Met een plechtige overhandiging door onder meer de directeur van het befaamde Metropolitan Museum of Art in New York keert een oorkonde van Filips, graaf van Vlaanderen, terug naar ons land. Het document is bijna 900 jaar oud en werd tot WO I bewaard in Mesen.
We schrijven 1 november 1914 als de Duitsers verwoestend uithalen in Mesen. Alles moet eraan geloven, ook de gebouwen en archieven van de abdij. Het ontstaan van die abdij gaat 1.000 jaar terug en was het eerste vrouwenklooster in Vlaanderen. “Het was een van de rijkste archieven van Vlaanderen”, weet Hendrik Callewier, archivaris bij het Belgisch Rijksarchief. “Er werd gevreesd dat alles verloren was gegaan, maar na de oorlog bleken soldaten en officieren verschillende stukken vanonder het puin te hebben gehaald. Ze werden mee naar huis genomen als souvenir.”
Onvervreemdbaar bezit
Om hoeveel stukken het precies gaat, is niet exact geweten, maar aan de hand van een vooroorlogse inventaris kan het Rijksarchief gericht zoeken. “Een deel van het archief is effectief verloren gegaan, maar af en toe duiken er zaken op. Verschillende historici hadden ons gemeld dat ze weet hadden van een oorkonde van Filips van de Elzas (1143-1191), graaf van Vlaanderen. Die bleek in het bezit van het Metropolitan Museum of Art in New York te zijn. Daar was het verzeild geraakt door de schenking van een Amerikaan die de oorkonde in Duitsland had gekocht. Een zevental jaar geleden hebben we contact opgenomen met The Met om het stuk terug te vragen. Het gaat immers om een soort van oorlogsbuit en het is onvervreemdbaar bezit van de Belgische Staat. De oorkonde is een uniek document van bijna 900 jaar oud met een mooie ruiterszegel”, aldus Callewier. Op donderdag 26 januari vond de plechtige overhandiging op de Amerikaanse ambassade plaats.
Het Rijksarchief heeft ook weet van andere oorkondes en is in onderhandeling met buitenlandse musea. Het is geen geheim dat musea vaak minder happig zijn of aarzelen om dergelijke zaken terug te geven, denk maar aan de recente discussies over het al dan niet teruggeven van Afrikaanse kunst aan het land van oorsprong. “We hopen in elk geval om nog meer zaken terug te krijgen”, besluit Callewier.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
