De achteruitgang van de biodiversiteit is een van de grootste uitdagingen voor de komende jaren. Het razend tempo waarmee het aantal soorten dieren en planten afneemt is bijzonder onrustwekkend. Als de achteruitgang van het aantal vlinders, bijen, hommels en bijvoorbeeld akker- en weidevogels de komende 15 jaar in dezelfde mate afneemt als de voorbije 15 jaar dan zitten we in Vlaanderen in 2035 op een koolwitje en de honingbijen van de imker na zonder die beesten.
Gemeenten zouden hier veel in kunnen beteken en zeer concrete initiatieven nemen. Ze moeten echter willen en durven en daar ontbreekt het in veel lokale besturen in. Omdat ik in alles een optimist blijf neem ik de lezer even mee naar de ambitieuze initiatieven van … De Waalse Regering rond biodiversiteit. Om te nemen dat het kan en in de hoop dat die Waalse Regering juist ook de Vlaamse Regering én de gemeenten toont wat ambitie, wat durf rond biodiversiteit is.
De nieuwe besturen zijn bijna een jaar bezig
De nieuwe stads- en gemeentebesturen zijn na de verkiezingen van oktober 2018 nu ongeveer een jaar bezig. In West-Vlaamse besturen als Ieper en Kortrijk hebben ze zeer concrete klimaats- en biodiversiteitsplannen. Dat er in een jaar tijd al heel veel van die intenties kan omgezet in daden bewijst onder meer het nieuwe bestuur van Ieper. Onder impuls van milieuschepen Valentijn Despeghel is daar in nog geen 12 maanden tijd al een berg verzet. Men plant er nieuw bos aan, neemt initiatieven rond bijen, amfibieën, geeft Natuurpunt subsidies om meer natuurgebied aan te kopen, werk aan duurzaam waterbeheer, … Wauw, dat is pas tonen dat een lokaal bestuur ook hier het verschil kan maken én een voorbeeld zijn.
In o zo pijnlijk veel andere West-Vlaamse gemeenten ligt het milieu- en biodiversiteitsbeleid op apegapen. Nooit eerder zijn zoveel alarmerende rapporten verschenen over de algemene achteruitgang van de natuur als dit jaar en nooit eerder heb ik het gevoel gehad dat schepenen en burgemeesters het bijna in hun broek doen om hier iets rond te ondernemen. Hoe komt dat toch? Is de landbouwlobby echt zo groot? Begrijpen ze het niet, is het te moeilijk of te veel werk? Ik laat het in het midden. Feit is dat hun beleid hier rond in veel gevallen op geen zak trekt en beschamend is.
Laten we even kijken naar de Walen
Omdat het voorbeeld van Ieper hier uitgebreid geven me van vele kanten het verwijt in het gezicht gaat gooien dat ik favoritisme bedrijf, ga ik nu eens over de taalgrens van ons eigen land op inspiratietocht. Een tocht die zowel onze eigen Vlaamse Regering als de lokale besturen mijn inziens nuttig kan zijn.
In de Waalse Regering is Céline Tellier, minister voor Milieu, Natuur, Bos en Dierenwelzijn. Tellier is een vrouw die tot voor kort aan de andere kant stond. Tellier was voorzitster van Inter-Environnement Wallonie, de Franstalige tegenhanger van de Bond Beter Leefmilieu. Terwijl in Vlaanderen het middenveld onder vuur ligt, kreeg het in Wallonië met Tellier een plaats in de regering. In Mo-Magazine zei ze daarover: “inhoudelijk volgde ik de dossiers waarvoor ik verantwoordelijk ben al op. Ik ben vertrouwd met de materie. Nu draag ik vooral een andere pet en dat vergt soms een andere logica. Ik moet balanceren tussen verschillende belangen en standpunten. Maar ik weet heel goed waarom ik ben toegetreden tot deze regering. Ik ben hier om het milieu en de natuur wezenlijk te verbeteren. Dat is mijn leidraad en daar zal ik bij geval van twijfel altijd naar teruggrijpen. Mijn doel is de klimaatverandering tegen te gaan, de biodiversiteit te verbeteren en onze relatie met de natuur te herstellen. Het is tijd om ons minder als roofdier te gedragen en de natuur niet louter te beschouwen als gebruiksvoorwerp“.
De kracht van hagen
Een van de grootste plannen van de Waalse paars-groene regering qua biodiversiteit is om 4.000 kilometer hagen of een miljoen bomen te planten. Wallonië moet groener worden en vooral het groen dat er nu is moet met elkaar verbonden worden. Door hagen, struwelen en bomen. Wat versnipperd is, moet een aaneengeschakeld netwerk vormen met de hagen als ruggengraat. Met hagen bied je woongebieden aan diersoorten en je legt een netwerk van biodiversiteitssnelwegen aan waarlangs dieren zich kunnen verplaatsen. Bovendien verminderen ze de erosie van vruchtbare grond, vormen ze een dam tegen overstromingen, helpen ze met de opslag van koolstof in de bodem en – niet onbelangrijk – creëren ze werkgelegenheid. Die hagen moeten geselecteerd, opgekweekt en geplant worden. Een heel concrete maatregel dus, een duidelijk plan die zowel goed is tegen klimaatverandering als voor het herstel van de biodiversiteit.
Nooit eerder heb ik het gevoel gehad dat schepenen en burgemeesters het bijna in hun broek doen om iets te ondernemen
De Waalse Regering wil dit plan ook uitvoeren samen met de landbouwers en de rest van de burgers. Je kunt daar mensen, dorpen, verenigingen rond samenbrengen. Niks concreter en positiever voor de natuur dan bomen planten samen met de burgers.
Ik hoor het sommigen nu al zeggen: “maar mijnheer juist de intensieve landbouw is een van de grote oorzaken van het verlies van biodiversiteit“. Klopt, valt niet te ontkennen, maar ook daar las ik wijze woorden van minister Tellier: “de landbouwsector heeft al veel klappen gekregen, boeren zagen hun inkomen dalen, maar veel boeren beseffen ook dat het noodzakelijk is het model te veranderen. In het regeerakkoord hebben we duidelijk de nadruk gelegd op de ondersteuning en promotie van de familiale landbouw. Voor steden willen we de voedselstrategieën verder verfijnen, zodat op scholen zo veel mogelijk lokaal voedsel wordt gegeten en de band tussen boer en stad nauwer wordt. We willen de boeren die de moed hebben om te veranderen actiever ondersteunen. Omdat zij tonen dat het in de praktijk anders kan en dat is de beste manier om anderen te overtuigen”.
Ik weet dat Vlaanderen Wallonië niet is en dat een regeringsbeleid niet dat van een gemeentebestuur. Toch zit er veel gemeens in wat een de Waalse regering nu gaat doen rond biodiversiteit en die hagen als verbinding en buffer en wat gemeenten kunnen doen. Onder meer Ieper en de werking van de Regionale Landschappen bewijzen dat. Het is gewoon een kwestie van de klik te maken, de mogelijkheden te (durven) zien en ervoor te gaan.
Bij deze wens ik ook iedere lezer een fijn eindejaar en een ferm 2020!
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier