IN KAART Eén op drie West-Vlaamse huizen is niet energiezuinig

Wie een woning met een ondermaatse energiescore koopt (of erft), moet die binnen de vijf jaar renoveren. In West-Vlaanderen is dat bij een derde van de reeds gecontroleerde woningen het geval. © Getty Images/Westend61
Phebe Somers

Als je vandaag een huis of appartement koopt in West-Vlaanderen, is de kans vrij groot dat je meteen de handen uit de mouwen moet steken. Een op de drie woningen in onze provincie heeft immers een slecht energieprestatiecertificaat. Die moeten binnen de vijf jaar opgeknapt worden. “Dat kan relatief goedkoop en snel, maar het is beter om op de lange termijn te denken”, zegt adviseur ‘duurzaam bouwen’ Bert Vansteenkiste.

Wie een huis of appartement koopt, kijkt sinds kort niet enkel naar de degelijkheid van de keuken en het aantal slaapkamers maar ook naar de EPC-waarde. Dit label is een indicatie van de energiezuinigheid van een woning. Elk energieprestatiecertificaat (EPC) vermeldt de energiescore met een bijhorend ABC-label om de cijfers op een universele manier te vertalen. Een woning met een A-label scoort hoog en is dus zeer energiezuinig, terwijl een F-label betekent dat er heel wat werk aan de winkel is om de energiekosten binnen de perken te houden. Een appartement zal logischerwijs sneller een groene kaart krijgen dan een vrijstaand huis.

Dat een woning energiezuinig is, is niet alleen interessant voor de portemonnee. Sinds 1 januari van dit jaar geldt ook een renovatieplicht voor nieuwe eigenaars van woningen met EPC-label E en F. Dat betekent: wie een woning met een ondermaatse energiescore koopt (of erft), moet die binnen de vijf jaar renoveren tot die een score van minstens D haalt. Het uiteindelijke doel van de Vlaamse overheid is dat alle woningen tegen 2050 een A-label halen. (lees verder onder het kader)

Het ABC van het EPC

A. Wat betekent EPC?

EPC is de afkorting van energieprestatiecertificaat. Sinds 2022 zijn verkopers en verhuurders in Vlaanderen verplicht om zo’n certificaat te laten opmaken als ze een huis of appartement op de markt brengen. Zo kunnen potentiële kopers en huurders accuraat inschatten hoeveel energiekosten ze ongeveer zullen hebben. Wie een woning te huur of te koop aanbiedt zonder vermelding van de EPC-score, riskeert een boete tot 5.000 euro.

B. Hoe weet ik welke EPC-score mijn woning heeft?

Het EPC wordt opgesteld door een erkend energiedeskundige (type A). Ook wie zijn huis niet wil verkopen of verhuren, maar benieuwd is naar de EPC-score, kan een deskundige inschakelen. Een lijst met West-Vlaamse experts vind je op KW.be/energiedeskundigen. Een EPC-attest laten opmaken kost tussen de 110 en 250 euro. Je kan ook zelf een raming maken op deze website.

C. Wanneer heb ik een ‘goede’ EPC-score?

De EPC-score wordt toegekend op basis van het energieverbruik per vierkante meter (kWh/m²) per jaar. Ligt je verbruik hoger dan 400 kWh/m² per jaar, dan heb je een label E of zelfs F, als je hoger scoort dan 500 kWh/m². Het zijn die woningen die sinds 1 januari een renovatieplicht hebben voor nieuwe eigenaars. Die woningen moeten opgeknapt worden tot ze minstens een label D halen, of dus minder dan 400 kWh/m² per jaar verbruiken. De gemiddelde woning in West-Vlaanderen heeft vandaag een verbruik van 371 kWh/m² per jaar en haalt dus een label D. Belangrijk: dit is het gemiddelde van de 209.848 woningen in onze provincie die een geldig energieprestatiecertificaat hebben laten opmaken, een derde van het totaal aantal residentiële gebouwen. In Vlaanderen doet enkel de provincie Antwerpen (351 kWh/m²) het beter.

Voor toekomstige kopers is het dus belangrijk om te weten welk soort woning ze in handen hebben, zeker nu de renovatieplicht hen boven het hoofd hangt. Onze provincie telt minstens 70.665 huizen en appartementen die binnen de vijf jaar moeten gerenoveerd worden, een derde van alle woningen dus. Slechts 3 op 100 huizen heeft een A of A+-label. De meest voorkomende score is een C, bij een kwart van de woningen. De onderlinge verschillen tussen gemeente zijn groot. Plaatsen waar de laatste jaren veel nieuwbouw of appartementen werdrn verkocht zullen automatisch een betere score hebben dan plattelandsgemeentes met voornamelijk oude woningen.

Westhoek minst energiezuinig

In die regio’s zullen nieuwe inwoners dus het meeste risico lopen om te moeten voldoen aan de renovatieplicht. Met die score zijn bovenstaande gemeentes wel de uitschieters, maar ook elders in de provincie is nog veel werk aan de winkel. Enkel aan de kust hebben minder dan 3 op 10 gecertificeerde woningen een energielabel E of F: Knokke-Heist, Nieuwpoort, Blankenberge, Oostende, Middelkerke en Koksijde. Maken we de omgekeerde oefening, dan zien we dat enkel in Knokke-Heist 1 op 10 gecheckte woningen een A(+)-label in handen heeft. Bij de volgende in het rijtje – Blankenberge, Waregem en Veurne – is dat al maar 3 tot 5 procent meer van alle huizen en appartementen met een certificaat.