Britse en Duitse jongeren gidsen voor het eerst zij aan zij op de plek waar leeftijdsgenoten elkaar in grote getale hebben gedood in de Westhoek. “Uniek”, stelt historicus en educatief coördinator Roel Timperman. “We hopen dit in de toekomst te herhalen.”
Tussen de eindeloze rijen zerkjes van Tyne Cot Cemetery gidsen Britse en Duitse jongeren dezer dagen oorlogstoeristen doorheen de geschiedenis van een bloederige veldslag, die talloze leeftijdsgenoten het leven kostte.
Bijna 12.000 Commonwealth slachtoffers kregen hun laatste rustplaats op Tyne Cot Cemetery. “De meeste bezoekers komen uit Commonwealth landen, Duitsers gaan veelal naar de Duitse oorlogsbegraafplaatsen in Langemark en Vladslo”, aldus Malin Müller (23) uit Dortmund.
Zij is een van de eerste Duitse gidsen op Tyne Cot Cemetery. “Wij zijn nakomelingen van de vijand van weleer. Het is erg symbolisch dat we nu samenwerken met Britten op deze plek. Wij gidsen, maar krijgen zelf ook veel vragen en speciale verhalen te horen: een voorouder van een bezoeker vocht bij de Duitsers tijdens WO I, waarna de familie verhuisde naar Engeland en aan die zijde streed tijdens WO II.”
Universiteit
De Duitse jongeren krijgen voor het eerst de kans om er te gidsen dankzij een samenwerking tussen de Duitse universiteit van Paderborn en de Commonwealth War Graves Commission (CWGC) die Tyne Cot Cemetery beheert.
Britse jongeren komen er al langer gidsen via een liefdadigheidsorganisatie van de CWGC. “Een fantastische kans”, stelt Megan Dalgleish (23) uit Londen. “We gidsen bezoekers van over de hele wereld en vertellen persoonlijke verhalen. Het nieuwe Duitse gezelschap is fantastisch. A great step forward. We zijn ons ervan bewust dat veel gesneuvelden hier onze leeftijd hebben, we voelen ons verbonden.”
Tussen de vele Commonwealth slachtoffers rusten ook vier Duitse soldaten op Tyne Cot Cemetery. Getuige twee speciale zerkjes. Ze staan niet in een van de vele rijen, maar schijnbaar willekeurig vooraan de begraafplaats. Eén steen herdenkt drie soldaten, de andere draagt de naam van Otto Bieber.
Bieber
“Familie van Justin? Dat vraagt iedereen, we weten het niet”, lacht Roel Timperman, historicus en educatief coördinator bij de CWGC.
“Deze Duitsers zijn hier gevonden en als symbolische daad begraven op de oorspronkelijke begraafplaats, vandaar dat deze eerste stenen door mekaar staan. De gestructureerde rijen zijn er later bijgekomen. Op vlak van slachtofferaantal is Tyne Cot Cemetery onze grootste site ter wereld en ze wordt het drukst bezocht, omdat ze zich situeert op een van de bloederigste slagvelden: de Slag bij Passendale. Al die rijen grafstenen, dat blijft op vandaag een indrukwekkend zicht.”
Wij en zij
“De jonge gidsen vertellen met veel passie en achtergrondkennis na een interne training”, aldus Roels. “Voor het eerst kunnen we dit programma versterken met Duitse studenten. Britse en Duitse jongeren brengen nu hun verhaal op de plek waar leeftijdsgenoten mekaar bestreden. Dat is uniek en een heel sterke boodschap.”
“Wij vermijden om te vertellen in termen van ‘wij’ en ‘zij’, maar proberen het gemeenschappelijk verhaal in kaart te brengen. Op veel CWGC-sites worden trouwens Duitse slachtoffers herdacht. Daar denken mensen niet altijd aan tijdens een bezoek. Het gaat bijvoorbeeld om Duitse krijgsgevangenen of slachtoffers die verzorgd werden in een Brits veldhospitaal en daarna bij de Britten begraven werden.”
Eigen taal
“We merken dat Duitse bezoekers zich op onze sites minder aangesproken voelen, vaak omdat het verhaal in het Engels wordt verteld. We vinden het fijn dat dit nu ook in de eigen taal kan.
We werken aan een gemeenschappelijke boodschap voor de toekomst. De Duitse gidsen zijn hier nog tot begin oktober. Hopelijk kunnen we dit in de toekomst herhalen.”
(TP)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
