De Brexit heeft het er voor onze visserijsector niet bepaald makkelijk op gemaakt, en dat is nog voorzichtig uitgedrukt. Zo is het onder meer voor de vissers veel moeilijker geworden om vis, gevangen in Britse wateren, aan te landen in Britse havens. Voor een vers product als vis is het van het grootste belang dat de vangsten vanuit het Verenigd Koninklijk zonder veel problemen en vooral heel vlug in de Vlaamse veilingen belanden. Dat loopt met de huidige procedure niet bepaald van een leien dakje. De Rederscentrale werkte een project uit waarbij testreizen en financiële steun stilaan het pad moeten effenen voor een vlottere aanlanding in het VK. “We zijn hoopvol”, zegt Emiel Brouckaert, directeur van de Rederscentrale.
De Belgische vissersvloot kent een decennialange traditie van gerichte visserij op tong in de Westelijke Wateren. Doorgaans werden visproducten na zeereizen van ongeveer een week aangeland in Britse havens zoals Milford, Swansea en Liverpool. En toen kwam het Brexit-spook roet in het eten gooien. “Op 1 januari 2021 trad het nieuwe handels- en samenwerkingsakkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk in werking”, legt Emiel Brouckaert uit. “Sindsdien was het niet mogelijk om met vangsten van Belgische vaartuigen naar Britse havens te trekken om er aan te landen voor doorvoer naar de Belgische verkooppunten. Door het akkoord is voor de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk weliswaar een tariefvrije toegang tot elkaars markten mogelijk. Maar omdat de EU het VK nu beschouwt als een zogenaamd ‘derde land’ en er geen gemeenschappelijk visserijbeleid meer van toepassing is, gelden er nieuwe en afzonderlijke regels. En die zijn echt niet van de poes”, zegt Brouckaert.
En daar ligt nu precies het grote probleem. Het is voor de Belgische reders veel duurder en minder praktisch om in Britse wateren gevangen vis van daaruit rechtstreeks aan te landen op het vasteland. “De administratieve rompslomp is voor de vissers en de reders hallucinant complex geworden. Dat is zo voor zowel de aanlanding in de Britse haven als de aankomst op Europese bodem, waar de autoriteiten onder meer heel streng zijn op het vlak van voedselveiligheid. De procedures zijn tijdrovend en niet altijd een garantie op een vlotte afhandeling. De noodzaak om opnieuw vlot te kunnen aanlanden in Britse havens is dus groot. De afstand tussen die havens en de visgronden is een stuk kleiner, waardoor stoomtijd ingeperkt wordt en – vooral – kwaliteitsverlies vermeden”, verduidelijkt Emiel Brouckaert.
Testreizen
Verse vis uit het Verenigd Koninkrijk vers houden tot bij ons, is en blijft dus van de belangrijkste prioriteiten voor de visserijsector. Die had daarvoor dringend nood aan begeleiding en een afdoende oplossing. Die moet er nu komen via een initiatief van de Rederscentrale, in nauwe samenwerking met de Vlaamse overheid, de douane en het FAVV. “De administratieve formaliteiten, tja, die zullen voor reder en visser niet eenvoudig blijven, integendeel. Maar we zijn vorig jaar gestart met testreizen naar Milford, ten zuidwesten van Wales. Sindsdien zijn er elf dergelijke aanlandingen gebeurd. Dit moet ons toelaten om te kijken waar het mank loopt bij de afhandeling en om die beheersbaar te maken,” zegt Brouckaert. “En dat lukt aardig. Ik merk ook dat de Britse overheid ons in deze aangelegenheid toch enigszins tegemoet komt. We zijn en blijven hoopvol.”
Vlaams volksvertegenwoordiger Cathy Coudyser (N-VA) volgt het dossier in het Vlaams parlement op. “Vanuit het Brexit-noodfonds is 27 miljoen euro voorzien voor de ondersteuning van de Vlaamse visserij”, licht Coudyser toe. “Met de middelen uit dit noodfonds zijn de testreizen opgestart. Uit de verschillende uitgeteste routes komt de volgende als beste naar voren: aanlanden in de haven van Milford om met de lading verse vis vervolgens per vrachtwagen via de Kanaaltunnel naar Calais en na de keuring in Boulogne-sur-Mer naar de Vlaamse visveilingen te worden gebracht. Er resten nog een aantal problemen, zoals het automatiseren van de nodige documenten uit het logboek. Daarom is het project verlengd tot 31 augustus 2022. De Rederscentrale zal nog tot 30 juni 2023 informatiemomenten organiseren rond vissen in Britse wateren. Daarnaast krijgen Vlaamse reders bij aanlanding individuele bijstand op maat.”
Reder Dany Vlietinck: “Slachtoffer van politieke spelletjes”
De Z.483 van reder Dany Vlietinck (58) maakte al drie testreizen naar Milford. En die verliepen niet naar wens. “Er worden politieke spelletjes gespeeld en daar zijn niet alleen wij, maar ook de burgers het slachtoffer van.”
Dat het aanlanden in een Britse haven niet bepaald vlekkeloos verloopt, mogen reder Dany Vlietinck en zijn schipper Diego Vandierendonck van de Z.483 aan den lijve ondervinden. Het indrukwekkende vaartuig kwam vorig jaar in de vaart en is een voorbeeld van duurzaam vissen. “Voor de schipper valt het aanlanden in Milford nogal mee”, vertelt Dany. “Er komt natuurlijk heel wat werk aan te pas, zoals het labelen van alle kisten, het doorgeven van het gewicht per soort en dergelijke. Maar voor je kunt aanlanden, moet je je door heel wat administratieve rompslomp worstelen. De toelating om te mogen lossen, staat bovenaan de lijst. Bij de testreizen zijn liefst zeven instanties betrokken. Een punt of een komma verkeerd en de Britten zenden ons terug naar af. Alle namen van de vissoorten moeten bijvoorbeeld ook in het Latijn vermeld staan. Van zodra iets niet klopt, wordt de boel afgekeurd. Geen enkele van onze testreizen verliep vlekkeloos. Er zeker dat je op tijd in de veilingen raakt, ben je nooit. Sinds de Brexit in voege kwam, worden er nogal wat politieke spelletjes gespeeld en daar zijn niet alleen wij, maar ook de gewone burger, het slachtoffer van.”
Dany Vlietinck is heel tevreden over de steun van de Rederscentrale en meteen ook van de Departement Landbouw en Visserij. “Het blijft wel zwaar voor ons. De sector heeft het al niet gemakkelijk en alles wat erbij komt is er te veel aan, maar de Rederscentrale zorgt voor een uitstekende ondersteuning.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
