Vijf gezelschappen maken van R.U.R. een totaalspektakel: “Uit 1920, maar nog actueel”

Kurt Velghe regisseert het stuk. © GJZ
Redactie KW

Vanavond gaat in de Pompenzaal van Transfo in Zwevegem het totaalspektakel R.U.R. in première. Een imposante toneelproductie met 19 acteurs en 20 figuranten in een decor met drie verdiepingen. Vijf toneelgezelschappen uit de regio werken eraan mee.

Het idee om zo’n productie op te zetten ontstond bij Kurt Velghe die meteen de regie op zich nam. “Enkele jaren geleden las ik een artikeltje dat ging over R. U. R. Dit is een stuk uit 1920 van Karel Capek, een toonaangevend schrijver, over Rossums Universele Robotfabriek. De Tsjech schreef heel wat science fiction en met R. U. R. introduceerde hij het woord robot in de betekenis die wij nu kennen.”

Woke en racisme

Kurt was meteen geïntrigeerd, vroeg het stuk op en begon het te lezen. “Het voelde wat gedateerd, maar aan de andere kant ook heel actueel. En zeker als je weet dat bepaalde schrijvers voor een stuk daar de mosterd haalden.”

Na het lezen van het verhaal was hij overtuigd om het op de planken te brengen, maar dan niet in een gewone ‘theatersetting’. “Ik zag het als een echt spektakel met figuranten en imposante decors. Samen met Johan Depaepe en Bieke Vanlaeken hebben we het stuk herwerkt. We vergrootten het aandeel van de robots en voegden nog wat actuele thema’s toe zoals woke, feminisme en racisme.”

Kurt nam het initiatief samen met toneelgezelschap Klakkeboem waar hij voorzitter van is. “Het werd snel duidelijk dat zo’n productie niet haalbaar was voor één gezelschap. We namen dan contact op met Die Ghesellen Deerlijk, die meteen enthousiast waren. We voegden er ook nog wat kleinere gezelschappen aan toe en gingen aan de slag.”

Maar waarover gaat het verhaal nu eigenlijk? In een niet nader gedefinieerde toekomst is professor Rossum er op een afgelegen eiland in geslaagd robots te creëren die griezelig sterk op mensen gelijken. Twee generaties later produceert Rossums Universele Robotfabriek robots aan de lopende band. Zij worden over de hele wereld verkocht als fabrieksarbeider of huishoudhulpjes. De wetenschappers in dienst van de R. U. R.-fabriek werken intussen verder aan de volgende generaties robots. Wanneer Helena Gloriov het eiland en de fabriek bezoekt, is ze geschokt over de snelle evolutie van deze artificiële wezens.

Mensheid in gevaar

Maar de wetenschappers gaan te ver. Ze hebben de robots ook leren doden, om ze als soldaten te kunnen verkopen. Bovendien ontwikkelen de robots zelfbewustzijn. Ze keren zich tegen hun makers en voor die het goed en wel beseffen, is de hele mensheid in gevaar…

Een dergelijke productie in een theaterzaal brengen bleek niet mogelijk. Men vond een geschikte locatie in de Pompenzaal van Transfo. Uiteraard moest er ook een passend decor komen. “We zijn best wel fier op ons indrukwekkend, retro futuristisch decor op drie niveaus van 7 meter hoog en 16 meter breed. Een ontwerp van Colette Deryckere en Filip Hatse uit Beveren-Leie, uitgevoerd door heel wat helpende handen uit de eigen toneelverenigingen en daarbuiten. Ook bijzonder is dat de voorstelling met microfoontjes wordt versterkt en dat alle bezoekers een hoofdtelefoon op krijgen”, besluit Kurt Velghe.

Lees meer over:

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier