Voka-voorzitters uit Westhoek trekken aan alarmbel: “Onze bedrijven trekken naar Frankrijk”

De voorzitters van Voka in de Westhoek zien met lede ogen dat de loonhandicap en het tekort aan arbeidskrachten de concurrentiepositie van de bedrijven in de regio verzwakt. Ze klagen ook de stilstand aan in politieke dossiers zoals het Complex Project Ieper-Veurne en de creatie van nieuwe bedrijvenzones. “Dit is de allerlaatste kans is om de Westhoek naar behoren te ontsluiten”, klinkt het.

Bij het begin van het nieuwe jaar maakt Voka West-Vlaanderen traditioneel de regionale economische cijfers van het afgelopen jaar bekend. Ondanks de oorlog in Oekraïne en hoge inflatie zien die er voor de Westhoek niet eens zo slecht uit. “Dankzij heel wat flexibiliteit, creativiteit en veerkracht zijn heel wat ondernemers de coronajaren 2020 en 2021 al bij al goed doorgekomen”, zegt Pieter De Brabandere, regiovoorzitter van Voka Veurne en zaakvoerder van Beton Group Debrabandere. “Ook bij ons zijn de verwachtingen voor 2023 niet zo slecht, maar net zoals in de crisis van 2008 verwachten we de terugval met drie jaar vertraging.”

Positieve cijfers

Ook Vincent Callens, die in juni vorig jaar Christophe Dhaene opvolgde als regiovoorzitter van Voka Ieper, ziet positieve cijfers. “Zo kwamen er in de eerste jaarhelft van 2022 761 starters bij in Ieper-Poperinge, een stijging van 28,1 procent ten opzichte van dezelfde periode het jaar voordien. In de regio Veurne-Diksmuide ging het zelfs om 911 starters, of 29,2 procent meer”, aldus Callens, die plantmanager is bij verpakkingsbedrijf Mondi in Poperinge. “Ten opzichte van 2019 gaat het in beide regio’s zelfs om een stijging van ongeveer 50 procent, veel meer dan het West-Vlaams en Vlaams gemiddelde. De Westhoek blijft dus de regio van ondernemers bij uitstek.”

Het aantal faillissementen steeg dan wel met 45,2 procent in Ieper en 76,7 procent in Veurne, maar volgens Voka geeft dat een vertekend beeld. “Door de coronasteunmaatregelen en andere overheidsingrepen was er in 2020 en 2021 quasi een moratorium op faillissementen”, klinkt het. “Qua aantal faillissementen zaten we in 2022 op hetzelfde niveau als 2019 en de jaren voordien.”

Mobiliteit

Voka grijpt het nieuwe jaar ook traditiegetrouw aan om de politici in de Westhoek wakker te schudden. Vorig jaar was die oproep tweeledig: maak komaf met de plannen om van de Westhoek een landschapspark te maken én zet dringend vaart achter het Complex Project Ieper-Veurne. Het project rond de N8 dat de regio beter moet ontsluiten op mobiliteitsvlak. “Tot onze grote tevredenheid werd de kandidatuur voor Landschapspark Westhoek niet weerhouden. Die beslissing nam heel wat onzekerheid weg bij onze ondernemers”, aldus Pieter De Brabandere. “Spijtig genoeg moeten we vaststellen dat het dossier Complex Project Ieper-Veurne nog steeds muurvast zit.”

“Project rond N8 Ieper-Veurne is de laatste kans om de mobiliteit op het niveau van de 21ste eeuw te brengen”

“In vergelijking met vorig jaar is er zo goed als geen vooruitgang geboekt”, stelt Vincent Callens. “Alle stakeholders die bevraagd werden kregen deze zomer de inzichtennota te zien. Daarin stonden toch heel wat interessante zaken. Zo werd onze visie, waarbij er gekeken moest worden naar een oplossing voor de gehele Westhoek – en dus niet enkel de verbinding Ieper-Veurne –, bijna integraal overgenomen, net als onze wens om een multimodale oplossing naar voren te schuiven.”

Stof vergaren

Die inzichtennota werd in oktober goedgekeurd door de Vervoerregio Westhoek, waar de verschillende steden en gemeenten van de Westhoek samen een mobiliteitsplan uitwerken. “Een cruciale stap, want in dit verhaal zullen we alle burgemeesters en andere stakeholders van de regio mee moeten krijgen”, vervolgt Vincent Callens. “Helaas werd na die goedkeuring geen vaart genomen door het kabinet van Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters, waar het dossier opnieuw stof ligt te vergaren.”

Voka West-Vlaanderen dringt dan ook aan op een snelle doorstart. “Iedereen heeft de mond vol over ontharding en beperking van ruimte-inname, dat zijn geen begrippen meer uit de verre toekomst”, vertelt De Brabandere. “We zijn er dan ook van overtuigd dat dit de allerlaatste kans is om de Westhoek naar behoren te ontsluiten en de mobiliteit hier op het niveau van de 21ste eeuw te brengen.”

Industrieterrein

Ondertussen is er ook dringend nood aan meer ruimte om te ondernemen. “Heel wat ondernemers komen naar Voka met de vraag of we hen kunnen helpen in hun zoektocht naar een nieuwe locatie voor hun bedrijf”, zegt Pieter De Brabandere. “Spijtig genoeg moeten we hen keer op keer melden dat alle bedrijventerreinen in de regio quasi 100 procent bezet zijn, wat ervoor zorgt dat sommigen over de taalgrens in Henegouwen of zelfs over de landsgrens in Frankrijk speuren naar opportuniteiten. Een begrijpelijke reactie, maar uiteraard is dat geen goed nieuws voor onze regio.”

Voka vraagt daarom aan de Provincie West-Vlaanderen en de Vlaamse Regering om extra ruimte te voorzien voor bedrijvigheid in de regio. “Via de herzieningen van de afbakeningen van de kleinstedelijke gebieden in onder meer Ieper, Veurne, Poperinge en Diksmuide werden gebieden aangeduid die in aanmerking komen om ingezet te worden als nieuwe ruimte voor bedrijvigheid. Wij pleiten ervoor om deze zoekzones ook effectief vrij te geven en onze ondernemers zo letterlijk en figuurlijk verse ademruimte te geven om te ondernemen”, aldus Callens.

Arbeidsmarkt

Een ander heikel punt is de blijvende krapte op de arbeidsmarkt. Zo is het aantal werkzoekenden nog verder gedaald naar 4,3 procent, terwijl de spanning op de arbeidsmarkt zelfs onder de 2 procent gezakt is. Dat wil zeggen dat er per vacature in theorie maar twee werkzoekenden zijn om die vacature in te vullen. “Het activeren van de inactieve beroepsbevolking en gerichte economische arbeidsmigratie moet ook in 2023 hoog op de politieke agenda komen”, zegt Vincent Callens.

“De brandende arbeidsmarkt laat zich voelen in de instroom, maar ook in het behoud en de ontwikkeling van medewerkers. Meer dan ooit is bedrijfscultuur belangrijk om mensen aan te trekken én te houden, en moet je flexibel omspringen met het inzetten en opleiden van talent”, vult De Brabandere aan.

5G

Eindigen doen beide regiovoorzitters met een positieve noot. “We zijn blij dat de ROC’s (regionale overslagcentra, red.) in Veurne en Diksmuide operationeel worden in 2023, wat een extra boost geeft aan de binnenvaart in onze regio. Er ook goed nieuws vanuit de Provincie West-Vlaanderen, die erin slaagde om het Europese 5G-project ‘Flanders Smart Fields’ naar de Westhoek te halen. De Westhoek heeft momenteel een slechte dekking van 3G en 4G”, aldus Callens. “Met dit project – dat verschillende pilootprojecten in onder meer de zorg zal omvatten – zal de Westhoek één van de eerste slimme en verbonden plattelandsgebieden worden van Europa.”