Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object. Vandaag: de Brugse zwanenbanken.
Wie door de stad kuiert, kan er niet naast kijken en maakt er misschien af en toe gebruik van: de (meestal) groen geschilderde rustbanken. Vierhonderd staan er in het stadsbeeld, dat betekent achthonderd bankvoeten waarin velen de afbeelding van een zwaan zien. Terecht?
Eerlijk is eerlijk, deze bijdrage steunt op het onderzoek van Armand Decloedt, voormalig bedrijfsleider van de ijzergieterij Decloedt-Decov in Veldegem, en van Brugs stadsarchivaris Jan Anseeuw.
Oorspronkelijk hadden de zitbanken een andere voet, gemaakt door ijzergieterij Jos Van Aarschot uit Herentals. Van dit model resten er nog slechts twee exemplaren. Eentje aan het Stil Ende, een ander in het Baron Ruzettepark.
Twaalf proefbanken
In 1904 gaat de stad Brugge op zoek naar een nieuwe bankvoet. Er komen diverse ontwerpen, onder andere een met een Brugs Beertje op de top. Op 2 februari 1905 geeft toenmalig stadsingenieur Clément Salmon toestemming aan ‘conducteur’ Bouchez om bij tien Brugse ijzergieterijen prijs te vragen voor twaalf banken model ‘Zwaan’. De twaalf proefbanken worden op Burg geplaatst, goedgekeurd door Salmon en voorgelegd aan het stadsbestuur. Wel is er geen sprake meer van een zwaan, maar van banken met een ‘chimeerkop’.
Van het in 1905 goedgekeurde model zijn er nog een zestal in de buurt van de Kruisvest terug te vinden. Heel comfortabel waren/zijn die rustbanken niet. De hoek van de leuning helt te veel naar achter waardoor zij geen steun geeft. Nog even dit: dit type bank is ook nog in Boulogne-sur-Mer te vinden!
Dit is niet verwonderlijk, want onderzoek door Armand Decloedt wijst uit dat conducteur Bouchez een bestaand 19de-eeuws model heeft aangepast en dus de typische Brugse banken niet in Brugge zelf zijn ontworpen.
De vorm van de hedendaagse Brugse bankvoet dateert van 1951. Toen werden aan het bestaande model enkele aanpassingen aangebracht waardoor het zitcomfort, maar ook de stevigheid, sterk is verbeterd.
Geen zwaan
Rijst de vraag: “Is de kop van de bank die van een zwaan, een griffoen, een chimeer of een draak?”. Niettegenstaande velen in de Brugse bankvoet een zwaan willen zien, is dit volgens Decloedt moeilijk hard te maken omdat Bouchez zijn ‘ontwerp’ zelf een chimeerkop noemde.
Een chimeer is een samengesteld wezen, in het Brugse geval een zwanenhals met drakenkop en -vleugels en slangenstaart! Of… is het een wyvern? Een wyvern lijkt op een draak maar heeft slechts twee poten waardoor hij meer op een vogel lijkt en inderdaad, onze Brugse bankpoot heeft twee, weliswaar kleine, pootjes of steuntjes!
(CW)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
