De nieuwe thema-expo ‘Belle Epoque Schatten: fietsen door de belle époque’ zet van 1 oktober tot 18 juni de fiets in de kijker. “De fiets zoals we die vandaag kennen, is tijdens de belle-époqueperiode ontstaan en onze badstad heeft daar een aandeel in.”
Het Belle Epoque Centrum organiseert, onder de noemer ‘Belle Epoque Schatten’, jaarlijks een tijdelijke thema-expo waarbij telkens een ander aspect uit de belle-époqueperiode wordt belicht. Dit jaar is dat de fiets. “Het allereerste exemplaar, een loopfiets nog weliswaar, zag het levenslicht rond 1817. Maar de fiets kwam pas later tot volle wasdom”, vertelt diensthoofd Charlotte Hoste van het Belle Epoque Centrum. “Rond de eeuwwisseling was de fiets al een hip statussymbool onder de rijke burgerij. Een follietje van ‘die excentrieke bourgeoisie’, die met hun gekke tweewielers soms een gevaar waren op de weg. Ze werden dan ook her en der uit het straatbeeld geweerd omdat er te veel ongelukken mee gebeurden.”
Vrouwenemancipatie
Met de uitvinding van de rubber luchtband – door ene John Dunlop – en de goedkopere massaproductie, werd het stalen ros geleidelijk aan ook toegankelijk voor Jan met de pet. Nog een leuk feitje waar je op de expo alles over te weten komt: de fiets heeft onrechtstreeks ook bijgedragen aan de emancipatie van de vrouw.
Rond de eeuwwisseling was de fiets een statussymbool onder de rijke burgerij
“Het bood mensen de vrijheid om er in de natuur op uit te trekken”, vertelt Charlotte. “Eerst als koppel op de tandem, later ook als vrouw alleen. Vervolgens beïnvloedde dat nieuwe vervoermiddel de mode: om comfortabeler te kunnen fietsen, gingen vrouwen in plaats van hoepelrokken – niet bepaald handig op de fiets – van die wijde broekrokken dragen.”
De eerste Flandriens
De start van het fietstoerisme bracht ook de eerste Flandriens op de been. “In Blankenberge sloeg de wielergekte al in 1869 toe met een ‘concours de vitesse’; één van de eerste wielerwedstrijden van het land. In 1893 werd er in Blankenberge een heuse ‘véloclub’ opgericht, drie jaar later opende ter hoogte van de Van Maerlantstraat de eerste velodroom de deuren. Deze was echter geen al te lang leven beschoren: in 1907 werd er voor het laatst een wedstrijd verreden”, vertelt Charlotte nog. Het Belle Epoque Centrum kreeg voor de expo een unieke collectie belle-epoquefietsen in bruikleen van het wielermuseum in Roeselare en de Brugse ‘Professeur Vélo’, die ook zal figureren. Het Letterenhuis in Antwerpen roept de periode op aan de hand van oude reclameaffiches, het Koninklijk Belgisch Filmarchief zorgde voor audiovisuele meerwaarde. “De tijdelijke thema-expo’s in ons Belle Epoque Centrum zijn voor de vaste museumbezoekers traditie geworden, velen kijken ernaar uit. Om herhaalbezoek te stimuleren, pakken we er dit jaar bewust nog een maand vroeger mee uit”, besluit schepen voor Erfgoed Kathy Kamoen (Open VLD).
De expo ‘Fietsen door de belle époque’ loopt van 1 oktober tot en met 18 juni 2023 in het Belle Epoque Centrum, Elisabethstraat 24.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
