De Wervikse kunstrestaurateur Frederik Cnockaert ging recent aan de slag met een belangrijk schilderij uit het stadhuis van Blankenberge. Het gaat om een werk van de Vlaamse kunstschilder Matthijs De Visch. “Zo heel veel weet ik er zelf eigenlijk ook niet van, maar het is Maria Theresia van Oostenrijk die erop staat. Een straffe madam, en ook het schilderij zelf is een pareltje”, aldus de kunstkenner, die eerder al het portret van haar echtgenoot Frans I Stefanus, keizer van het Heilige Roomse Rijk restaureerde. De twee schilderijen worden eerstdaags herenigd.
Het portret van Maria Theresia van Oostenrijk is volgens Cnockaert vroegachttiende-eeuws. “Beide vorstenportretten werden op vraag van de Blankenbergse vissersnering besteld door het toenmalig stadsbestuur, als dankbetuiging voor alles wat de keizerin voor het visserijbedrijf betekend had: haar economische politiek had voor een lokale heropleving gezorgd. De Blankenbergse vissers hingen daarom in de Sint-Antoniuskerk – in de volksmond het visserskerkje – ook een herdenkingsplaquette voor haar op toen ze stierf”, vertelt hij.
Honderdduizend euro
Vanwege hun grandeur zouden de portretten voor Cnockaert niet misstaan naast de schouw van een kasteel. “De twee werken zijn samen verzekerd voor honderdduizend euro. Maar steek ze bij Christie’s of Sotheby’s in een veiling, en ze zijn minstens drie keer die prijs waard. Zulke prachtige pendanten (bij elkaar horende werken, red.) komen immers niet zo vaak op de markt, en al zeker niet in dat formaat.”
“De prachtig gesculpteerde, barokke lijst in bladgoud geeft de portretten nog eens extra cachet, en ook het Blankenbergse verhaal erachter maakt ze heel interessant voor verzamelaars. Bovendien heeft Maria Theresia van Oostenrijk in onze contreien best wel veel betekend”, klinkt het.
Historische waarde
De schilderijen zijn met andere woorden dus ook historisch waardevol. “Dat de kunstenaar ze niet signeerde, komt doordat de schilders uit die tijd allemaal in de schaduw leefden van de grote Rubens, naar wie ze enorm opkeken. Ze waren nederig ten opzichte van die ‘gouden periode’, het algemeen belang primeerde”, legt Cnockaert uit.
Beide werken dateren volgens hem uit de vroege achttiende eeuw. “De keizerin moet al zittend uren geposeerd hebben voor dit portret, haar scepter in de rechterhand. Maria Theresia was een straffe madam, zeer geliefd ook bij haar bevolking”, klinkt het. Maria Theresia van Oostenrijk regeerde in de achttiende eeuw over de Nederlanden. Kunstschilder Matthijs De Visch (Reninge, 22 maart 1701 – Brugge, 25 april 1765) leefde en werkte in die periode in Brugge.
“Dit schilderij is een parel in het Blankenbergse kunstpatrimonium” – kunstrestaurateur Frederik Cnockaert
“Volgens zijn biograaf Pieter Ledoulx kwam hij er al vroeg in de leer bij Jozef van den Kerckhove. In 1721 won hij aan de Brugse Tekenacademie de eerste prijs voor het tekenen naer figeure. Om zich verder te volmaken, trok hij eerst naar Parijs, en vervolgens naar Italië waar hij onder meer in Venetië, Parma en Piacenza verbleef”, vertelt Cnockaert verder. In 1732 was De Visch terug in Brugge en vestigde hij zich aan de Spiegelrei, waar hij een privé-academie oprichtte.
“Begin 1737 trouwde hij met de negen jaar jongere Petronilla Iweins, die een textielwinkel uitbaatte in de Kuipersstraat. Het jaar daarop werd hij directeur van de kunstacademie, en dat is hij gebleven tot aan zijn dood. Matthijs en Petronilla kregen samen acht kinderen, waarvan er drie ook kunstschilder zijn geworden. Veel van zijn leerlingen hebben later ook naam gemaakt in de kunstwereld”, aldus Cnockaert.
Het portret van Maria Theresia van Oostenrijk, dat in het Blankenbergse stadhuis waterschade opliep, wordt binnenkort herenigd met dat van haar geliefde. “Er zijn niet zo heel veel werken van deze kunstenaar bewaard gebleven, al hangt er bijvoorbeeld ook wel eentje in de inkomhal van het Brugse stadhuis. Dit unieke portret van Maria Theresia is ontzettend fijn geschilderd, en ze was voor de gelegenheid prachtig uitgedost. Dit schilderij is een parel in het Blankenbergse kunstpatrimonium”, besluit Cnockaert.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
