Nog tot 24 oktober kan je in Oostende naar de eerste editie van de Internationale Fotobiënnale. Een van de blikvangers is een expoboot; een binnenschip dat aangemeerd ligt aan de Winston Churchillkaai en waar je werk van twee fotografen kan bewonderen. Eigenaars van het schip zijn vrienden en collega’s Jan Verfaillie uit Jabbeke en Filip Vermeulen uit Sint-Kruis. Zij restaureerden met veel liefde het schip uit 1899 en zijn van plan de boot als drijvende exporuimte te verhuren.
Het is geen alledaags zicht aan de Winston Churchillkaai. Tussen de plezierjachten en vissersboten van de Vistrap vind je sinds kort de Arylo, een binnenschip gebouwd in 1899. “Het was zeker niet simpel om de boot tot in Oostende te krijgen”, vertellen eigenaar Filip Vermeulen (56) en Jan Verfaillie (56). “Het heeft zo’n vijf, zes uur geduurd om het schip met een sleepboot of ja, duwboot want ze werd voortgeduwd (lacht) tot in Oostende te krijgen. Gelukkig is alles goed gelukt, met behulp van de mensen van de haven hier.”
Vandaag kan je op de Arylo naar een expo in het kader van de Fotobiënnale. Fotografen Jef Boes en Kaat Pype stellen er tentoon. Maar het leven van het schip begon al veel eerder. “Het schip is gebouwd in 1899 in Boom bij Antwerpen”, vertelt Filip. “Het bleef jarenlang in dezelfde familie en werd zeker tot in 1985 als werkend schip gebruikt. Het vervoerde voornamelijk woestijnzand van Gent naar een klein plaatsje in Frankrijk met de naam Waterloo. Naar het schijnt was de schipper toen een erg gelovig én bijgelovig man. Zo weigerde hij om in bepaalde delen bij Brussel te varen omdat de duivel daar in het water zou zitten.”
Rijp voor de sloop
Maar toen Jan en Filip het schip op de kop tikten, was die geschiedenis al lang achter de rug en verkeerde het schip in erbarmelijke staat. Gelukkig was het niet het eerste binnenschip dat de twee aanpakten: “We zijn al jaren collega’s en hebben samen een animatiebureau. Het is per toeval dat wij in de botenwereld terecht zijn gekomen. We kwamen bij een klant op een woonboot en waren net op dat moment op zoek naar een nieuwe atelierruimte. Die vonden we dan ook op een boot in Brugge.”
De ervaring met binnenschepen was er dus al, maar het zaadje voor een tentoonstellingsschip werd geplant met de herdenking van de Eerste Wereldoorlog: “Op dat moment waren er heel veel tentoonstellingen rond ‘14-’18. Een kennis van ons vatte het plan op om een duikboot te bergen en wou hierover expo’s organiseren op een woonboot. Dat ging uiteindelijk niet door, maar idee bleef wel hangen bij ons. We hoorden eens rond: zou er vraag zijn naar een boot voor tentoonstellingen? Ja, zo bleek. Zo startte onze zoektocht.”
Een zoektocht die uiteindelijk tot de Arylo zou leiden. “De Arylo lag in Gent en was een wrak”, gaan Filip en Jan verder. “Maar wel een bijzonder wrak. Een kennis van ons had ooit zijn naam en telefoonnummer op een briefje geschreven en afgegeven op de Arylo: als het schip ooit verkocht zou worden, had hij interesse. Tien jaar later kreeg hij telefoon van een bewindvoerder. Zijn gegevens waren gevonden tussen de papieren van de overleden schipper. Of hij nog interesse had? Wij zijn gaan kijken naar het schip. Eerlijk, iedereen zei ons dat dit schip rijp was voor de sloop. Er woonde niemand meer en in de loop der jaren was het zo’n beetje een vuilnisbelt geworden voor de buurt. Een soort drijvende opslagruimte. Het lag vol rommel. We vulden zeker vijf, zes containers, haalden duizenden kilo’s brandhout, massa’s olievaten, 16 ton metaal… van het schip.”
Al vier jaar restauratie
Jan en Filip besloten om het schip toch te kopen, omdat ze zagen dat het iets bijzonder was. “Je zag dat dit geen alledaags schip was, maar iets heel mooi en waardevol. Maar het bleef wel een risico. Er stond water aan boord: was het regenwater of was er effectief een lek? Gelukkig bleek het regenwater te zijn, maar het was wel spannend. Vandaag zijn we al vier jaar bezig met de restauratie van het schip. Dit is wel iets dat we bovenop onze gewone job doen dus dat kost wel wat tijd.”
Het was een race tegen de klok om alles klaar te krijgen voor de Fotobiënnale: “Curator Yvon Poncelet is een oude vriend van ons. Mijn dochter volgt nu les bij hem dus zo hoorde hij toevallig van ons project”, vertelt Jan. “Ik geloof dat het een jaar geleden was dat ze voor het eerst de boot kwamen bekijken. Je zag de ongeloof op de gezichten (lacht). Je moet weten dat je sowieso vuil was als je toen het schip binnenstapte. Je hing meteen vol met olie, stof, van alles van vuiligheid. We hebben hemel en aarde moeten verzetten om alles op tijd klaar te krijgen, maar het is gelukt. Zo installeerden we een eiken vloer; die moet normaal een jaar drogen maar hij ligt er al. Maar het is niet zo erg als het hout nog krimpt, want dat ruwe is net het toffe.”
“In de loop der jaren was het schip een vuilnisbelt geworden”
“De volgende stap is de motor herstellen”, gaan Jan en Filip verder. “De motor dateert uit de jaren ‘30 en het is echt ongelofelijk, maar je vindt daar nog altijd onderdelen voor. Er zijn clubs in Engeland die zich daar mee bezig houden. Erfgoed hé. Het woninggedeelte van dit schip, waar men waarschijnlijk met vijf, zes kinderen sliep, is ook nog helemaal intact. Uniek. Van waar we de kennis halen om dit schip te restaureren? Al doende leer je dat. Bovendien leren we heel veel van andere schippers. Die komen spontaan aan boord kijken en geven ongelofelijk veel tips en materiaal. Het is echt met vereende krachten en heel veel enthousiasme van andere bootliefhebbers dat dit mogelijk is geweest.”
Rondtrekken
De Arylo doet nu voor het eerst dienst als expoboot, het doel dat Jan en Filip al die jaren geleden voor ogen hadden. “Wat ik heel graag zou doen is met een tentoonstelling overal rondtrekken”, zegt Jan. “Het kost enorm veel geld om een expo op te zetten, weer af te breken en in een andere stad opnieuw op te bouwen. Als je exposeert op een boot, is dat probleem opgelost. We kunnen naar alle grote steden: Brugge, Gent, Antwerpen… Of ook Nederland, Noord-Frankrijk… Er zijn tal van mogelijkheden. Het is alleszins fantastisch dat we dit project nu kunnen starten met zo’n mooi evenement als de Fotobiënnale. En de kans is groot dat je ons binnenkort weer in Oostende zal zien: er zijn al twee aanvragen binnen. Hopelijk kunnen we dan op eigen kracht binnenvaren (lacht).”
Wie interesse heeft in de Arylo als exporuimte, kan contact opnemen met Filip Vermeulen (0486 44 06 41) of Jan Verfaillie (0495 49 74 19). Het schip is nog tot 24 oktober te bezoeken tijdens de Fotobiënnale en ligt aangemeerd aan de Winston Churchillkaai.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
