De Vlaamse visserijsector leek lange tijd stabiel en groeiende, met nieuwe schepen die werden gebouwd en redelijke visprijzen. Maar onder dit oppervlak van mooie schijn broeien diepe problemen. We vroegen aan Kris Vandecasteele, schepen van Visserij in Nieuwpoort, met welke uitdagingen de visserijsector in Nieuwpoort wordt geconfronteerd.
“Tot vorig jaar leek alles goed te gaan,” zegt Vandecasteele. “Maar het bleek al snel een mistgordijn te zijn.” Het grootste probleem dat de Nieuwpoortse visserij teistert, is het gebrek aan vis en garnalen in de Zuidelijke Noordzee. Garnalenvissers moeten alsmaar verder uitwijken om zelfs maar een kleine vangst binnen te halen, een schril contrast met enkele jaren geleden toen ze dichtbij de Nieuwpoortse haven visten en met grote hoeveelheden terugkeerden. “Met de tong gebeurt hetzelfde”, voegt Vandecasteele toe. “De oorzaken zijn divers en complex. Sommigen wijzen naar het veranderende klimaat, anderen naar overbevissing of verstoringen in het ecosysteem door activiteiten zoals windmolenparken. Verder moeten varen om de vis te gaan halen, drukt de rentabiliteit.”
Noordzee warmt op
De vis- en garnaalbestanden voor de eigen kust lijken zo goed als opgevist en dit is desastreus voor onze kleine vissector. Momenteel worden er zelfs bijna geen garnalen meer gevangen. “Sportvissers en eigenaars van kleine bootjes klagen over een teveel aan wijting, die op jonge leeftijd garnalen consumeert. De Noordzee warmt op en de gevolgen zijn duidelijk zichtbaar voor onze kust waar de diepte vaak beperkt is tot slechts enkele tientallen meters. De Noordzee is maar een relatief ondiepe regenplas in vergelijking met de uitgestrektheid van de oceaan.”
De Vlaamse visserij wordt ook geconfronteerd met structurele uitdagingen, zoals Europese regelgeving en de nasleep van de Brexit. Het Brexit Compensatie Fonds biedt weliswaar slooppremies voor verouderde schepen, maar dit lost de dieperliggende problemen niet op. “We moeten oplossingen zoeken die de sector echt ten goede komen”, aldus Vandecasteele. “Een herziening van het quotasysteem en meer ondersteuning voor kleine vissers zijn cruciaal. De quota worden momenteel bepaald op wetenschappelijke waarnemingen van twee jaar geleden. Dat moet beter kunnen. Bovendien wordt de sector geconfronteerd met afnemende visgronden, waarbij andere spelers grote ruimtes op de zee claimen en de kleinschalige en grotere vissersboten verdringen. Ook het verder globaliseren en monopoliseren van de visserij leidt tot gebrek aan concurrentie en keuze”, benadrukt Vandecasteele.
“Het quotasysteem moet herbekeken worden”
“We moeten naar een nog meer diverse en duurzame visserij. Een mogelijke oplossing is het instellen van speciale zones voor kleine boten en het verbieden van destructieve vistechnieken zoals de industriële flyshootvisserij. Maar bovenal moeten we terugkeren naar menselijkheid in de visserij”, besluit Vandecasteele. “Het huidige systeem dient verder verfijnd en het is tijd voor een nieuwe benadering, waarbij de visserijgemeenschappen zelf meer zeggenschap krijgen over hun toekomst. De visserij staat op een kruispunt. Het is aan alle belanghebbenden, van vissers tot beleidsmakers, om samen te werken aan een duurzame en levensvatbare toekomst voor deze belangrijke sector.”
Vangstbeperkingen
De gevolgen zijn ook zichtbaar in de bedrijfsresultaten van de vismijn in Nieuwpoort. De aanvoer daalde aanzienlijk en het afscheid van de iconische Z279 Ramblers van de families Moeyaert en Baert is ook geen goede zaak voor de Nieuwpoortse vismijn. De totale aanvoer van vis daalde met 36 procent, en de omzet van de stedelijke vismijn daalde met 23 procent tot 1,67 miljoen euro. Garnalenvangsten kelderden, waardoor de omzet afkomstig van garnalen daalde van 32 naar 30 procent.
Schepen Vandecasteele erkent de problemen: “Het aantal vissersboten die hun vangsten aan land bracht in de Nieuwpoortse vismijn daalde van 25 in 2022 naar 21 in 2023. Een duidelijk signaal dat de Nieuwpoortse visserijsector aan het veranderen is. Ook het nieuws over de drastische verlaging van de vangstquota voor tong in de Noordzee is bijzonder teleurstellend. Het is frustrerend dat ondanks de inspanningen van onze vissers om duurzaam te vissen, we geconfronteerd worden met zulke strenge beperkingen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
