Femmy Otten, de beeldhouwster van ‘Moeder’: “Eerste afspraak met mijn man was in Oostende”

De Nederlandse Femmy Otten (42) maakte het monumentale beeld Moeder dat een plaats kreeg in de waterpartij aan het Kursaal. Ze praat met De Zeewacht over het meest besproken beeld van Beaufort. En wat blijkt: ze heeft een grote liefde voor de stad waar ze ooit haar eerste afspraak had met haar man. De Oostendenaar sloot inmiddels haar beeld in de armen.

“In 2009, toen ik Bram leerde kennen, nam hij me op onze eerste afspraak al meteen mee naar Oostende. Het maakte een overweldigende indruk op me. Oostende is nog steeds heel indrukwekkend. De Mercator had ik nog nooit bezocht, maar ik kom hier zeker terug met de kinderen”, bekent Femmy als we met haar de driemaster betreden.

Je hebt wel een band met Oostende. Hoe komt dat?

“Mijn schoonouders wonen in Middelkerke en we komen heel regelmatig met de kinderen naar de kust en dus ook naar Oostende. Sinds mijn eerste bezoeken is de Vistrap me bijgebleven. Je ziet er de verse vis in de kramen liggen. En uiteraard Hotel Du Parc. Er heerst hier zo’n totaal andere mentaliteit dan in Nederland. Dat komt door de taalverschillen en de eetcultuur. Het is hier minder druk. Ik heb een totaal ander gevoel in deze stad. Ik vind dat heel aantrekkelijk.”

In 2004 kwam je naar België. Waarom?

“Ik was 21. Na mijn studies in Den Haag voelde ik dat ik er nog niet was. Ik wou het uitdiepen en ging overdag aan de slag in de thuiszorg en als kaartjesverkoper in het theater. Ik ontdekte de reliëfs, maar voelde dat Nederland het niet zou zien. Daarom kwam ik naar Gent. Aan het Hoger Instituut voor Schone Kunsten werd ik aangenomen. Ik kreeg een atelier en studio-bezoeken van curatoren en andere kunstenaars. Dat was een heel verrijkende periode. Alles is daar begonnen.”

Je bent veelzijdig, maakt sculpturen, schildert en houdt performances.

“Ik hou ontzettend van choreografie en dansen. Dat doe ik wekelijks in mijn vrije tijd met een groepje vriendinnen in Den Haag, waar we wonen. Ik ben een slechte slaper en pieker veel. Het dansen houdt mijn geest gezond. Van daaruit zijn de performances ontstaan. Ik voelde me al vrij in het schilderen en beeldhouwen en wilde het nog levendiger maken met een performance, die je alleen op één moment kan zien. Maar de performances zijn occasioneel, hoor.”

Je maakte in 2014 het portret van Koning Willem-Alexander. Hoe kijk je daarop terug?

(lacht) “Ik had net mijn rijbewijs en herinner me dat ik er heen reed met klotsende oksels. Ik was uiteraard erg zenuwachtig voor de ontmoeting met de koning, maar ook omdat ik het portretschilderen heel moeilijk vind. Het heeft misschien wel wat deuren voor me geopend. Het lastige is dat mensen die van kunst houden, vaak niet van de koning houden. En dat koningsliefhebbers niet zo vaak van kunst houden. Maar het staatsieportret werkte ik af. Ik was niet bezig met de kansen of mogelijkheden en wilde gewoon een goed portret maken van de koning. Ik zou het graag nog eens terugzien. Ik vermoed dat het in Paleis Het Loo hangt.”

De Oostendenaars kennen u sinds vorige zomer als de kunstenares van het beeld ‘Moeder’. Wil je met ‘Moeder’ een boodschap geven?

“Al tijdens de zwangerschap van mijn eerste dochter realiseerde ik me hoe weinig beelden er zijn die de transitie naar het ouderschap tonen. Er zijn wel Maria-beelden, maar die tonen de zelfopoffering van de vrouw. We missen een ander perspectief en ik had zo’n behoefte om iets goed te maken. Vertrekkend vanuit de beleving van de vrouw en haar lichaam. De bevalling was het geweldigste wat ik ooit heb gedaan. Bij mijn tweede zwangerschap wist ik dat ik er een beeld van wilde maken. One tear at a time werd een klein houten beeld waaraan ik 9 maanden werkte. De titel verwijst naar de toekomst, één traan met een keer, en dat alles wel goed komt. Het beeld tooont een naakte vrouw in al haar schoonheid. Toen ik het maakte, wist ik dat het nog niet klaar was. Ik voelde dat het meer plaats moest innemen.”

“In Moeder heb ik al mijn liefde gelegd, ik hoop dat het dat ook uitstraalt”

Hoe is de samenwerking met Beaufort tot stand gekomen?

“Toen Els (Wuyts, curator van Beaufort, red.) me vroeg voor Beaufort, kwamen veel ideeën bij me op. Maar ik leerde om wat vaker terug te grijpen en eerdere ideeën te verscherpen. Telkens kwam dat beeld in marmer naar voor. Het was een bewuste keuze om het in wit marmer uit te voeren. We hebben al beelden uit de Griekse en Romeinse geschiedenis in wit marmer. Daar wilde ik een beeld naast over de vrouw. Vanuit haar perspectief, want die is in die hele geschiedenis gemist. Het productieproces begeleidde ik zelf en voerde een grote versie uit in gips. Daaraan werkte ik een half jaar. Dat is opnieuw uitvergroot in Italië waar de marmeren versie werd gemaakt en waar ik opnieuw maanden aan werkte. Het is voor mijn belangrijk dat ik het met de hand maakte. Ik vind het resultaat geweldig. Het is het grootste beeld dat ik in mijn leven maakte. Het kleine houten beeld en dit marmeren beeld zijn deel van hetzelfde proces en daarmee is het ook afgesloten. Beaufort liet me toe die stappen te zetten in mijn kunstenaarschap.”

Je hebt wellicht ook de controverse gevolgd over de plaats van het beeld dat aanvankelijk op de plaats van Dikke Mathille zou liggen. Hoe kijk je daarop terug? Ben je tevreden met de huidige ligplaats?

“Ik kende De Zee of Dikke Mathille uiteraard wel. Toen ze met de locatie afkwamen, wist ik meteen dat het een controversieel idee was. Maar ik moest het loslaten, want ik was intensief bezig met het maken. Ik maak het beeld en anderen beslissen waar het komt. Ik heb vanop afstand wel de commotie erover gevolgd, maar ben nu heel blij met de huidige locatie van Moeder in de waterpartij aan het Kursaal. Ik ben erg blij met de hartverwarmende positieve reacties die ik heb gekregen. Het blijft wel heel kwetsbaar om zo’n beeld in de publieke ruimte te plaatsen. Ik heb er al mijn liefde in gelegd en hoop dat het dat ook uitstraalt.”

Wat zijn je toekomstplannen?

“Het was een ontzettend druk jaar. Ik was aan het werk met het marmer en was zo vermoeid. Het bleek een dubbele longontsteking. Ik woonde de plaatsing van het beeld bij, maar door ziekte kon ik de inhuldiging niet meemaken. Nu neem ik even een rustpauze zonder grote opdrachten. En volgend jaar ga ik trouwen (lacht). En zeggen dat het allemaal is begonnen in Oostende.”