We mochten exclusief de generale repetitie van het 17de The Great War Remembered Concert in de Sint-Maartenskathedraal bijwonen op woensdagavond 9 november. We werden overdonderd door meesterlijke muzikaliteit, bangelijke beelden en echte emotie. Zeker meer dan de moeite om zelf eens mee te maken, maar je zal snel moeten zijn.
Dat is wat we te horen krijgen van Mathieu Mottrie, vice-voorzitter van de Last Post Association en producer van het TGWR-concert. “Ook nu weer verkochten de kaarten als zoete broodjes. De bijna 1.000 tickets van vrijdag 11 november zijn allemaal uitverkocht en voor zaterdag hebben we nog 100 kaartjes voor de vertoning van 17 uur en nog 200 voor de show van 20 uur. We hebben opnieuw ons klassiek stramien van de vorige evocaties gevolgd waarbij straffe muziek en sterke beelden gecombineerd worden met getalenteerde artiesten.”
En dat kunnen we alleen maar beamen na hetgeen we voorgeschoteld kregen op de generale repetitie. Regisseur Bart Cafmeyer is duidelijk in zijn element, misschien nog het meest als verteller van dienst. Zoals hij vertelt in ’t wos ol weg: je ziet het precies voor je. “Ben blij dat je dat zegt. Ik heb het hele verhaal helpen uitdenken en ook de filmpjes mee helpen zoeken. Tot zelfs het monteren ervan in de studio. Het zoeken van al die ingrediënten was misschien nog de grootste opgave.”
Toptrompettist
Zo hebben ze bijvoorbeeld lang gediscussieerd over Zjef Vanuytsel’s Zotte Morgen, horen we van Bart Cafmeyer. “Het hele lied past wonderwel bij het thema van de heropbouw, alleen de laatste strofe zou teveel verwijzen naar de zatlap en daarom hebben we die strofe weggelaten.”
En weg is Bart om te zeggen dat de trompettist meer naar voren moet op het podium “omdat hij te veel kleeft aan het orkest.” We stellen die trompettist graag aan u voor, want het is niet zomaar een trompettist. De Amerikaan Brad Ulrich is sinds 1989 docent trompet bij de University of Western Carolina en is medestichter van het Fortress Brass Quintet en het System 5 Brass Quintet, die beide jaarlijks op tournee gaan in binnen- en buitenland. Uiteraard willen we weten hoe hij hier terechtkwam. “Ik ben gefascineerd door de Eerste Wereldoorlog, waar veel Amerikanen niet veel van afweten. Het is de derde keer dat ik op bezoek kom naar Ieper. Na de eerste keer de Last Post bijgewoond te hebben, raakte ik aan de praat met de klaroeners en Tonny Desodt noem ik nu zelfs een vriend. Ik heb op 22 oktober 2021 zelf de Reveille mogen spelen op mijn trompet onder de Menenpoort.”
Memorabele momenten
De Last Post en de Eerste Wereldoorlog zijn eigenlijk een obsessie geworden voor Brad Ulrich, die gezegend is met een prachtige embouchure. “In het International Trumpet Guild Journal heb ik een artikel geschreven van negen pagina’s over de geschiedenis van de Last Post-klaroenblazers onder de Menenpoort. Wat ik nu hier in de kathedraal meemaak is zowaar nog indrukwekkender op een ander niveau, zelfs voor een Amerikaan. Je wordt hier echt opgenomen als familie en ik voel het dan ook als een hele eer hier te mogen optreden. Ik speel al vijftig jaar trompet en ik kan zeggen dat dit een van de meest memorabele momenten is die ik al heb meegemaakt.”
Ook dirigent Nico Logghe heeft een gelijkaardige ervaring. “Het is inderdaad gigantisch, maar voor mij misschien op een ander vlak. Ik kom handen, ogen en armen tekort want iedereen rekent op mij: de harmonie, het koor, de solisten… Gelukkig kan ik hen allemaal veilig en wel door het optreden loodsen, want dat is mijn taak. Al is het echt wel heftig voor mij, maar ik geniet en zie dat iedereen straalt.”
Sacraal
Ook bij Jef Neve, onze Belgische piano(t)rots, zien we datzelfde enthousiasme van hem en zijn piano afstralen. “De herdenking en Wapenstilstand boeien mij, want ik schreef al diverse nummers hierover. ‘Distortion – a hymn to liberty’ (een compositieopdracht uit 2014 van de Vlaamse regering, red.) die we ook brengen in het begin van het concert, voerde ik al op in New York (met Sioen en Dirk Brossé, red.) en Dusseldorf en nu hier in Ieper! Ik schreef trouwens ook muziek voor de VRT-fictiereeks ‘In Vlaamse Velden’. Ik ben dus al veel met het thema van oorlog aan de slag gegaan. Solitude past zeker ook in die lijn en daarom wilde ik het hier ook spelen. Het klinkt misschien vreemd, maar de Last Post onder de Menenpoort heb ik zelf nog nooit bijgewoond. Daar komt nu eerstdaags dus verandering in. Wat we hier in de kathedraal doen is echt sacraal en ik voel hier als het ware de ziel hangen van de mensen die voor onze vrijheid gestreden hebben. Daarom vind ik het zo belangrijk om dit te blijven doen.”
Gruwel
De Last Post-ceremonie onder de Menenpoort moeten we Patrick Riguelle niet meer leren kennen. “Die heb ik ondertussen toch zeker al zo’n twintig keer gezien. De laatste keer moet met mijn zoon geweest zijn. Ik vermoed zo’n zes jaar geleden. Ik heb zeker een binding met de Eerste Wereldoorlog, want mijn grootvader was 20 jaar toen die uitbrak en hij heeft vier jaar in de loopgraven overleefd, onder andere in de buurt van Poelkapelle als ik me niet vergis. De verhalen en gruwel die hij vertelde, staan in mijn geheugen gegrift. Door mijn bompa ben ik een overtuigd pacifist geworden. Het is nu de vierde keer dat ik meewerk aan TGWR-concerten en het bezorgt me telkens een kick om zo’n machtige harmonie als de Ypriana achter je te hebben als solist. Je moet weten: ik kan geen noot muziek lezen en moet me dus laten meedrijven op hun golven en mijn muzikaal gevoel. Ik heb deze keer trouwens bijgeleerd: ik speelde bij ‘Wish you were here’ blijkbaar altijd verkeerd. Dat is bij deze nu rechtgezet.” (lacht)
Magische montage
En de solist die het meest op het podium moest zijn, was cellist Frans Grapperhaus (echtgenoot van ‘Chantal’-actrice Maaike Cafmeyer, red.). Hem konden we geen vragen stellen, want we wilden de fantastische flow van de generale repetitie niet verbreken. We kregen een magische montage van beelden, waarbij het platgeschoten Ieper en omstreken wederopgebouwd wordt voor onze eigen ogen en telkens eindigt zoals het er nu uitziet: van soms onherkenbaar beschadigd naar vertrouwde hedendaagse heropgebouwde locaties! Het indrukwekkend koorgedeelte van de Sint-Maartenskathedraal komt dankzij Chorus echt tot leven in A Flower Remembered, werkelijk een streling voor het oog.
En er is ook het hemelse engelengezang van Chorus Jeugdkoor in bv. Little Willow. Camille Mottrie (dochter van producer Mathieu en ooit musicalster in een nog niet zo ver verleden, red.) brengt een schitterende solo tijdens ‘When you believe’. Of wat dacht je van het trompetgeschal om de vrede aan te kondigen met de krantenkoppen van toen? Je ziet het allemaal de revue passeren in het The Great War Remembered-concert dat een echte aanrader is! Zeker als je op zaterdag 12 november om 17 uur of 20 uur nog niets zinvols in je agenda staan hebt!
Tickets vind je hier.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
