Landbouwers kreunen (nu al) onder extreme droogte: “Zo snel mogelijk regen, voor boer én consument”

Bart Dochy op een pas ingezaaide akker: “Er is nú neerslag nodig, anders zal dit in een effect hebben op de prijzen.” © Jan Stragier
Philippe Verhaest

Daar is de lente, daar is de zon. Al snakken we stilaan collectief naar een gezonde portie regen. Het is in heel Vlaanderen droog tot zelfs uiterst droog. Een situatie die we de voorbije jaren al vaker meemaakten, maar nog nooit zo vroeg op het jaar. En dat zorgt voor de nodige zenuwen bij onze landbouwers. “Er moet nú gezaaid worden, maar de akkers zijn te droog om het zaad te laten kiemen.”

Akkoord, de eerste week van de paasvakantie was relatief nat en ook maandag 25 april kunnen we nog als een regendag catalogeren, maar sindsdien kreeg Vlaanderen amper een druppel regen te verwerken. Vooral West-Vlaanderen en Limburg kreunen onder de droogte.

De metingen van 21 april van de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid tonen aan dat 53 procent van alle meetplaatsen een lage (36 procent) tot zeer lage (17 procent) grondwaterstand laten optekenen.

Daardoor kleurt Vlaanderen nu al licht- tot donkerbruin en de komende tien dagen lijkt er geen neerslag op komst te zijn.

Onze provincie zal straks nog droger zijn. Ik hou mijn hart vast

“Onze provincie zal eind volgende week nog droger zijn dan nu”, klinkt het bij de Ledegemse burgemeester Bart Dochy (49).

Het Vlaams Parlementslid voor CD&V is voorzitter van de commissie Landbouw en runt met zijn vrouw Veerle Lauwers en vader Frans ook een landbouwbedrijf dat 30 hectare aardappelen, suikerbieten, maïs en vlas verbouwt.

Beleid moet ingrijpen

De grondwaterstanden waren na een natte zomer en winter nochtans goed aangevuld. “Klopt”, zegt Bart. “Maar sindsdien is het veel te droog. In maart viel amper 2 millimeter neerslag, normaal moet dat 60 millimeter zijn. April was al niet veel beter en ik hou mijn hart vast voor mei.”

Het grondwaterpeil staat eind maart normaal op zijn hoogste punt en daalt dan tot eind september. “Nu wordt de buffer om een mogelijk droge zomer te overbruggen, al opgesoupeerd. En dat is voor de landbouwsector zorgwekkend.”

Gouverneur Carl Decaluwé: “Maatregelen zijn voorlopig niet aan de orde”

De provincie West-Vlaanderen denkt voorlopig niet aan maatregelen, stelt gouverneur Carl Decaluwé. “Al houden we de situatie nauwlettend in het oog. Drie weken geleden hielden we al een eerste droogteoverleg, binnen twee weken volgt een nieuwe samenkomst. Tot dan zijn ingrepen niet aan de orde.”

“We zien wel dat de verzilting van de IJzer aan het toenemen is, maar aan een oppompverbod denken we nog niet. Mocht er binnen een maand nog altijd geen druppel gevallen zijn, zullen de kaarten uiteraard anders liggen. In elk geval zullen we zolang mogelijk wachten om maatregelen uit te vaardigen.”

De gouverneur pleit ook voor de verdere uitrol van buffer- en spaarbekkens. “Daar hebben we vanuit de provincie al een pak inspanningen voor geleverd. Alleen: om die bekkens te vullen, moet het ook regenen, hé. En eenmaal het warmer wordt, treedt er verdamping op. Misschien kunnen ondergrondse waterbekkens soelaas bieden? De eerste onderzoeken daarrond lopen al.” (PVH)

“We zien dat de bovengrond al volledig uitgedroogd is, iets wat het zaaien zwaar bemoeilijkt. Vooral kleinere zaden hebben het in deze omstandigheden moeilijk om te kiemen. Zonder voldoende vocht kan dat proces gewoon niet optreden.”

Dat noopt sommige landbouwers ertoe om het inzaaien uit te stellen. “In de hoop dat er straks neerslag uit de lucht valt. De huidige droogte zorgt er ook voor dat de herbiciden (onkruidbestrijders, red.) niet efficiënt kunnen werken. Die hebben eveneens water nodig.”

Bart Dochy roept op om de komende jaren nog meer bufferbekkens aan te leggen. “Een belangrijke taak voor de overheid.”

“Ook initiatieven zoals Inero, waarbij een vijftigtal landbouwers op een irrigatienetwerk van het 150.000 kubieke meter grote spaarbekken van diepvriesgroenteproducent Ardo in Ardooie aangesloten zijn, verdienen opvolging. Zo onderzoeken we nu een soortgelijk concept voor het waterzuiveringsstation van Ledegem-Moorsele.”

Geen tientallen liters

Net als zijn collega-landbouwers bekijkt Bart het weerbericht elke dag met argusogen. “We kunnen enkel hopen dat het zo snel mogelijk eens goed regent. Dat hoeven geen tientallen liters te zijn. Enkele stevige buien kunnen de bovenste tien tot twintig centimeter al nat maken. Dat is voldoende.”

“Er is nú neerslag nodig, anders zal dit in een later stadium effect hebben op de prijzen. Boer én consument hebben er dus alle baat bij.”