Woensdag heeft Vlaams minister-president Jan Jambon de Erfgoedfabriek in de Kleine Pathoekeweg in Brugge officieel geopend. 80.000 erfgoedobjecten uit Brugge en zijn ommeland zullen er in ideale klimatologische omstandigheden bewaard en onderzocht worden. Het project kost 13,9 miljoen euro, waarvan de Stad Brugge 11,9 miljoen euro voor zijn rekening neemt en de Provincie West-Vlaanderen 2 miljoen euro ophoest.
Na Ieper en Kortrijk is Brugge de derde stad in West-Vlaanderen die een Erfgoedfabriek heeft. Al vele jaren hield de Provincie een toelage van 2 miljoen euro ter beschikking, maar het duurde lang eer Brugge een geschikt pand vond. Een voormalige kaarsenfabriek in de Brugse haven werd omgebouwd tot een 7.355 m² groot, goed geïsoleerd en duurzaam pand waar eeuwenoude objecten op de beste manier kunnen geconserveerd worden.
Klimaatrobuust
“De nieuwe Erfgoedfabriek is klimaatrobuust, het is het eerste stadsgebouw dat op het warmtenet van IVBO aangesloten is”, stelt klimaatschepen Minou Esquenet. Ze wijst tevens op drie tonnen die elk 20.000 liter regenwater kunnen opvangen. “Dat regenwater zal door onze stadsdiensten gebruikt worden om het openbaar groen te besproeien in tijden van droogte. Maar Raakvlak zal ermee ook archeologische vondsten kunnen wassen.”
Een klein minpunt: er zijn voorlopig geen vergunde liften voor personen met een beperkte mobiliteit, behalve de goederenliften, en het mindervaliden toilet is enkel bereikbaar via trappen. Maar dat foutje bij de bouw wordt volgens Anne van Oosterwyck van Musea Brugge binnenkort verholpen, eens hiervoor een milieuvergunning verkregen is.
Regionale werking
“De Erfgoedfabriek is het langverwachte antwoord op de historische nood aan een gecentraliseerde depotruimte voor Musea Brugge, de intergemeentelijke dienst voor archeologie Raakvlak, het Brugse kostuumatelier en regionale collectie uit het Brugse ommeland”, stelt burgemeester Dirk De fauw. Dat laatste facet, de regionale werking, was voor het West-Vlaams Provinciebestuur de voorwaarde om het project te betoelagen. 35 procent van de oppervlakte moet dienen als opslagruimte voor historische objecten uit de buurgemeenten van Brugge – tot zelfs Oostende.
Volgens cultuurschepen Nico Blontrock zetten Musea Brugge en Raakvlak met de nieuwe depots en werkruimtes zeven mijl stappen vooruit in hun collectiebeheer en conservatie. Musea Brugge zal er de komende maanden al haar objecten, die niet in de musea tentoongesteld worden, onderbrengen. Object per object, doos per doos, voorzien van een unieke barcode, gekoppeld aan een digitale databank.
Oudste object
Wat wordt er gestockeerd? Geen schilderijen noch papieren kunstwerken. Wel keramiek, wandtapijten, meubels, eeuwenoude theekopjes, Merovingische zwaarden en historische koetsen. Enkele waardevolle voorwerpen? De hoed van oud-burgemeester Victor Van Hoestenberghe (1868-1960), 19de eeuwse blokschoenen van parelmoer en een twaalfde eeuwse tinnen kandelaar in romaanse stijl die in afgevoerde grond in Damme aangetroffen werd.
Het oudste object is een ‘schrabber’ : een werktuig van grijze vuursteen dat menselijke aanwezigheid – Neanderthalers – bewijst in de periode tussen 70.000 en 35.000 jaar voor Christus.
Kostuumatelier
De naaisters van het Brugs kostuumatelier, die tot voor kort in armzalige omstandigheden in De Bond gehuisvest waren, hebben inmiddels hun intrek genomen in de nieuwe Erfgoedfabriek. Een deel van de 4.000 kostuums, die voor stoeten en processies gebruikt worden, kunnen door Brugse verenigingen aan een democratisch prijsje gehuurd worden.
Jari Mikkelsen, diensthoofd van Raakvlak, is in zijn nopjes: “We beschikken nu over een koelruimte voor de bewaring en het onderzoek van organische resten uit eeuwenoude beerputten. En er is eindelijk plaats om alle puzzelstukjes van het archeologisch onderzoek ter gelegenheid van de aanleg van de Expresweg in Sint-Andries meer dan twintig jaar geleden uit te leggen. Zo zullen we een beter zicht krijgen op de Romeinse nederzetting in die omgeving. Onze puzzelclub van vrijwilligers zal blij zijn!”
Educatieve werking
Hij droomt al luidop van een verdieping van de educatieve werking van Raakvlak, met de bouw van nepmiddeleeuwse ovens, waar kinderen archeologische experimenten kunnen uitvoeren. Dat is toekomstmuziek, eerst is er nog de delicate verhuis van alle archeologische objecten vanuit de pakhuizen van de Gistfabriek naar de Erfgoedfabriek eind 2024. Alle organische collectiestukken moeten eerst nog behandeld worden in een lage zuurstofkamer. Pas tegen 2030 zullen alle stukken een permanente bewaarplek hebben in de Erfgoedfabriek.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
