ARC, de sociaal-artistieke werking van Antigone, bestaat 25 jaar: “De verhalen zijn authentiek”

Damienne Sameyn en Michaël Vandewalle bij Antigone in de Overleiestraat © MD
Margot Demeulemeester
Margot Demeulemeester Stadsreporter Kortrijk

Dit jaar viert Antigone het 25-jarig bestaan van hun sociaal-artistiek project: ARC. Wat begon als een wijkproject groeide uit tot een vaste waarde in Kortrijk en ver daarbuiten. Om deze verjaardag niet onopgemerkt voorbij te laten gaan, organiseert Antigone enkele festiviteiten met een groots verjaardagsfeest op 1 juni.

Sinds 1999 is het sociaal-artistiek luik niet meer weg te denken uit Antigone en wordt het huis jaarlijks bestormd door een groep prachtige mensen die door hun eigenheid, maar tegelijk door hun collectiviteit meerstemmige verhalen creëren. ARC is een artistiek traject waarbij mensen met de meest uiteenlopende en veelal kwetsbare achtergronden professioneel begeleid worden door een ploeg van regisseurs, sociale ondersteuners, technici, decor- en kostuumontwerpers. “We repeteren zo’n vijf maanden lang richting negen kleppers van voorstellingen”, zegt regisseur Michaël Vandewalle (36), sinds 2014 vaste kracht bij Antigone. Daarnaast geeft hij les in Kunsthumaniora Brugge.

“De artistieke lat moet hoog liggen, we vertrekken niet vanuit medelijden. Daar zijn we streng in” – Michaël Vandewalle

“We starten nooit van een tekst, maar heel veel komt van de deelnemers zelf. Van improvisatie naar papier, zeggen we iets over de maatschappij – zonder pastoraal te klinken – uit de monden van onze acteurs. Er is een grote laag van waarachtigheid, de verhalen zijn authentiek. Je voelt hoe theater therapeutisch kan werken. De spelers staan aan de kiem van het project. Bij de verdeling van de tekst is er onder de spelers een heel grote gunfactor. We hebben op voorhand nooit iemand in gedachten, de tekst vindt de speler”, zegt Michaël. “Het is steeds de ambitie de best mogelijk voorstelling te maken. De artistieke lat moet hoog liggen, we vertrekken niet vanuit medelijden. Daar zijn we streng in. We laten iedereen binnen hun eigen kunnen zoveel mogelijk stralen op podium.”

“We zijn een weergave van een mimimaatschappij, met spelers van 12 tot 80-jarigen, met verschillende achtergronden. Dat is verrijkend” – Damienne Sameyn

Damienne Sameyn (62) speelt al een vijftal jaar bij ARC. “Het vraagt betrokkenheid en engagement. Het is soms zwaar, maar heel leuk. Vooral het improvisatiegedeelte. ARC is meer dan een voorstelling creëren, het is een familie. Dat is de kern. De verbondenheid tussen spelers is de sterkte. We zijn een weergave van een mimimaatschappij, met spelers van 12 tot 80-jarigen, met verschillende achtergronden. Dat is verrijkend”, vertelt Damienne. “Daarnaast is theater een laagdrempelige kunstvorm die voor iedereen toegankelijk is. Mensen die met schroom binnenwandelen, kunnen hier de eerste kleine stappen zetten in theater. We steken er voor iedereen iets in.”

“Het is inderdaad die laagdrempeligheid en het gevoel van safe space die me de moed gaf om auditie te doen. Mensen komen uit hun schulp. We zijn met veel, dus dat toont dat er nood aan is. Voor sommige spelers geeft het ook een raison de vivre om eenzaamheid en isolement te doorbreken. We bouwen vriendschappen op. Je geeft je op en je wordt betrokken. Het is een voorrecht om te mogen meedoen – ondersteund door regisseurs, technici en medespelers – het is iets unieks. Als ik kan, blijf ik verdergaan.”

Het begon gewoon zoals elk mooi verhaal

Dit jaar wordt de 25ste verjaardag van het sociaal-artistiek project gevierd met de voorstelling ‘Het begon gewoon zoals elk mooi verhaal’, geregisseerd door Julie Delrue en Michaël Vandewalle. Voor elke voorstelling presenteren Antigone-collega’s Clara Declercq en Ine Detavernier een uurtje Radio Antigone. In negen uitzendingen onderzoeken ze de ontwikkeling van het sociaal artistieke theaterlandschap in de voorbije decennia. Daarbij bestuderen ze ook hoe het zich verankerde in Kortrijk en Antigone mee vormgaf.

De voorstelling ‘Het begon gewoon zoals elk mooi verhaal’ vertrekt vanuit de toenemende polarisatie in de maatschappij. “Aan welke kant sta jij? Spreek je uit! Je hebt toch wel een mening? We onderzoeken of er nog plaats is voor nuance. Of is nuance intussen verveld tot angstvalligheid? In tijden waarin ‘real’ en ‘fake’ moeilijk van elkaar te onderscheiden zijn, waarin wat ‘gezegd’ is misschien niet zo ‘bedoeld’ is, waarin er meer duimpjes dan argumenten worden gegeven, proberen we te achterhalen of het ook anders kan”, licht Michaël toe. Het begon gewoon zoals elk mooi verhaal gaat donderdag 16 mei om 20.15 uur in première.

Meer info op www.antigone.be.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier