Topondernemer Michèle Sioen: “De wereld mag gerust wat meer West-Vlaamse drive hebben”

Ze staat al achttien jaar aan het hoofd van een van de absolute vlaggenschepen van onze vaderlandse economie, maar houdt tegelijk beide voeten maar al te graag stevig op de West-Vlaamse grond. Michèle Sioen doorzwom als topondernemer al heel wat watertjes en wapent zich voor een uitdagend 2023. “Maar als het verleden ons één iets heeft geleerd, is het wel dat we weten hoe we een crisis moeten aanpakken. Ik heb vertrouwen.”

Een kwartiertje later dan voorzien verschijnt Michèle Sioen, zich uitgebreid verontschuldigend voor haar beperkte laattijdigheid, op de afspraak. Ze troont ons meteen mee naar haar bureau, waar een schitterend portret van haar vader Jean-Jacques, die samen met zijn echtgenote Jacqueline aan de basis lag van Sioen Industries, goedkeurend toekijkt. “Vuur die vragen maar af”, glimlacht de grande dame van de Belgische economie vriendelijk doch kordaat. Michèle Sioen praat zoals ze in het leven staat: positief, de blik vooruit en to the point.

U bent al jaren hét gezicht van Sioen Industries. Hoe bent u hier destijds gestart?

“Zo’n 33 jaar geleden zette ik mijn eerste stapjes in het bedrijf. Ik heb eerst een jaartje buitenshuis gewerkt, als salesmanager bij een IT-bedrijf. Maar toen mijn vader me de vraag stelde om in het familiebedrijf aan de slag te gaan, heb ik eigenlijk geen seconde getwijfeld. Ik ben gestart in de verkoopafdeling. Van daaruit heb ik gaandeweg het hele bedrijf leren kennen.”

Een jaar na uw start verwoestte een zware brand zo goed als het hele bedrijf…

(even stil) “Een enorm drama. We hadden letterlijk niks meer. Al onze machines waren in de vlammen opgegaan, onze gebouwen lagen in puin… We moesten helemaal van nul herbeginnen. Achteraf bekeken was die brand een erg goeie leerschool. Het heeft ons sterker gemaakt. Daar ben ik van overtuigd.”

“Mijn vader was een heel goeie leermeester. Soms hard, altijd rechtvaardig”

Uw ouders hebben de fundamenten gelegd van wat Sioen Industries vandaag is. Bent u in het bedrijf opgegroeid?

“Dat kan je zelfs letterlijk nemen. (glimlacht) Elke zaterdag namen mijn ouders mij en mijn twee zussen mee naar de firma. Dan reden we met de vorkheftruck tussen de machines. Een heerlijke tijd, al had ik er toen nog geen flauw benul van dat ik de zaak uiteindelijk ooit zelf zou leiden.”

U zei het al: uw eerste job was niet op Ardooise bodem…

“Maar in Brussel. Ik wilde mijn eigen weg zoeken, collega’s hebben en voor een baas werken. Meteen thuis aan de slag gaan, dat was geen optie. Ik ben toen een paar keer serieus met mijn kop tegen de muur gelopen, maar de bagage die ik daar heb opgedaan, daar pluk ik nog altijd de vruchten van. Hier was mijn eerste job de verkoop van coating: klanten bezoeken, hen overtuigen, targets halen… Daarna ben ik nog bij de aankoopdienst actief geweest, heb ik me om de productieopvolging bekommerd…”

Om uiteindelijk als ceo je vader op te volgen.

“Ik heb op elke sport van de ladder gestaan. Ik mag zeggen dat ik ons bedrijf door en door ken. Het heeft er ook voor gezorgd dat mijn respect voor elk Sioen-teamlid gigantisch groot is. Je bent maar zo sterk als de zwakste schakel. Wel, onze ketting is íjzersterk.”

U staat al 18 jaar aan het hoofd van een internationale toponderneming. Hoe verpletterend is de verantwoordelijkheid soms?

“Dat valt geweldig goed mee. De kunst bestaat erin je met de juiste mensen te omringen. Een belangrijke les die mijn vader me heeft meegegeven. Ik kán dit ook niet alleen doen. Bij Sioen zijn we gezegend met een uitstekend geolied team, al neemt dat niet weg dat ik doorheen mijn carrière af en toe eens stevig gevloekt heb.”

Wanneer?

“Bij de financiële crisis van 2008, bijvoorbeeld. Toen zagen we onze omzet met veertig procent dalen. Van de ene dag op de andere sloeg het economisch klimaat om. Het was ook het eerste – en enige – jaar dat we met verliescijfers afsloten, al konden we toen onze trein snel weer op de rails zetten. Dat heeft het verleden me wel geleerd: we weten hoe we een crisis moeten aanpakken. Covid-19 was nog zo’n ongezien gegeven. Van de ene dag op de andere moesten we onze productie stilleggen. Ook die horde hebben we genomen. Ik denk dat het in ons zit: niet opgeven, flexibel zijn en ons aanpassen aan het tempo van de wereld.”

Als vrouw blijft u jammer genoeg een van de uitzonderingen die de regel bevestigt. De meeste ceo’s in dit land zijn nog altijd mannen. Betreurt u dit?

“Het klopt wat u zegt, al bemerk ik een zekere evolutie. Bij ons zijn bijvoorbeeld veel dames op sleutelposities actief. Meer nog: als een vrouw de juiste kwalificaties heeft en een gezonde portie ambitie aan de dag legt, heeft die bij mij vaak een streepje voor. Al blijf ik erbij dat je vooral naar competenties en bekwaamheid moet kijken. De juiste persoon op de juiste plaats. Aan de andere kant heb ik ook veel begrip voor vrouwen die bewust op carrièrevlak niet zo hoog mogelijk mikken, die hun tijd en energie in hun gezin willen investeren.”

Al kan op die manier wel talent verloren gaan.

“Juist. Als jonge mama is het niet evident om én je familie én je loopbaan voor de volle honderd procent te laten ontwikkelen. Dan moet je keuzes maken. Mijn zussen en ik trokken al op jonge leeftijd naar een internaat, zodat onze ouders tijdens de werkweek volledig op hun bedrijf konden focussen.”

Wil u een voorbeeld zijn voor ambitieuze dames?

“Graag, zelfs. Als ik mensen kan inspireren, waarom niet? De tijden zijn ook veranderd, sinds corona. Thuiswerk en online vergaderen, daar hadden we in 2019 bij wijze van spreken nog nooit van gehoord. Dat is nu helemaal anders. Even enkele uren aan het gezin spenderen en wanneer de kinderen in bed zitten, nog wat werk verzetten vanuit je woonkamer, het is helemaal ingeburgerd. Plus: de tijd dat het huishouden een exclusief vrouwelijk takenpakket was, ligt al lang achter ons.”

Hebt u ooit last gehad van het glazen plafond?

“Neen. Ik denk zelfs dat het vandaag iets makkelijker is, als vrouw. In alle boardrooms van dit land en op internationaal vlak is diversiteit een thema. Als vrouw is er vanaf een zeker niveau gewoon ook iets minder concurrentie. In mijn geval speelde dit nooit een rol, ik heb mijn gender nooit als een issue gezien. Maar mijn vader was wel streng voor me, een erg goeie leermeester. Soms hard, altijd rechtvaardig. En dat heeft niks met geslacht te maken.”

“Die brand was een enorm drama. Maar achteraf bekeken heeft het ons wel sterker gemaakt”

Hoe kijkt u naar het hele #metoo-debat?

“Zelf heb ik er gelukkig geen enkele ervaring mee. Het is een goeie evolutie dat we de zaken kunnen benoemen zoals ze zijn. Red flags mógen niet bedekt blijven, maar de slinger mag ook niet doorslaan. Iemand een complimentje geven, dat moet toch kunnen? Om het eenvoudig te stellen: we moeten nog met elkaar kunnen praten, zonder dat daarbij taboes om de hoek loeren.”

Welke tips kan u vrouwelijke ondernemers geven?

“Geef nooit op, jaag je dromen na. En wees gepassioneerd voor wat je doet. Al geldt dat eigenlijk voor iedereen die onderneemt. Toen ik de vraag kreeg om ceo te worden, heb ik daar eigenlijk amper over moeten nadenken. Ik ben gewoon naar die functie gegroeid, het was een natuurlijk proces. Toen ik aangesteld werd, bleef mijn vader als voorzitter van de raad van bestuur zetelen. Hij was nooit ver weg.”

Kan u de Sioen-knop ooit uitschakelen?

(grijnst) “Dat is een moeilijke. Ik ben 24/7 met het bedrijf bezig. Op mijn nachtkastje ligt altijd een blocnote waar ik een idee of bedenking kan noteren. Zo kan ik het niet vergeten en het bezorgt me ook mentale rust. Net als een lege inbox. Gaan slapen met twintig onbehandelde mails? Ondenkbaar. Ook wanneer ik op vakantie ben, zal ik een tijdslot inplannen om mijn mails te bekijken. Als ceo wil ik altijd bereikbaar zijn. Dat beschouw ik niet als werken, maar als opvolging. Plus: ik doe het ook graag.”

In hoeverre lijkt het bedrijf nog op dat dat u in 2005 onder uw hoede kreeg?

“De fond is nog dezelfde, maar eigenlijk is het een volledig andere onderneming. Sindsdien hebben we een twaalftal overnames succesvol afgerond en maken young potentials (jong talent, red.) een vitaal onderdeel van ons verhaal uit. Die term bestond achttien jaar geleden zelfs nog niet. Ik kijk met een erg trots gevoel terug op het parcours dat we met onze familie en team sindsdien hebben afgelegd. Sioen Industries is nog altijd een echt én hecht familiebedrijf. Mijn beide zussen zijn betrokken en mijn zoon Jean-Charles is ondertussen co-ceo van een tak van Sioen. Dat stemt me bijzonder gelukkig. Hard werken moet, maar familie blijft voor mij het belangrijkste ter wereld. Dat werk en privé zo goed met elkaar verweven zijn, beschouw ik als een van mijn mooiste verdiensten.”

Hoe gaat het met het bedrijf?

“Goed, al hebben we bijzonder uitdagende jaren achter de rug. Corona, de supply chain (productieketen, red.) die zwaar onder druk stond… Toch boekten we in 2022 onze hoogste jaaromzet tot nu toe: 740 miljoen euro. Een bewijs van een goed beleid en een sterke ploeg.”

Wat brengt 2023?

“Ik kijk met een zekere onrust naar het jaar dat voor ons ligt. De grondstofprijzen gaan door het dak, er is de loonindexatie van elf procent, de vraag nivelleert… Ik hoop dat onze wereld er eind dit jaar wat anders uitziet. Geen oorlog meer, vaste prijzen… Als de macro-economie stabiliteit vindt, zal dat ook op micro-niveau het geval zijn.”

De wereld is jullie speelveld geworden, maar Sioen blijft stevig in Ardooie verankerd. Een bewuste keuze?

“Meer dan bewust. West-Vlaanderen is gewoon goeie grond. Hier vind je harde werkers, mensen die hun hele carrière lang trouw blijven aan een werkgever. Neem het van me aan: dat is heus niet overal zo. Wij hebben vestigingen in 23 landen en dan merk je wel eens een andere mentaliteit op. West-Vlamingen zijn voor de vooruit, ze doen deure. Eigenlijk zou de hele wereld een beetje meer West-Vlaming moeten zijn. De drive die je hier vindt, is uniek.”

Maar ondernemen in Vlaanderen loopt niet altijd over een perfect aangelegde weg.

“Wij zouden in Ardooie graag uitbreiden, maar de papierberg is gigantisch. De rugzak die je als ondernemer moet torsen, is vaak erg zwaar. Terwijl ze ons in andere landen met open armen staan op te wachten. Toch wegen die contra’s niet op tegen de vele pro’s. Alleen zou ik de vele openstaande vacatures graag wat sneller ingevuld willen zien.”

“Wij hebben vestigingen in 23 landen en dan merk je wel eens een andere mentaliteit op. West-Vlamingen zijn voor de vooruit, ze doen deure”

U werd vijf jaar geleden tot Manager van het Jaar verkozen. Wat betekent die erkenning voor u?

“Heel veel. Zowel op persoonlijk vlak als voor onze hele ploeg. Toen ik in 2018 Manager van het Jaar werd, droeg ik die titel op aan iedereen die bij Sioen Industries elke dag opnieuw het beste van zichzelf geeft. Het zorgde ook voor extra exposure. Het is niet altijd even eenvoudig om uit te leggen wat wij hier doen, terwijl we heel veel dagdagelijkse zaken mee ondersteunen. Om je een idee te geven: zeventig procent van alle dekzeilen voor vrachtwagens wereldwijd worden met onze producten gemaakt, net als tachtig procent van de zeilen van een zeilboot. En als je een geweven theezakje in je handen hebt, is de kans groot dat het van bij ons komt. Nog iets dat iedereen kent en waar onze producten bij aan te pas komen: springkastelen. De volgende keer dat je kinderen zich ziet uitleven op zo’n opblaasbaar gevaarte, weet dan dat Sioen dit mee mogelijk maakt. (knipoogt) We zijn in een pak nichemarkten actief en gaan daar steeds voor het marktleiderschap.”

De visie van uw vader was erg pragmatisch: beter, sneller en innovatiever zijn. Heeft u die overgenomen?

“Het is onze lijfspreuk. Er schuilt zoveel waarheid in. Door elke dag een tikkeltje beter te doen, blijf je relevant. Anders deemster je weg. Ik heb mijn ouders altijd zien werken. Ze wilden hun bedrijf laten bloeien. Nu is het mijn taak om hun levenswerk voort te zetten.”

U bent een gelauwerd ondernemer, bekleedt verschillende mandaten… Als u spreekt, wordt er geluisterd. Zou de politiek niets voor u zijn?

(lacht luid) “Niks voor mij! Als voorzitter van het VBO (Verbond van Belgische Ondernemingen, red.) heb ik heel wat politici van dichtbij leren kennen. Onze ideeën waren niet altijd dezelfde, maar het waren stuk voor stuk mensen met passie, mensen die voor hun job leefden en het beste wilden voor ons land en onze inwoners. Het aantal uren dat een politicus klopt, is groot. Ze steken hun hoofd boven het maaiveld, maar krijgen niet altijd het respect dat ze verdienen. Neen, laat mij maar ondernemen.”

Maar niet vanuit een ivoren toren.

“Allesbehalve. Dat is een van de redenen waarom ik me binnen beroepsorganisaties en andere ondernemingen engageer. Ik zetel onder andere in de raad van bestuur van Immobel, D’Ieteren en Sofina, daar steek ik erg veel van op. Oogkleppen moet je koste wat het kost vermijden. En ik kom ook gewoon graag buiten. Weet je waarmee je me altijd een plezier kan doen? Met beurzen, waar ik Sioen kan etaleren. Heerlijk.”

Hoe krijgt u alles eigenlijk gecombineerd?

“Time management en enkele héle goeie dichte medewerkers. Ik waak erover dat ik altijd wat tijd voor mezelf heb, al speelt het ook in mijn voordeel dat ik van nature uit veel energie heb. Ik word ook gelukkig van wat ik doe.”

Hoe draait u de knop om?

“Door te sporten. Bewegen, zweten… Het doet wonderen voor me. In het weekend probeer ik minstens 10.000 stappen per dag te zetten. Zeker wanneer de kinderen naar ons aan zee afzakken. Tijdens de week is dat helaas een mission impossible. Kunst is een andere passie. Zo ben ik voorzitter van Canal.Brussels, een museum voor hedendaagse en moderne kunst in onze hoofdstad. En ik hou erg veel van muziek. Naar wat ik luister? Laat het ons erop houden dat ik een zeer brede smaak heb.” (glimlacht)

U wordt in mei 58. Hoelang gaat u nog door?

(grijnst) “Ik krijg die vraag de laatste tijd wel vaker. Een teken dat ik wat ouder word, zeker? Ik heb mezelf geen deadline opgelegd. Momenteel kan ik mijn job voor geen geld ter wereld missen. Zolang ik me goed voel en ik Sioen Industries iets kan bijbrengen, ga ik door. Ik zie wel wat er op mij afkomt.”

Heeft u al plannen voor wanneer u ooit met pensioen gaat?

“Dan wil ik samen met mijn man reizen. Dat doen we allebei dolgraag. Ik kijk er wel naar uit om eens een maand weg te zijn. Dat is nog nooit gebeurd.”

Misschien kan u zich ook toeleggen op Château La Marzelle, het wijndomein van de familie?

“Wie weet… Voorlopig beperk ik me nog tot af en toe genieten van een heerlijk glas wijn. De hemel op aarde, is dat.”