Tussen schaarste, onrust en gevaar: heemkundige kring ‘Ons Wingene’ brengt boeiend Jaarboek en tentoonstelling over de oorlogsdagen

In het Parochiaal Centrum van Wingene werd het nieuwste Jaarboek en de boeiende tentoonstelling van de heemkundige kring ‘Ons Wingene’ plechtig voorgesteld. Schepen voor Cultuur, Brecht Warnez, leidde de tentoonstelling ‘Wingene en Zwevezele in zwart en wit’ in, terwijl burgemeester Lieven Huys in verband met het Jaarboek de woelige dagen uit de Tweede Wereldoorlog doortrok naar de huidige situatie in Oekraïne. “Moge de vrede in Europa terugkeren”, stelde Huys. “Pas dan kunnen we écht bevrijding vieren.”

“Getuigen interviewen en in archieven duiken is pure passie”, liet auteur Jo Patteeuw reeds weten in een vorig interview. Het nieuwste Jaarboek van de heemkundige kring is van zijn hand, kostte hem zeven jaar opzoekingswerk en telt maar liefst 368 bladzijden. Zijn twee belangrijkste vaststellingen zijn onder meer dat Wildenburg hoorde bij de West-Europese top van het oorlogsverzet. Een ander opmerkelijk fenomeen is de lokale solidariteit onder de Wingense bevolking in tijden van oorlog en crisis.

Angst en haat

Vóór de toespraken werd een re-enactment gehouden, onder leiding van Wim Jurgens, met Amerikaanse rupsvoertuigen, enkele gemotoriseerde soldaten en zowaar enkele Duitse soldaten die zich in een mum van tijd onder luid geknal van geweren en pistolen moesten overgeven.

Schepen Brecht Warnez omschreef de dagelijkse strijd om te overleven tijdens de oorlogsjaren, zoals die ook uit de tentoonstelling mag blijken. “Inwoners werden tegen elkaar opgezet en uitgespeeld, er was collaboratie en verzet en tegelijk was het een periode van verbondenheid. We krijgen een beeld van wat er ultiem kan gebeuren wanneer haat, onverdraagzaamheid, angst voor het vreemde en verdeeldheid de overhand krijgen.”

Monument

“Oorlog haalt altijd het slechtste in de mens naar boven”, vond burgemeester Huys in zijn toespraak over het 27ste Jaarboek van de heemkundige kring ‘Ons Wingene’. “Er volgde een periode van ontbering, onzekerheid, opvorderingen, angst, opeisingen, arrestaties, deportaties, vernielingen en dood. Uitgerekend het land dat door de Duitsers het eerst onder de voet werd gelopen – Polen – stuurde zijn zonen op pad, om ons samen met Britten, Fransen, Belgen, Canadezen en Amerikanen te bevrijden. Op 8 september 1944 verschenen de Poolse tanks op de markt in Wingene. Een plaat op het oud gemeentehuis herinnert ons aan de bevrijding met generaal Stanislaw Maczek van de 1ste Poolse Pantserdivisie. In Zwevezele staat een heus monument op het marktplein met de heldhaftige spreuk van de Poolse bevrijders: ‘We zullen nooit helemaal sterven’. Mijn gedachten zijn vandaag in het bijzonder bij de Oekraïense vluchtelingen die in onze gemeente een veilig onderkomen vonden, die hier wonen en werken… Ver van huis leven zij met de dagelijkse angst om slecht nieuws te ontvangen. Waar wij reeds vele jaren in vrijheid kunnen leven, ondergaan hun achtergebleven familieleden wat onze voorouders hebben beleefd.”

Cinemazaal

Voorzitter Lieven Lams vertelde dat het nieuwste Jaarboek van de heemkundige kring meteen ook het meest volumineuze is. ”Daar waar de kroniek van schrijver Jo Patteeuw chronologisch is opgebouwd, is onze tentoonstelling thematisch uitgewerkt”, aldus Lams. “Zo hebben we aandacht voor onder meer het interbellum, de vluchtelingen, de nieuwe orde, liefdadigheid, collaboratie en verzet, de bevrijding en de nasleep van de oorlog. We beschikken ook over een oorlogscafé en een kleine cinemazaal met films over het ontstaan van de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding.”