse stadsdistrict Borgerhout.
PFAS zijn zogenaamde ‘forever chemicals’: chemische stoffen die niet of amper door de natuur kunnen afgebroken worden en dus voor altijd in ons milieu blijven rondzwerven. Het zijn kunststoffen die in fabrieken, zoals het bekende 3M in Zwijndrecht, worden gemaakt en die in de industrie bijzonder gegeerd zijn omdat ze vuil- en waterafstotend zijn.
PFAS zitten bijvoorbeeld in pannen met anti-aanbaklaag, schoonmaakproducten, regenjassen, maar bijvoorbeeld ook in het blusschuim dat vroeger door de brandweer gebruikt werd. Met de vondst van PFAS in het zeeschuim lijkt het voor de hand te liggen dat de stof vervolgens ook te vinden zou zijn in zeelucht en in het stof dat neerdaalt uit die lucht.
Drie meetpunten
De wetenschappers van VITO hebben voor hun onderzoek in 2022 drie meetpunten geïnstalleerd op het strand in Knokke-Heist: twee in het Zoute op ongeveer een kilometer afstand van elkaar en één meetpunt zo’n 4,5 kilometer verder op het strand van Duinbergen. Tussen 20 april en 19 mei maten ze eerst de aanwezigheid van PFAS in meetpunt ‘Zoute 1’, tussen 6 juli en 28 september was het de beurt aan ‘Zoute 2’ en Duinbergen.
Gemiddeld om de dertien dagen werden de resultaten geanalyseerd en de meting opnieuw opgestart. De resultaten werden vervolgens vergeleken met gelijkaardige meetstations in het drukke Antwerpse stadsdistrict Borgerhout en in Dessel, in de landelijke Kempen. Uit de resultaten blijkt nu dat er een ‘significant verhoogde concentratie’ PFAS aangetroffen werd aan de kust, in vergelijking met de andere meetstations.
Zo werd er in de beide meetstations in Knokke-Zoute 0,082 nanogram PFAS per kubieke meter aangetroffen, in Duinbergen 0,035 nanogram per kubieke meter terwijl dat in Borgerhout ‘slechts’ 0,018 en in Dessel zelfs maar een verwaarloosbare 0,002 nanogram per kubieke meter was.
Productiestop
Is het dan een fabeltje dat je voor gezonde lucht aan de zee moet zijn? “Laat de mensen niet te gauw denken dat het ongezond is”, zegt Jacob de Boer, hoogleraar Milieuchemie en Toxicologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam, bij de VRT. “We hebben het nog niet over gezondheidsproblemen. Je kunt nog langs de zee lopen”, klinkt het. Al pleit de Boer wel voor een absolutie productiestop van PFAS. “Het is een stof die niet afbreekt. Hoe meer je produceert, hoe meer er bijkomt. Op een bepaald moment wordt het te veel”, zegt hij.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
