Graag iets willen zeggen, maar het niet verwoord krijgen: daarbij hielp kunstenares Sarah Vanhee al wie daar om vroeg de voorbije weken in de Kortrijkse bibliotheek. Het resultaat van haar ‘Dienst Woorden’ laat ze op het publiek los tijdens het Memento Woordkunstenfestival dat plaatsvindt in Kortrijk, van vrijdag 15 tot en met zondag 17 maart.
De Oostendse Sarah Vanhee (43) is kunstenaar, performer en auteur. Met haar werk trekt ze de wereld in: ze brengt performances in theaters, maar ook in woonkamers, gevangenissen of een open veld. “Vaak gaat het daarbij over het onzegbare of onzichtbare, en hoe we dat toch naar buiten kunnen brengen. Daarbij werk ik meestal ook met mensen die geen podium hebben om zich te uiten, die uit zichzelf geen grote zichtbaarheid hebben of een of andere virtuositeit aan de dag leggen.”
Tegenwicht
“Ik kom zelf niet uit een artistiek milieu, maar zocht altijd wel naar wat anders is, en misschien zelfs nog niet bestaat, binnen een maatschappij. Ik voelde me als kind al thuis in de bibliotheek, leefde graag in mijn verbeelding. Toen ik podiumkunsten ging studeren, ontdekte ik dat ik die verbeelding kan proberen waar te maken via performances. En zo creëer ik plekken die nog niet bestaan – zoals mijn kantoortje in de bibliotheek nu –, die zowel poëtisch als politiek kunnen zijn, en waarvan ik wel graag zou willen dat ze bestaan. Ruimte waarbinnen iets kan gezegd of gerealiseerd worden, waar de tijd wordt genomen ook om daar even bij stil te staan. Een tegenwicht vanuit de kunst voor de snelle, harde en dikwijls artificiële manier waarop mensen vandaag veelal communiceren.”
Diep luisteren
Haar Dienst Woorden, waarmee ze nog op woensdag 13 maart te gast is in AZ Oostende, speelt daar ook op in: Sarah helpt mensen die een boodschap willen overbrengen bij het verwoorden ervan. “Eigenlijk groeide het idee daarvoor uit een misverstand”, lacht ze. Samen met enkele collega’s toer ik sinds 2018 met het project Bodies of Knowledge door het land, een nomadische klasruimte in een rondreizende tent, waar mensen de kennis die ze uit het leven halen, bijeenbrengen. Geen kennis van experten of schoolse kennis, wel de onderbelichte kennis die mensen met verschillende achtergronden met elkaar kunnen delen. Op een van die sessies in Brussel kwam ik in contact met een publieke schrijver, iemand die mensen op een heel praktische manier bijstaat bij het lezen en beantwoorden van technische of administratieve brieven of zaken. Maar in mijn hoofd groeide bij die functie het beeld van iemand die anderen helpt om een boodschap of gevoelens juist te verwoorden naar een ander toe. Dat werd dus Dienst Woorden, waarin ik de praktijk van het diep luisteren kan uitspelen, een vorm van analyseren en structureren van wat iemand vertelt en waar ik al langer mee bezig ben. Zo probeer ik eigenlijk mee woorden te vinden voor iets waar geen woorden voor zijn.”
Van liefde tot spijt
De onderwerpen die Sarah te verwoorden kreeg en krijgt, zijn divers: van liefdes- en spijtbetuigingen tot voorbereidende gesprekken voor wie vreest onder tafel te worden gepraat of zelfs een getuigenis voor de Kamercommissie die zich over seksueel misbruik buigt. Van mensen van alle leeftijden en met verschillende achtergronden. “Het gaat daarbij bijna altijd over zoeken naar toenadering en verbinding. Naar manieren om een ander iets te zeggen, maar op de juiste manier. Een houvast in woorden”, licht ze toe. Want de reacties nadien zijn positief, zelfs vaak opgelucht. “Omdat ze de kans hebben gekregen om even stil te staan bij wat ze wilden doen of zeggen. Ze zijn er letterlijk even voor gaan zitten.” De anonieme teksten giet ze in een voorstelling waarin ze het ook zal hebben over haar praktijk van het luisteren en de geschiedenis van het publieke schrijven. De voorstelling kun je bijwonen op zaterdag 16 maart om 19 uur, tijdens het Memento Woordkunstenfestival dat in samenwerking met kunstencentrum Buda georganiseerd wordt.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
