Eindelijk schot in het dossier van de Plaatsmolen

In 2002 werd een restauratie- en subsidiedossier opgestart voor het in ere herstellen van de Pittemse Plaatsmolen, maar door vertragingen allerhande zijn de werken nog altijd niet afgelopen. De gemeente kreeg nu echter een subsidie toegewezen waardoor er schot in de zaak komt.

“Voor de eerste schriftelijke vermelding van de Plaatsmolen moeten we terug naar 1382”, steekt ereschepen Paul Lambrecht van wal. “Tijdens de geuzentijd werd de molen vernield, in 1615 opnieuw opgebouwd en na tijdens de 17de en 18de eeuw eigendom geweest te zijn van de Heren van Pittem kwam hij pas in 1798 in particuliere handen. In 1855 werd de molen dan overgenomen door de familie Goethals, de voorouders van de laatste molenaars. De huidige stenen stellingmolen werd gebouwd in 1909-1910 en werd in 1949, na veertig jaar trouwe dienst, buiten werking gesteld. De gemeente Pittem kocht de molen aan in 1973 en op 6 februari 1985 werd hij wettelijk beschermd als monument. In 2002 werd beslist dat een grondige restauratie noodzakelijk was en werd een restauratie- en subsidiedossier opgestart. Ik had toen de hoop hem in 2010, honderd jaar na de bouw, weer volledig gerestaureerd te krijgen. Een termijn van acht tot negen jaar leek mij wel haalbaar, een streven dat achteraf helaas utopisch bleek te zijn.”

Heropbouw

“Aanvankelijk zorgden meerdere knelpunten voor een ernstige vertraging”, gaat burgemeester Denis Fraeyman voort. “De gemeente heeft altijd de voorkeur gegeven aan een afbraak en heropbouw van de molenmantel, maar met een maximaal hergebruik van het goed bewaarde binnenwerk. In 2008 werd definitief besloten tot heropbouw en werd de restauratiepremie voor de renovatie goedgekeurd, waarbij 60 % van de Vlaamse Gemeenschap, 20 % van de provincie en de resterende 20 % van de gemeente moesten komen. In 2009 werd in een eerste fase de molen afgebroken en werd het molentechnische gedeelte, waarvan 30 tot 40 procent herbruikbaar was, opgeslagen in de gemeentelijke loods. Het was de bedoeling in 2010 de molenromp weer op te bouwen, maar helaas volgden weer discussies en vertragingen, zodat het uiteindelijk 2013 werd voor deze weer opgebouwd was. Aansluitend moest in een tweede fase het molentechnische gedeelte teruggeplaatst worden, maar opnieuw bleek dat ijdele hoop te zijn. Vanuit de hogere overheid werd ons dossier voortdurend opgeschoven, waarbij als reden aangegeven werd dat, doordat alles goed opgeborgen lag in de loodsen, er geen sprake kon zijn van hoogdringendheid. We werden dus gestraft voor onze eigen zorgvuldigheid.”

Relanceplan

“Na heel wat administratieve briefwisseling en zelfs enkele parlementaire vragen werd het dossier begin oktober 2021 dan eindelijk officieel opgenomen op de lijst van te restaureren molens, waarbij Pittem op de tweede plaats kwam te staan”, vervolgt bevoegde schepen Heidi Lievrouw. “We hebben nu bericht gekregen van het Agentschap Onroerend Erfgoed dat we naar aanleiding van het Relanceplan ‘Vlaamse Veerkracht’ van de Vlaamse regering een subsidie krijgen voor de verdere restauratie van de molen. De totale kosten zijn geraamd op 635.000 euro en er werd ons nu een voorlopige subsidie toegezegd van 434.768 euro. Inmiddels zat de gemeente samen met architect Freddy Deschacht en op korte termijn zal het toenmalige bestek geactualiseerd worden qua prijs en huidige wetgeving. Aansluitend zal de aanbesteding uitgestuurd worden, gevolgd door de gunning aan een molenbouwer. Aangezien de aanvraag voor de subsidie tegen 1 september 2025 binnen moet zijn, hebben we tot die datum om de restauratie uit te voeren. Ik wil ook nog meegeven dat in afwachting van de werken aan de molen de zogenaamde ‘vleermuiskelder’ al gerestaureerd werd. De latere molenwerken zouden daarop geen invloed hebben.” (JG)