Textielgigant Balta sluit zijn vestiging in Avelgem, Sioen legt de fabriek in Moeskroen twee weken stil… Onze West-Vlaamse ondernemers zien een recessie onvermijdelijk op ons afkomen. De laatste twee kwartalen zien bedrijven hun omzet slinken en ze vrezen dat die negatieve trend ook in 2023 zal aanhouden. Dat blijkt uit een grootschalige enquête van werkgeversorganisatie Voka.
“De combinatie van de fors stijgende energie- en loonkosten zorgt voor een steeds minder concurrentiële positie”, stelt directeur Bert Mons onomwonden. Liefst de helft van alle industriële bedrijven denkt de komende maanden tijdelijke werkloosheid te moeten inroepen.
“Het is vijf ná twaalf. We stevenen in sneltreinvaart af op een recessie. Onze overheid moet zich klaarmaken om snel te reageren.” De woorden van Bert Mons, gedelegeerd bestuurder van Voka West-Vlaanderen, zijn scherp. Maar dat moet, vindt hij.
“We vragen onze regeringen om concrete ondersteuning te bieden aan ondernemingen die zwaar getroffen zijn door de hoge energieprijzen. Daarnaast roepen we op om het soepele systeem van tijdelijke werkloosheid uit te breiden. Als we onze productiebedrijven nu niet overeind houden, dreigt een cascade-effect voor grote delen van onze economie. Een plafondprijs voor energie is broodnodig.”
Onhoudbare situatie
Voor alle bevraagde bedrijven ligt de huidige gasprijs 180 procent hoger dan gemiddeld in 2021, bij de energie-intensieve bedrijven is de aardgasprijs zelfs met 260 procent gestegen. De elektriciteitsprijzen zijn respectievelijk met 100 en 150 procent gestegen.
“We stevenen in sneltreinvaart af op een recessie” – Bert Mons, Voka West-Vlaanderen
Voka bevroeg 700 West-Vlaamse ondernemingen en daaruit blijkt dat de helft niet is ingedekt tegen de stijgende energiekosten. “Bij diegene die wel in
gedekt zijn, loopt bij de helft die indekking af binnen de drie maanden. Slechts één op de vier bedrijven zit voor langer dan een jaar safe.” Bij een verdere stijging van de energieprijzen zegt een derde van de respondenten hun productie te zullen verminderen of zelfs stop te zetten. Bij de energie-intensieve bedrijven ligt dat percentage nog hoger.
Dat de situatie onhoudbaar is, beaamt ook Sander Laridon van Unilin. “De energieprijzen bereiken absurde recordhoogtes. In het zog hiervan zien we de prijzen van zowel chemische grondstoffen als hout verdubbelen of zelfs verdrievoudigen. De Europese industrie wordt langzaam gewurgd en zal snel marktaandeel verliezen tegenover landen als China, de VS en Turkije, waar de energieprijzen een pak lager liggen. Dát is het verschil met vroeger: dit is geen globale crisis, maar een Europese.”
Te duur
Door de sterk gestegen energieprijzen draait één op de vier energie-intensieve ondernemingen nu al met een operationeel verlies. Nog eens 40 procent ziet een belangrijk risico op verlies bij verder stijgende energieprijzen.
“We staan op een kantelpunt: is er nog een toekomst voor industriële bedrijven in Europa?”, vraagt Bert Mons zich af. “Wat we hier in Vlaanderen en Europa produceren, dreigt te duur te worden op de wereldmarkt. Snel en doortastend optreden door de Europese Unie is noodzakelijk.”
Eén op de vijf ondernemingen verwacht de komende zes maanden een daling te zien van het aantal personeelsleden. Dat geldt ook voor de grote bedrijven.
“Een derde geeft aan dat het de komende maanden een beroep wil doen op tijdelijke werkloosheid. Bij industriële bedrijven gaat het zelfs om 47 procent.”
De stijgende energieprijzen drijven de inflatie verder omhoog en hebben zo een directe impact op de stijgende loonkosten. “In de periode 2022-2024 vertaalt zich dat in een extra loonfactuur van 26 miljard euro, integraal te betalen door de private werkgevers.”
Rendement verdampt
Van alle bedrijven wil 26 procent onmiddellijk (meer) investeren in hernieuwbare energie. 20 procent wil dat binnen het jaar doen, 21 procent op langere termijn. 56 procent heeft zonnepanelen in het hoofd, terwijl 44 procent vooral energiebesparend en -efficiënter wil werken. Batterijopslag is bij 22 procent een optie, negen procent ziet dan weer graten is een eigen windmolen.”
Dat bevestigt ook Piet Dermaux van het Wevelgemse Klaratex. “De huidige energieprijzen treffen ook de textielreinigingssector hard. Als we het hoofd boven water willen blijven houden en blijven investeren in duurzame toepassingen, moeten onze beleidsmakers stante pede iets doen aan de extreme prijzen.”
“Onze investeringen in zonne-energie vormen maar een druppel op een hete plaat. Het financieel rendement dat onze zonnepanelen in een half jaar hebben behaald, is door de huidige gasprijzen al na minder dan vier maanden volledig verdampt.”
“Het is duidelijk dat deze crisis onze bedrijven zal aanzetten tot nog meer energie-efficiëntie en hernieuwbare energie”, besluit Bert Mons. “Al zal dat tijd in beslag nemen. Daarom zijn nú ingrepen en steun van onze regeringen en Europa nodig.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier