Energie-eiland voor onze kust veel duurder dan voorzien, meerkost dreigt op energiefactuur te verschijnen

In de haven van Vlissingen verrijzen de eerste bouwstenen van wat later het Prinses Elisabeth Eiland moet worden: een Belgisch miljardenproject in de Noordzee om ons land massaal te voorzien van groene stroom. © Belga

De kosten van het energie-eiland in de Noordzee dreigen op te lopen tot 7 miljard euro. Dat is een veelvoud van de 2,2 miljard euro die aanvankelijk was ingeschat, zo schrijven De Tijd, De Standaard en L’Echo donderdag.

De baggerbedrijven DEME en Jan De Nul zijn volop bezig met de bouw van het Prinses Elisabetheiland, een artificieel eiland voor de Belgische kust dat door de stroomnetbeheerder Elia gebruikt zal worden als een energiehub op zee. Het moet dienen als aansluitpunt voor drie zeewindparken die tegen 2030 gebouwd worden en voor nieuwe onderzeese kabels naar het Verenigd Koninkrijk of andere Noordzeelanden.

Het project dreigt fors duurder uit te vallen dan verwacht. Volgens N-VA-Kamerlid Bert Wollants dreigt het bedrag op te lopen tot 7 miljard euro. Minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) noch bouwheer Elia, beheerder van het hoogspanningsnet, wil het cijfer bevestigen.

Duurdere factuur

Elia zegt wel dat het wordt geconfronteerd met een aanzienlijke stijging van de hoogspanningskosten. Ook de energieregulator Creg spreekt van een “aanzienlijke stijging van de kosten van het energie-eiland en de aansluiting ervan op het Belgische net”. De energiewaakhond heeft minister Van der Straeten in mei per brief al gewaarschuwd voor een kostenexplosie bij het project.

De meerkosten kunnen de energiefactuur van gezinnen en bedrijven de komende jaren verzwaren.

Bezorgd

Consumentenorganisatie Testaankoop is bezorgd over de berichten. “Vanaf volgend jaar zullen de transmissietarieven (een deel van de energiefactuur) voor een gemiddeld gezin al toenemen van 45 naar 80 euro”, zegt Testaankoop in een persbericht. Als de kostprijs van het Prinses Elisabeth-eiland oploopt, dreigen die tarieven nog verder te stijgen.

De consumentenorganisatie spreekt van tegenstrijdige signalen voor de consument. “De omvangrijke kosten van de energietransitie worden voornamelijk gefinancierd via de elektriciteitsfactuur. Maar tegelijkertijd wordt op elektrificatie gemikt via warmtepompen, elektrische auto’s enzovoort, terwijl de elektriciteitsfactuur alleen maar duurder wordt”, aldus Testaankoop. “Hoe wil je dat consumenten de meest duurzame keuzes maken als die ook de duurste blijken te zijn?”

De organisatie pleit opnieuw voor een grondige hervorming van de energiefactuur. Ze vraagt ook helderheid over de kosten voor het energie-eiland. Als die oplopen door bijvoorbeeld slecht beheer of onvoldoende vooruitziendheid, mogen ze niet doorgerekend worden aan de verbuikers, vindt Testaankoop.

Oplossing

Ontslagnemend minister van Energie Tinne Van der Straeten (Groen) heeft de federale energiewaakhond CREG gevraagd om een oplossing uit te werken om te vermijden dat de mogelijk fors hogere kosten voor het nieuwe energie-eiland voor de kust op de factuur van de consument terechtkomen.

N-VA vraagt om het project on hold te zetten. “Nu niets doen, zou schuldig verzuim zijn”, zegt Kamerlid Bert Wollants.

Beste optie

Elia blijft erbij dat de keuze voor een energie-eiland zowel vanuit technisch als economisch standpunt de beste optie is.

De hoogspanningsbeheerder bevestigt de bedragen niet, maar erkent “een aanzienlijke stijging” van de kostprijs. De federale energieregulator CREG en Elia voeren een kostenanalyse uit. De stijging van de factuur zal nog niet voelbaar zijn in de transmissietarieven voor de periode 2024-2027, mogelijk wel in de periode daarna, klinkt het.

Toch is het eiland volgens Elia de beste optie, zowel vanuit technisch als economisch standpunt. Een platform in plaats van een eiland bouwen is niet goedkoper, argumenteert de netbeheerder. “Het project uitstellen, zou een negatieve welvaartsimpact hebben. Door uitstel zou ons land sterker afhankelijk zijn van prijsschommelingen op de energiemarkt”, zegt Elia.

“Kortom, niet of vertraagd investeren, is de duurste optie. De stijgende elektriciteitskosten zullen een grotere impact hebben op de elektriciteitsfactuur dan de stijgende kost voor de transmissietarieven.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier