Brugge onder de loep (47) – Al in 19de eeuw was een goed boek een trouwe vriend

Achter de gevel van Groeninge 53-55 ging vroeger een bibliotheek schuil. (foto Davy Coghe) © Davy Coghe
Redactie KW

Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object. Vandaag: een goed boek, een trouwe vriend.

Wie een boek wil lenen om te lezen, gaat tegenwoordig in zijn of haar gemeente gewoon naar de bibliotheek. Dat is geen nieuwigheid, want ook in de middeleeuwen bestonden er publieke bibliotheken, weliswaar voor een select gezelschap. In de 19de eeuw waren bibliotheken al zodanig gepopulariseerd dat zowat elke zuil zijn eigen bib had.

Veel sporen van die bibliotheken bleven in het Brugse straatbeeld niet bewaard. Een uitzondering vinden we terug in Groeninge. Daar was op het nummer 53 de Katholieke Volksbibliotheek gevestigd. Het was niet de enige bibliotheek met die naam in de stad. Zo waren er afdelingen in de Sint-Jorisstraat, Verversdijk, Venkelstraat en Oude Burg. Een subtiele verwijzing dat in Groeninge 53 een bibliotheek gevestigd was, lezen we op een gevelsteen met de tekst: Een goed boek, een trouwe vriend.

Kosteloze Zondagsschool

De geschiedenis van de Katholieke Volksbibliotheken gaat terug tot het midden van de 19de eeuw, toen met steun van de gegoede burgerij en onder de benaming Conferentie van Sint-Vincentius a Paulo liefdadige genootschappen ontstonden die tal van activiteiten organiseerden. In die sfeer moet de oprichting van de Katholieke volksbibliotheek in Groeninge in 1865 worden gezien. De bib maakte deel uit van de Kosteloze Zondagsschool, bekend als de Area, gevestigd in een aangrenzend pand in de Nieuwe Gentweg.

De bibliotheek stond onder het bestuur van de parochie Heilige-Magdalena. In 1897 bezat de bib circa 4.000 boeken en wie voor tien centiemen een abonnementskaart kocht, kon gratis en onbeperkt boeken ontlenen. Zoals vermeldt, was de bibliotheek nauw verbonden met de aangrenzende zondagsschool. Een ingang ervan bevond zich aan Groeninge 55, terwijl de school aan de Nieuwe Gentweg was gevestigd.

De gevelsteen is de enige verwijzing naar de vroegere bibliotheek. (foto Davy Coghe)
De gevelsteen is de enige verwijzing naar de vroegere bibliotheek. (foto Davy Coghe) © Davy Coghe

De school werd in 1807 door priester Charles de Schietere de Caprycke met eigen middelen opgericht en kreeg de naam Area. In de volksmond de Nooria genoemd. De zondagsscholen vervulden een belangrijke taak. Zo telde de Area op een bepaald ogenblik meer dan 1.400 leerlingen, waardoor in 1832 uitbreiding noodzakelijk was. Omstreeks 1855 volgde opnieuw een uitbreiding, dit keer met een nieuwe vleugel, evenwijdig aan Groeninge.

Van toen af gebruikten de meisjes de oude vleugel langs de Nieuwe Gentweg; de jongens betrokken de nieuwe vleugel met toegang langs Groeninge. Later groeide de zondagsschool voor jongens uit tot de vakschool en vrije beroepsschool, nu bekend als Vrij Technisch instituut (VTI). In 1932 verhuisde de school naar de Boeveriestraat. De Katholieke Volksbibliotheek verhuisde niet mee en hield op te bestaan.

(CW)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier