Een historisch altaar werd in 1945 door Britse troepen van het R.E.M.E.-regiment aan de heropende soldatenclub Talbot House geschonken. Het altaar was afkomstig uit de ruïne van een vernielde Normandische kerk. “Na een bewogen zwerftocht en te vergeefse zoektocht van ruim een halve eeuw werd het altaar per toeval herontdekt”, zegt manager Simon Louagie van het Talbot House.
“Talbot House bouwde een wereldberoemde reputatie uit tijdens de Eerste Wereldoorlog. Wat tot nog toe veel minder gekend was, zijn de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog. Toen in 1939 een nieuw inval in België dreigde, werd in Talbot House alles in gereedheid gemaakt om de Britse bevrijders te verwelkomen. Tot grote ontgoocheling van de toenmalige Talbotousians, werd Poperinge helaas al snel bezet door de vijand. Verschillende van de Britse Aalmoezeniers werden gearresteerd en ook de huisbewaarders moesten uiteindelijk de Britse club verlaten. Het gebouw gaf men over, maar niet haar ziel”, vertelt manager Simon Louagie.
De avond voor de in beslagname werden alle historische artefacten in veiligheid gebracht. “De repressie was hard, maar brak de trotse Poperingenaars niet. Bij de bevrijding was de sfeer uitgelaten en werd het Huis meteen in gereedheid gebracht om de geallieerden te ontvangen in de Every Man’s Club.”
Enkele weken na de landing in Normandië, eind juli 1944, zetten de Royal Electrical and Mechanical Engineers (R.E.M.E.) een drietal vooruitgeschoven werkplaatsen op in de buurt van Caen. “Eén ervan, 22nd Advanced Base Workshop (A.B.W.), was gespecialiseerd in het herstel en onderhoud van tanks. Uit de half verwoeste kerk van Saint-Étienne-le-Vieux in de buurt, haalden ze een eerder primitief houten altaar dat ze voortaan gebruikten in hun kapel. In maart 1945 werd 22nd A.B.W. overgeplaatst naar Lot, in de buurt van Brussel. Toc H Padre Richard Tuesday werd hun aalmoezenier en kreeg meteen het altaar cadeau voor gebruik in hun kapel.”
Schenking lokale scouts
Aalmoezenier Tuesday trok regelmatig met de manschappen op pelgrimstocht naar Talbot House. “Die bezoeken eindigden steevast met een dienst in de zolderkapel. In oktober 1945 werd 22nd A.B.W. overgeplaatst naar de streek van Hamburg en Tuesday werd teruggeroepen naar Engeland. De eenheid schonk het altaar aan Talbot House als ’aandenken aan onze kameraden die hun leven gaven in de gevechten in Normandië en Duitsland, 6 juni 1944 – 8 mei 1945’, zoals de tekst op het gedenkplaatje vermeld. Inmiddels hadden ze er ook de emblemen op aangebracht van de R.E.M.E. en de 21st Army Group, Britse en Canadese eenheden onder bevel van generaal Bernard Montgomery. Het altaar werd al snel bekend als het Duinkerke Altaar ter nagedachtenis aan de evacuatie in 1940 en de Slag om Duinkerke in 1945”, legt Simon uit.
Brouwershuis Feys-Callewaert
In 1965, ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van Talbot House en het aangekondigde bezoek van de Britse Koningin (1966), wilde Talbot House-stichter Tubby Clayton de kapel weer ingericht zien zoals tijdens WOI.
“Hij liet het WOII-altaar naar beneden halen en het verdween in een berghok. Rolande Blanckaert, die nauw bij de werking van Talbot House betrokken was en in 1945 de kantine van het Huis had opengehouden, kende de historiek van het altaar en regelde dat het geschonken werd aan de lokale scouts. Daarna verhuisde het nog een aantal keer. In november 1988 eindigde het altaar in Haringe in de kapel van het Europa-Centrum, gevestigd in het voormalige Brouwershuis Feys-Callewaert in Beveren aan de IJzer”, aldus Simon.
“Ondertussen ben ik al een aantal jaar aan het renoveren. Het is de bedoeling om er in de toekomst een biergerelateerde horecazaak te openen, maar er zal ook ruimte zijn voor vakantiewoningen, een B&B, events … In het Brouwershuis vonden we uiteindelijk het altaar. Ik vroeg Halbe Fabriek, een liefhebber van industrieel erfgoed, om een aantal foto’s te maken“, zegt Hendrik Nelde.
“Aan het altaar zat een gedenkplaatje bevestigd en ik begon mijn zoektocht naar de herkomst ervan”, vult Halbe Fabriek aan. “De foto’s nam ik vijf jaar geleden. Via Engelse kanalen ging ik op zoek naar de herkomst, maar dat leverde niets op. Twee jaar geleden ben ik in Poperinge komen wonen en volgde een lezing van Simon. Na de lezing vroeg ik Simon terloops of er ook interesse was in de verhalen uit WOII. Hij vertelde mij dat ze daarmee bezig waren en toen zei ik hem dat ik foto’s had die hem misschien wel konden interesseren. Ik heb nog nooit iemand zien stuiteren, maar Simon deed het bijna”, lacht Halbe.
Kers op de taart
“Ik legde onmiddellijk de link naar het vermiste altaar en ik sloeg tilt. We namen contact op met eigenaar Hendrik Nelde. We zijn dankbaar dat Hendrik zich bereid toonde om het altaar voor een periode van vijf jaar in bruikleen te geven aan het Talbot House”, zegt Simon.
”Voor een symbolische euro per jaar. Mijn persoonlijke bedoeling is wel dat het altaar hier blijft en dat we elkaars projecten kunnen steunen”, vult Hendrik aan. De vzw Talbot House engageert zich nu om het altaar volledig te restaureren en geeft het op de zolderkapel een mooie plaats.
Het WOII-altaar keerde op zondag 9 mei, tijdens het VE-weekend (dag waarop we het einde van WOII herdenken) terug naar de soldatenclub in Poperinge. Voor de gelegenheid werd het een historische WOII jeep vervoerd.
De tocht gebeurde onder begeleiding van Britse militairen van het huidige R.E.M.E.-regiment en een aalmoezenier tijdens een korte plechtigheid. Secretaris van de Talbot House vzw, Jan Louagie MBE, deed de voorbije twee jaar uitgebreid historisch onderzoek. Hij pakt uit met een nieuwe verhalentocht en publicatie die voor het eerst licht werpt op de geschiedenis Talbot House tijdens de Tweede Wereldoorlog.
“Heel wat historische voorwerpen uit onze unieke WOII-collectie kregen een prominente plaats in de nieuwe permanente tentoonstelling. De terugkeer van het verloren gewaande WOII-altaar is de kers op de taart van al het historisch onderzoek dat recent plaatsvond. Net nu het Huis haar grootste crisis doormaakt sinds 1945, is dit een enorme morele opsteker voor de Club en haar Talbotousians”, zegt Simon.
(LBR)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
