Gidsen Tabaksmuseum Handzame zijn door corona voorlopig nog werkloos

In het Tabaksmuseum N°253 in de Kronevoordestraat in Handzame kan je op zondagmiddag door de coronamaatregelen voorlopig enkel de ontvangstruimte bezoeken. “Maar de dag dat er opnieuw groepsbezoeken mogelijk zijn, staan we klaar”, klinkt het eensgezind uit de mond van Gaby Versyck, Marcel Verhaeghe en Bertrand Verhaeghe. Als gids én voormalige werknemers kennen ze de geschiedenis van ‘het sigarenfabriekje’ én van de sigaar als geen ander.

In 2019 kreeg het tabaksmuseum zo’n 1.000 bezoekers over de vloer en waren er 23 groepsbezoeken. “Het tabaksmuseum werd in 2017 geopend naar aanleiding van de 100ste verjaardag van de beschieting”, legt Gaby Versyck uit. “In het bombardement verloor Cyriel Vandenberghe, rond 1900 oprichter van de sigarenfabriek, niet alleen zijn schoonzussen maar ook zijn kinderen. Enkel zijn echtgenote overleefde het drama.”

Gaby Versyck (74), die in de Werkenstraat woont, was 35 jaar technisch verantwoordelijke in de fabriek. Zijn vrouw Claudine werkte er zelfs 45 jaar en nu is zijn zoon er aan de slag. Gaby ontwierp ook zelf machines, onder andere om volautomatisch sigaren te maken.

Marcel Verhaeghe (73), die zijn geboortedorp Handzame ruilde voor Leke, was er tot zijn pensioen in 2006 productieleider. “In die tijd, we spreken van eind de jaren 80 en begin 90, waren hier nog een kleine 100 werknemers, nu nog 46. Later werkte ik naast Handzame ook in de vestiging in Zwevegem.”

Werkmakkers terugzien

Toen beide heren door het gemeentebestuur gevraagd werden om te gidsen, moesten ze daar niet lang over nadenken. Op voorstel van Gaby kwam vorig jaar ook Bertrand Verhaeghe (62), ook uit Handzame maar geen familie van Marcel, erbij. “Naast het onderhoud van de machines was ik ook klusjesman”, legt Bertrand, pas een jaar met pensioen, uit. “Gidsen is voor mij ook een manier om mijn gewezen werkmakkers nog eens terug te zien.”

Waar veel werknemers blij zijn om na hun pensioen de fabrieksdeur achter zich dicht te trekken, komen Gaby, Marcel en Bertrand met plezier terug.

Vrouwendijen

“We doen het graag, en we weten er alles van”, knikt Marcel zonder valse bescheidenheid. Ik denk dat we mogen zeggen dat we zo’n 99 % van alle vragen kunnen beantwoorden.”

En vragen zijn er altijd, al zijn die soms voorspelbaar… .“ Oei, worden sigaren niet op de dijen van de vrouwen gerold? Dat horen we dikwijls ”, lacht Gaby.

“We weten alles over het sigarenfabriekje”

Naargelang het aantal vragen kan zo’n gidsbeurt tot twee uur duren. Een rondleiding start met wat geschiedenis, daarna is er in de ruimte waar Cyriel Vandenberghe ooit met zijn productie begon een diavoorstelling, gevolgd door een rondleiding door de fabriek. De meeste groepen komen uit Limburg, Antwerpen…. Meestal zijn het hele bussen senioren, maar af en toe ook jongere mensen.

Kwaliteitscontrole

De gidsen leggen hun bezoekers graag het hele productieproces uit, maar kennen ze zelf ook de smaak van een sigaar? “Ik heb nooit gerookt”, geeft Gaby toe. Bertrand is er vier jaar geleden mee gestopt, Marcel rookte al vier jaar niet meer toen hij in dienst kwam. “Maar de baas vond dat ik toch af en toe eens moest ‘proeven’. Uiteindelijk kwam het zover dat ik de hele dag door aan ‘kwaliteitscontrole’ deed”, lacht hij. “Toen heb ik maar gezegd: stop!”