In sommige sectoren is het vechten voor een plekje, in andere raken de vele vacatures amper of niet ingevuld. Naomie, Dimitri en Valerie zijn alle drie werkzaam in een zogenaamd kenmpuntberoep. Zij onthullen waarom zij wel hun job met hart en ziel doen, hoewel die anno 2024 allesbehalve populair zijn volgens de VDAB.
Elk jaar publiceert de VDAB een overzicht van de Vlaamse knelpuntberoepen. Dit jaar staan er 241 beroepen op die lijst, zeven meer dan in 2023. Knelpuntberoepen zijn de functies waarvoor werkgevers om verschillende redenen heel moeilijk geschikte kandidaten vinden. Sommige profielen zijn een oud zeer, zoals verpleegkunde. Daar is het personeelstekort al jaren pijnlijk zichtbaar. Ook poetshulpen worden steeds schaarser: in onze provincie was dat het beroep waarvoor in 2023 het hoogst aantal vacatures oningevuld bleven. De nieuwkomers op de Knelpuntberoepenlijst 2024 zijn onder meer functies als industrieel schilder, dierenarts, bandagist/prothesist… en hulpverlener-ambulancier.
Ambulancier Naomi
94 vacatures in 2023 bij VDAB West-Vlaanderen
Naomi Plovie (32) uit Oostende heeft eigenlijk een diploma als opvoeder op zak, maar meteen na haar studies besloot ze om het over een andere boeg te gooien. Ze ging aan de slag in de noodcentrale, waar ze tien jaar lang noodoproepen heeft behandeld. Daar ontdekte ze dat een job in de hulpverlening helemaal iets voor haar was. Vier jaar geleden ruilde ze de noodcentrale in voor de ziekenwagen, sindsdien werkt de jonge Oostendse als ambulancier – een kersvers knelpuntberoep. “Ik werk bij het AZ Sint-Lucas in Brugge én daarnaast ook bij een vrijwilligerspost. Ik kom dus echt in allerlei soorten situaties terecht”, lacht Naomi. “Ik vind het zelf een heel mooie en waardevolle job. Zowel voor de patiënt zelf als voor zijn familie of geliefden vorm je een echte meerwaarde: jij bent de persoon die hen veilig naar het ziekenhuis brengt, de persoon die de controle overneemt. De dankbaarheid die je daarvoor in ruil krijgt, is meestal erg groot.”
“Het respect is soms ver te zoeken”
Hoewel Naomi haar job met hart en ziel uitoefent, begrijpt ze waarom het beroep sinds dit jaar op de knelpuntberoepenlijst staat. “Het is een combinatie van redenen, denk ik. De uren zijn vrij pittig, wij staan dag en nacht klaar om anderen te helpen. Ook de emotionele impact mag je niet onderschatten, wij zien soms gruwelijke zaken tijdens een shift. Hoewel we veel respect krijgen van de publieke opinie, is het respect in de medische wereld voor onze job soms ver te zoeken… Wij zijn zogezegd maar de chauffeurs van de ziekenwagens. Tot slot is de drempel voor veel mensen te laag om een ambulance te bellen. Als gevolg moet je soms in het midden van de nacht uitrukken voor een prul, sommigen maken er echt misbruik van om zo sneller een afspraak te krijgen bij een bepaalde medische dienst. Het loon van een ambulancier is bovendien redelijk beperkt, ik begrijp dus wel dat het een knelpuntberoep is.”
Poetshulp Valerie
5.012 vacatures in 2023 bij VDAB West-Vlaanderen
Na de geboorte van haar oudste dochter ruilde Valerie Crombez (44) uit Zwevezele (Wingene) haar job als winkelbediende in voor die van poetshulp. Dat was een zeer bewuste keuze, vooral om één reden. “De uren zijn zeer flexibel voor werkende mama’s, dat is altijd handig. Zelfs eens een wekelijkse afspraak verzetten als een van mijn kinderen ziek is, lukt meestal vlotjes”, legt Valerie uit. Intussen maakt ze al twintig jaar de huizen van andere mensen schoon. Een beroep dat volgens Valerie op maatschappelijk vlak nog veel te vaak wordt ondergewaardeerd. “Pas op, ik heb heel veel geluk met mijn klanten. Zij appreciëren en respecteren mijn werk echt, dat doet natuurlijk veel deugd. Maar als ik soms de verhalen van mijn collega’s hoor… De smerigste vuiligheden moeten opkuisen, ramen poetsen terwijl het vriest, een onmogelijk lang takenlijstje krijgen om in amper vier uur uit te voeren…”
“Ik heb veel geluk met mijn klanten, maar als ik sommige verhalen van collega’s hoor…”
Dat poetshulp dé job is waarvan er vorig jaar het meeste aantal vacatures openstonden, verrast Valerie absoluut niet. “Je moet het echt al graag doen om het zo lang vol te houden. Het is en blijft poetsen, hé. Fysiek is het heel zwaar, zelf begin ik ook steeds meer te sukkelen met mijn heupen. Daarbij komt nog dat het loon echt laag ligt. Mocht dat al wat opgekrikt worden, dan zou dat een extra motivatie zijn voor nieuwkomers om toch een engagement op lange termijn aan te gaan. Velen doen het momenteel tijdelijk, tot ze iets beters tegenkomen.”
Verpleger Dimitri
1.804 vacatures in 2023 bij VDAB West-Vlaanderen
Al zijn hele carrière is Dimitri De Glas actief als verpleegkundige, hij heeft nooit iets anders willen doen. De 49-jarige man afkomstig uit de Zedelgemse deelgemeente Loppem is momenteel aan de slag als spoedverpleegkundige in het AZ Sint-Jan in Brugge. Daarnaast treedt hij af en toe op als gerechtelijk expert, hij geeft dan tijdens rechtszaken zijn mening over eventuele fouten die werden gemaakt door verpleegkundigen. Gepassioneerd door zijn job is hij dus zeker. Vooral het gevarieerde takenpakket spreekt hem enorm aan. “Het is echt uitvoerend handenwerk, maar daar blijft het in tegenstelling tot de publieke opinie niet bij. Wij moeten ontzettend veel theoretische kennis omzetten in de praktijk. Wij zijn de ogen van de arts. Ons onderzoek zorgt ervoor dat de arts sneller een correcte diagnose kan stellen of beslissingen kan nemen. Die verantwoordelijkheid mag je niet onderschatten”, vertelt Dimitri. “Het is bureauwerk, maar ook emotioneel mensenwerk. Die afwisseling vind ik geweldig.”
“Wij zijn de ogen van de artsen”
Ondanks alle positieve aspecten van de job, is verpleegkundige al een hele tijd een knelpuntberoep. De laatste jaren is de situatie echt kritiek, maar dat begrijpt Dimitri wel. “Het is zeker niet altijd rozengeur en maneschijn. In vergelijking met 20 jaar geleden moeten we nu bijvoorbeeld veel meer met technologie bezig zijn. VR-brillen om kinderen meer op hun gemak te stellen tijdens een behandeling, bijvoorbeeld. Dat zijn allemaal wel positieve evoluties, maar die vergen veel meer tijd van ons. Dat is het grootste pijnpunt: we moeten te veel handelingen doen in veel te weinig tijd. In een ideale wereld zouden we bepaalde taken zoals medisch materiaal aanvullen en eten opdienen moeten kunnen uitbesteden aan logistieke of zorgkundige medewerkers, maar die vacatures raken ook moeilijk ingevuld. Meer inspraak over de organisatie van onze job zou ook al veel helpen. Tot slot krijgen we steeds vaker te maken met agressie van patiënten of hun familie. Dat maakt onze job zeker niet aantrekkelijker… Maar ik weet één ding: dit blijf ik doen tot mijn pensioen!”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
