In het Eén-programma ‘De Repair Shop’ zien we dezer dagen Bert Vertommen (39), die in zijn vrije tijd een uniek ambacht uitoefent: het restaureren van oude volksspelen. “Ik hou ervan om erfgoed te redden.”
Klootschieten, sjoelen, gaaibollen… het zijn maar enkele spelen die al generaties lang gespeeld worden. En als het van Bert Vertommen afhangt, zijn die nog een paar levens beschoren.
“Zoals zovelen kwam ik voor het eerst in aanraking met volksspelen in de Westhoek, maar mijn interesse was pas echt gewekt tijdens de Zandfeesten zo’n tien jaar geleden. Daar zag ik een hamertjesspel liggen en dat trok mij aan. Het had wat herstelling nodig en in die periode begon ik ook met een opleiding houtbewerking in avondonderwijs.”
Al snel was Bert helemaal verkocht. Het hamertjesspel bleek een leuk gespreksonderwerp en plezante attractie in zijn omgeving. Bert ging intussen actief op zoek naar andere volksspelen en verdiepte zich helemaal in de geschiedenis ervan.
“Dat bleek niet zo simpel. Want de spelen die neergeschreven werden in de geschiedenisboeken, werden gespeeld bij de elite, zoals biljart. Zelf ben ik vooral geïnteresseerd in die typische volksspelen, zoals een kegelspel, in een dorp of café.”
Bert, die in de Kringwinkel in Ruddervoorde werkt, kon na een beurs van de Vlaamse overheid in de leer bij een meesterrestaurateur en is sinds een paar jaar zelf restaurateur in bijberoep. De naam ‘Volksspelen Madeleine’ is een eerbetoon aan zijn grootmoeder, die 101 jaar is geworden.
“En ik hoop dat de spelen die ik herstel minstens een even lang leven beschoren zijn. Ik zoek echt bewust volksspelen waar nog werk aan is. Ik heb geen interesse in exemplaren in perfecte staat. Hoe triestiger, hoe liever ik het heb. (lacht) Dan is het verschil tussen voor en na nog zo opvallend. Vroeger neusde ik rond op rommelmarkten en zoekertjessites, maar de laatste jaren heb ik veel contacten in het buitenland. In Frankrijk en Engeland vind je er een aantal, soms ook in Duitsland. In Vlaanderen is er weinig te vinden en moet je al wat geluk hebben. Soms zijn er cafeetjes die worden overgenomen door jonge mensen, die nog wat vinden op zolder en bij mij komen aankloppen. Maar evengoed kan het om een opdracht gaan voor een museum.”
Speel ermee!
Bert heeft in zijn eigen collectie een vijftigtal spelen staan. “En in de berging staan er nog een dertigtal. Onlangs heb ik nog een topstuk verkocht aan een museum in Rotterdam. Het stuk dat er voor mij het meest uitspringt? Dat eerste hamertjesspel. Maar ik ben geen verzamelaar, ik wil vooral dat er mee gespeeld wordt. Of er iets typisch Brugs bestaat? Ja! Er is een Brugse toptafel. Typisch voor de streek, en vooral populair rond 1900. Het gaat om een houten bak waarin je met een ruk aan een touw een tol kan laten draaien die zoveel mogelijk kegeltjes moet omver werpen. Ik heb eentje staan dat uit het Brugse café De Kelk afkomstig is en bijna honderd jaar oud is. Dat is fantastisch om te zien, zoiets. Als je dat helemaal kan opknappen, krijg je daar veel voldoening van. Ik mag er niet aan denken dat zoiets staat te verkommeren ergens op zolder…”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
