“Blauwe groei gaat niet enkel over windmolens”

Politicoloog Carl Devos trekt de boer op langs West-Vlaamse velden. Als ‘ambassadeur van UGent voor West-Vlaanderen’ moet hij de banden aanhalen tussen de universiteit en het economisch weefsel van onze provincie. Tweewekelijks brengt hij verslag uit van zijn kruistocht. In deze kolommen, op kw.be.

West-Vlaanderen staat een blauwe groei te wachten. En daar zal UGent een grote bijdrage toe leveren. Daarmee verwijs ik niet naar het electoraal succes voor de liberalen in de lokale en provinciale verkiezingen van oktober, maar naar de lancering van een speerpuntcluster Blauwe Groei.

Blauwe groei gaat niet enkel over windmolens, maar ook over getijden- en golfslagenergie en nog zoveel meer

Blauwe groei is een langetermijnstrategie voor meer duurzame groei in de mariene en maritieme sectoren. Het grootste deel van onze planeet ligt onder water, het stuk boven water raakt steeds dichter bevolkt. We hebben meer nood aan voedsel en energie, en steeds minder plaats om die te vinden. Daarom moeten we onder water kijken. De zeeën en oceanen hebben een gigantisch potentieel om de groeiende wereldbevolking te voeden of van energie te voorzien. Ze leveren allerlei grondstoffen, tot kledij toe. Dat is het eerste deel van het verhaal.

Het tweede deel wordt gevormd door het Vlaams beleid m.b.t. onderzoek en innovatie. Grijze hersencellen en vaardigheden vormen onze voornaamste grondstof. Om concurrentieel te zijn, zullen we vooral slim moeten zijn. Dat is niet enkel een kwestie van diploma’s, maar evenzeer een houding.

We moeten inspanningen concentreren in domeinen waarin we goed zijn, een meerwaarde kunnen creëren en die voor onze economie belangrijk zijn

We moeten niet proberen in alles te excelleren. We moeten inspanningen concentreren in domeinen waarin we goed zijn, een meerwaarde kunnen creëren en die voor onze economie belangrijk zijn. Daarom werden enkele jaren geleden de sterktepunten van Vlaanderen in kaart gebracht en werd bepaald in welke domeinen de Vlaamse overheid een deel van het onderzoek zou concentreren.

Daarvoor maakte ze innovatieclusters. Die ondersteunen een netwerk van innovatiebewuste bedrijven die in een bepaald domein actief zijn. Die bedrijven moeten onderling en met kennisinstellingen samenwerken, om zo concurrentiëler te worden. De clusters vormen een belangrijk instrument van het wetenschapsbeleid in Vlaanderen, het zorgt er voor dat het onderzoek ‘nuttig’ is voor de bedrijven en economie.

In 2016 ging dat clusterbeleid van start. Elke cluster krijgt een eigen organisatie, die de samenwerking moet ondersteunen. Die wordt voor de helft door de Vlaamse overheid betaald, de andere helft leveren de deelnemende bedrijven. Er zijn twee types clusters, de grootste zijn de zgn. speerpuntclusters. Die krijgen tien jaar lang stevige financiering, om in een samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en de overheid een ambitieuze langetermijnstrategie uit te bouwen in een voor Vlaanderen strategisch belangrijke sector. Er zijn op dit moment al vijf clusters: Catalisti (chemie- en kunststofsector), SIM (materiaalsector), Flux50 (energie), VIL (logistiek) en Flanders’ Food (voeding). Een zesde is geboren. Een die voor onze provincie van heel groot belang is.

In december 2016 werd een nieuwe vzw gelanceerd, een bedrijvenconsortium met belangrijke spelers zoals DEME, Jan De Nul, Sioen en Colruyt. Namens heel wat partners, zoals DEME, Jan De Nul, Sioen Industries, DotOcean, Flanders’ Maritime Cluster, Belgian Offshore Cluster, Haven van Oostende, UGent, Sirris, het VLIZ, de Fabriek voor de Toekomst Blue Energy van de POM West-Vlaanderen, Voka en UNIZO, diende de Provincie West-Vlaanderen een verzoekschrift in bij de Vlaamse regering om Blauwe Groei te erkennen als een Vlaamse speerpuntcluster. Daaraan geeft ze gehoor.

De Noordzee is een ideale locatie om allerlei nieuwe technieken te ontwikkelen

En dat is schitterend nieuws. Vlaanderen is een wereldspeler in waterbouw en offshore energie. Maar blauwe groei gaat over veel meer. Niet enkel over windmolens, maar ook over getijden- en golfslagenergie. Over voedselbevoorrading (aquacultuur, mariene biotechnologie), omgang met afval, 5G-communicatienetwerken voor precieze scheepvaart, veiligheid tegen overstromingen (stijging zeespiegel, kustbescherming, Vlaamse baaien, natuurlijke zeewering), transport over water, kusttoerisme, grondstofvoorziening (ontginning van de zeebodem), enz. De Noordzee is een ideale locatie om allerlei nieuwe technieken te ontwikkelen.

En de UGent is een ideale partner om die Blauwe Groei in onze provincie mee te lanceren. Immers, de UGent is wereldtop in mariene wetenschappen en excelleert in heel wat andere disciplines die voor deze sector cruciaal zijn. Aan de UGent zijn alle betrokken onderzoekers georganiseerd in Marine@UGent. Dat netwerk van onderzoekers staat klaar om de Blauwe Groei in West-Vlaanderen te ondersteunen. Ze zullen dat doen vanuit Gent, maar zeer zeker ook en in toenemende mate vanuit Oostende, waar we met Greenbridge een incubator rond blauwe groei hebben en waar ook al het Maritiem Onderzoekscentrum (golfbak en sleeptank) in aanbouw is. Onze dynamische kustbewoner, de alom geprezen prof. Colin Janssen, wereldberoemd voor zijn strijd tegen al het plastiek in de zee, coördineert die UGent-initiatieven. Blauwe groei is dus het speerpunt waarlangs we de UGent in Oostende verder zullen ontwikkelen. U hoort daar nog van.