Unizo wil baanwinkels bannen om leegstand in kernen tegen te gaan

De handelskernen van West-Vlaamse steden en gemeenten lijden volgens Unizo onder opmars van de baanwinkels en grote retailparken in de rand.© Olaf Verhaeghe
De handelskernen van West-Vlaamse steden en gemeenten lijden volgens Unizo onder opmars van de baanwinkels en grote retailparken in de rand.© Olaf Verhaeghe
Olaf Verhaeghe

Unizo West-Vlaanderen pleit voor een grondige winkelshift. Concreet moeten retailparken en handelszaken aan de rand van steden en gemeenten strenger worden aangepakt om de oplopende leegstand in de kernen tegen te gaan. “Voor het echt beter kan, moet de kraan aan baanwinkels dicht”, zegt voorzitter Wouter Blomme.

De winkelleegstand in West-Vlaanderen blijft stijgen, ondanks het dalende aantal handelspanden in onze provincie. Zeker in de kernen van steden en gemeenten wordt het almaar moeilijker, zo benadrukt Unizo West-Vlaanderen. Net daarom pleit de zelfstandigenorganisatie dinsdag voor een winkelshift, naar analogie met de bouwshift.

Magneet

Concreet bindt Unizo de strijd aan met de almaar sneller oprukkende van baanwinkels en shoppingcentra die detailhandel naar de rand van de steden en gemeenten brengt. “Dat fenomeen treft hoe langer, hoe meer ook kleinere steden en gemeenten”, zegt Wouter Blomme, West-Vlaams Unizo-voorzitter. “De komst van een nieuwe supermarkt werkt vaak als een magneet op het winkel- en dienstenaanbod. Het resultaat? Leegstand in de kern, een verschraling van het aanbod, kwantiteit boven kwaliteit en een pak minder buurt- en basisvoorzieningen dichtbij.”

Unizo wil dan ook een strenger vergunningsbeleid voor die nieuwe retailparken in de rand. Voor de zelfstandigenorganisatie kunnen de bestaande zaken hoogstens behouden blijven, maar niet meer uitbreiden. Daarnaast zou het schrappen van bestemde, maar niet-ingevulde zones voor dergelijke handelszaken geen taboe mogen zijn voor de verschillende overheden.

Ruimtelijke Uitvoeringsplannen met detailhandels in de rand als bestemming ziet Unizo liever helemaal niet meer. Bestaande winkels moeten tot slot gestimuleerd worden om zich opnieuw in de stads- en gemeentekernen te vestigen, onder meer door kleinere leegstaande winkelruimte samen te brengen tot één grotere oppervlakte.

Kraan dichtdraaien

“De coronacrisis heeft de leegstand alleen maar versneld”, zo stelt Wouter Blomme nog. “Het is vijf na twaalf. Steden en gemeenten moeten een toekomstgericht beleid ontwikkelen, samen met de ondernemerswereld, om hun kernen nieuwe leven in te blazen. Maar voor dat echt beter kan, moet de kraan aan baanwinkels dicht. Dáárom is de winkelshift nodig.”

Toch is het niet allemaal kommer en kwel, zo geeft Unizo aan. Lokale besturen kunnen in dit verhaal wel degelijk een verschil maken. “Kijk naar Gistel bijvoorbeeld waar men besliste om de onroerende voorheffing tussen buurten van elkaar te laten verschillen. Dat is een goede manier om de leegstand in de kernen tegen te gaan”, aldus Wouter Blomme.

Kortrijk verbiedt al anderhalf jaar nieuwe baanwinkels

Nieuw is de strijd tegen de detailhandel aan de rand van steden en gemeenten niet. Het Kortrijkse stadsbestuur lanceerde op initiatief van economieschepen Arne Vandendriessche (Team Burgemeester) eind 2019 als eerste ‘een aanvalsplan’ tegen de baanwinkels. “Zulke winkels zijn aantrekkelijk, maar ze zuigen je centrum leeg en maken de handelskern kapot”, klonk het toen. Aan dat aanvalsplan hing een prijskaartje van zo’n 1 miljoen euro.

Met zeven concrete punten, waarvan een verbod op nieuw baanwinkels het meest in het oog springt, vecht Kortrijk dus tegen het almaar verder oprukkende fenomeen. “Met succes”, zo zegt schepen Vandendriessche nu. “Het tij is aan het keren. We krijgen nog wel af en toe aanvragen binnen, maar die weigeren we heel bewust. Het kan wel degelijk, maar het vraagt stevige inspanningen.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier