Brugge onder de loep: kunstschilder Jacob van Oost

Zijn gevelsteen is terug te vinden aan de Wapenmakersstraat 5. © Davy Coghe
Redactie KW

Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object of persoon. Vandaag: Jacob van Oost.

Brugge is/was een stad van schilders en schilderessen. Vele van hun werken zijn terug te vinden in de stedelijke musea en wat recentere kunstenaars betreft in heel wat huiskamers. Enkelen van hen zijn op een of andere manier in het straatbeeld terug te vinden.

Er zijn uiteraard de standbeelden van Jan van Eyck – twee exemplaren zelfs – en van Hans Memling. Voor deze laatste is er in de Sint-Jorisstraat zelfs een gevelsteen aangebracht aan de woning waar hij woonde. Ook Jan Garemijn kreeg die eer aan zijn woning aan de Grauwwerkersstraat, net als de kunstenaar over wie we het dit keer willen hebben: Jacob van Oost. Zijn gevelsteen is terug te vinden aan de Wapenmakersstraat 5. De tekst luidt als volgt: “Jacobus van Oost de Oude, kunstschilder gestorven in 1671, heeft alhier gewoond”. Wanneer hij precies is gestorven, is niet bekend. Was het 1 of 3 maart 1671, wie weet?

We weten wel dat hij op 1 juni 1603 in Brugge is geboren. Hij kreeg zijn opleiding van zijn broer, Frans van Oost, en op 18 oktober 1621 kreeg het meesterschap van de Sint-Lutgardisgilde. In de periode 1621-1628 verbleef hij in Rome, maar over wat hij in die Italiaanse stad heeft gepresteerd, is niets met zekerheid bekend.

De kunstschilder stierf in 1671, maar de precieze datum is onduidelijk.
De kunstschilder stierf in 1671, maar de precieze datum is onduidelijk. © Davy Coghe

Op 13 oktober 1629 is Jacob opnieuw in Brugge en wordt hij lid van de Sint-Lucasgilde. Een jaar later, in 1630, huwt hij met Jacquemyne van Overdille met wie hij een zoon Martinus krijgt. In 1633 trouwt Jacob van Oost met Marie van Tollenaere en samen krijgen ze zes kinderen, onder wie Jacob van Oost II of de Jongere en Willem die net als hun vader beiden schilder werden. Jacob van Oost de Oude was in 1633-1634 deken van de Sint-Lucasgilde en van 1651 tot aan zijn overlijden in 1671 officiële stadsschilder van Brugge.

Jacob van Oost was de 16de-eeuwse schilder van Brugge bij uitstek. Het mag dan ook niet verwonderen dat heel wat werken in zijn geboortestad bewaard zijn gebleven. Zo schildert hij in 1655 hij ‘De Tempelgang’ of ‘De presentatie van Onze-Lieve-Vrouw’, dat nu in de Sint-Jacobskerk hangt. Wanneer zijn dochter in 1656-1657 in het Sint-Trudoklooster intreedt, geeft Jacob haar enkele schilderijen als ‘bruidsschat’ mee.

Veel religieus werk

Van Oosts werk is vaak beïnvloed door Caravaggio en Rubens. Hij schilderde vele portretten en religieuze werken. Dat laatste verklaart waarom veel van zijn werken in Brugse kerken terug te vinden zijn. Een van zijn meesterwerken is ‘Portret van een Brugse familie’ dat in het Groeningemuseum hangt. Het toont de familie Baldijn, eigenaar van een hofstede in Sint-Andries. Op het schilderij wijst de vader trots naar zijn landgoed, terwijl op elk personage zijn of haar leeftijd staat vermeld.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier