Poelkapelle en Sint-Juliaan in de ban van 100 jaar Le Capitaine & De Canadien: “Piloten doen luchtgevecht na”

Geert Gombeir, burgemeester Dominique Cool, Jean-Marie Callewaert, Peter Vantomme, Koen Bentein, Jo Lottegier, Heidi Coppenolle en Laurent Hoornaert zijn klaar voor het grote herdenkingsweekend. © TOGH
Tom Gheeraert
Tom Gheeraert Medewerker KW

Met een stampvol Frans-Canadees programma vieren Poelkapelle en Sint-Juliaan op zaterdag 8 en zondag 9 juli de honderdste verjaardag van hun iconische oorlogsmonumenten. Voor Jo Lottegier van de dienst Toerisme is het vooral uitkijken naar het vertelconcert met Wannes Cappelle, Jo Lemaire, Lady Linn en Wim Willaert en begeleid door La musique de l’Air van de Franse luchtmacht en de plaatselijke harmonie Sint-Cecilia.

Op zaterdag 8 juli is het precies honderd jaar geleden dat zowel het Guynemermonument in Poelkapelle als het Canadese oorlogsmonument ‘The Brooding Soldier’ in Sint-Juliaan, in de volksmond beter bekend als de Canadien, werden ingehuldigd. “Aangezien er vanuit Westtoer een oproep kwam waarbij we als gemeente konden inschrijven voor subsidies in het kader van Landscapes, konden we deze kans niet laten liggen”, zegt Jo Lottegier van de dienst Toerisme van Langemark-Poelkapelle.

“Stefaan Gheysen van Westtoer én van Koninklijke Harmonie Sint-Cecilia Langemark kwam met het idee om iets muzikaals te doen en zo hebben we een heel Frans-Canadees programma in elkaar gestoken, met het vertelconcert als apotheose.”

“We zijn er al een jaar mee bezig en veel mensen en verenigingen zijn betrokken: het Guynemercomité, het kermiscomité van Sint-Juliaan, Landelijke Gilde Poelkapelle, de kerkfabrieken, horecazaken … Te veel om op te noemen. Ondertussen waren er al twee lezingen, verrezen er twee kunstwerken, ‘Both Faces’ van Jan Fieuw en ‘Invisible Landscape’ op een verdwenen Duitse begraafplaats in de Wallemolenstraat, en opende de expo ‘100 jaar The Brooding Soldier’, die nog loopt tot 15 september.”

Legendarisch

Dat waren maar opwarmertjes voor het weekend van 8 en 9 juli. “We beginnen om 10.30 uur met een plechtigheid aan het Canadees monument zoals het honderd jaar geleden was. Om 13 uur vertrekt de replicatank naar Poelkapelle om daar rond 14.30 uur aan te komen voor de herdenkingsplechtigheid rond Guynemer om 15 uur. Aansluitend, omstreeks 16 uur, zullen we met Fotoclub So-Iso de foto reconstrueren die honderd jaar geleden werd genomen bij de inhuldiging van het monument. Mensen in klederdracht van toen zijn meer dan welkom.”

Om 17 uur volgt een geënsceneerd legendarisch luchtgevecht. “In het begin van de oorlog waren de piloten van vliegtuigen vaak van de adel afkomstig. Ze hadden nog die ridderlijkheid in zich”, vertelt Jo Lottegier. “Ze hadden enorm veel respect voor elkaar en er is een luchtgevecht waarvoor Guynemer extra bekend is, namelijk een gevecht met Udet, die weerloos was omdat zijn machinegeweer blokkeerde. In plaats van hem neer te halen, scheert Guynemer voorbij, groet hij hem en vliegt hij weer weg. Dat gaan we nadoen met twee tweedekkers. Op het Guynemerplein zal er een animatie te zien zijn van wat er in het gevecht gebeurt.”

Het oorlogsmonument ‘The Brooding Soldier’ in Sint-Juliaan is in de regio beter gekend als ‘de Canadien’.
Het oorlogsmonument ‘The Brooding Soldier’ in Sint-Juliaan is in de regio beter gekend als ‘de Canadien’. © Stijn Butaye

Guynemers verhaal

Op tijd zijn is de boodschap want het luchtgevecht duurt maar een kwartiertje. Dan is het even uitblazen tot de start van het vertelconcert ‘La Vie de Guynemer’, geschreven door Jo Lottegier zelf. “Met ondersteuning van Margot Melsens van het In Flanders Fields Museum en het Guynemercomité schreef ik een verhaal zoals ik heb gedaan met ‘Broers’ in 2018 (over drie keer twee broers uit Langemark-Poelkapelle die sneuvelden vlak nadat ze elkaar na lange tijd weer terugzagen, red.).”

Samen met Geert Gombeir zijn we dan op zoek gegaan naar artiesten die het muzikaal konden brengen. Dat zijn Wannes Cappelle van Het Zesde Metaal, Lady Linn en Jo Lemaire geworden. Zij zullen nummers uit hun eigen repertoire of bekende nummers zingen, ondersteund door de gerenommeerde harmonie La Musique de l’Air van de Franse luchtmacht en onze plaatselijke harmonie Sint-Cecilia”, legt Jo uit.

“Wim Willaert hebben we gevraagd om het verhaal te vertellen omdat hij perfect tweetalig is en omdat hij ook bekend is in Frankrijk”, vervolgt Jo Lottegier. “Het zal dus een combinatie zijn van Frans en Nederlands. Terwijl hij in het Frans vertelt, zal er een Nederlandstalige ondertiteling te zien zijn op de schermen en omgekeerd. Zo kunnen de mensen alles perfect volgen.”

Oorlogsmoe

“De zitplaatsen zijn uitverkocht, maar voor de rest is het gratis dus iedereen is welkom om te komen kijken en luisteren. Wie wil zitten, moet wel zijn eigen stoel meenemen. Het podium zal tegen de kerk staan en dan heb je de 300 zitplaatsen. Daarachter kunnen de mensen staan. Er is ook plaats voorzien voor mensen in een rolwagen. Het concert duurt tot omstreeks 21.30 uur.”

Door te schrijven aan zijn levensverhaal leerde Jo veel over Georges Guynemer kennen. “Hij was een bijzondere figuur, een doorzetter, maar ook iemand die veeleisend was voor zichzelf én voor zijn omgeving. Zijn leven in de beau monde van Parijs was ook leuk om te ontdekken. Mocht hij in deze tijd leven, hij zou iedere dag in de Dag Allemaals en Story’s van deze wereld staan.”

“Opvallend was ook dat hij een paar maanden voor zijn dood depressief aan het worden was. Oorlogsmoe ook. Je voelt dat in veel dingen, die frustratie, de wil om te winnen was weg. Het menselijke mag ook eens benaderd worden.”

Ritje met tank

Ook op zondag 9 juli zijn er nog tal van activiteiten. “Om 10.30 uur is een aperitiefconcert in de kerk van Sint-Juliaan. Lien Kooyman en Bart Vanpeteghem brengen een Canadees-Vlaams verhaal. Dan rijdt de tank van 13.30 uur terug richting Sint-Juliaan. Mensen kunnen mee tegen betaling.”

“Om 14 uur vertrekken de vertelwandelingen ‘De Geliefden van Guynemer’ door Poelkapelle en om 14.30 uur eindigen we ludiek met het kampioenschap Georges Guynemer papieren vliegtuigjes”, rondt Jo af.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier