In 1881 verscheen het eerste nummer van ‘t Manneke uit de Mane, de West-Vlaamse volksalmanak vol geestige kluchtjes. Bij de vereniging hoort ook een ridderorde waartoe ondertussen heel wat bekend volk behoort. De verjaardag wordt gevierd met een jubileumboek.
Het was pastoor-dichter Hugo Verriest, medestichter van het geheim genootschap De Swighenden Eede, die in 1881 besloot om een almanak, een kalender dus, in boekvorm en op klein formaat uit te geven vol met weersvoorspellingen, kluchtjes, spreuken en geestige vertellingen. Twee oorlogen zorgden voor onderbrekingen, maar in 1964 nam Roeselarenaar Willem Denys het initiatief om de almanak opnieuw in de stijl van vroeger uit te geven. De vereniging viert dit jaar haar 140ste verjaardag en de kalender is aan de honderdste uitgave toe.
In 1965 werd ook de Ridderorde van ‘t Manneke uit de Mane opgericht. Ondertussen werden al 350 ridders en jonkvrouwen geïntroniseerd. Het berek, een door Guido Gezelle in eer hersteld Oudnederlands woord voor bestuur, vond het passend om deze drie gebeurtenissen te vieren met een jubileumboek. Koen en Jan Denys, beiden lid van het berek, namen een hoofdstuk voor hun rekening.
“Mijn overgrootvader Achiel Denys deed de almanak na de Eerste Wereldoorlog herrijzen. Mijn grootvader Willem Denys deed hetzelfde na WOII. Samen met mijn vader Jan vormen wij vier generaties Denys die verstrengeld zijn met ‘t Manneke”, vertelt Koen Denys.
“We zijn dus erfelijk belast met deze vereniging”, legt Jan Denys uit. “Met mijn negen broers en zussen groeide ik op in een warm gezin. Mijn ouders hadden het druk met hun uit de kluiten gewassen KMO in de Ooststraat. Maar na de dagtaak trok mijn vader Willem zich terug in zijn studiekamer om zich te wijden aan zijn grote passies: schrijven, lezen en vooral vertellingen verzinnen.”
5 frank, 4 voor 20
“Tijdens de weekends trok het hele gezin naar Nieuwpoort. Mijn ouders hadden er een villaatje op de dijk. Daar was het een drukte van jewelste, dus week vader uit naar een klein fermetje in Pervijze dat zijn schrijversnest werd. We noemden het ‘t Krotje van Willem. Daar schreef hij onder andere de boeken over Peegie, de guitige leurder van de Nieuwmarkt.”
“Pepé leek wel wat op Peegie”, gaat kleinzoon Koen verder. “Hij verkocht zijn almanakskes als een rasechte leurder voor vijf frank en vier voor twintig frank. De plek waar hij echt zijn hart kon ophalen waren de West-Vlaamse dorpscafés. Daar zat zijn publiek die genoot van zijn kluchtjes. Hij was een volksmens, maar altijd met standing. Toen mijn vader later de verdeling van de Mannekes op zich nam, kenden alle cafeetjes Willem nog.”
“Ik heb een verre herinnering dat mijn grootvader me heeft gezegd: jij kunt schrijven. Ik heb het nooit tegen iemand durven zeggen. In een interview zei hij ooit dat de schrijfkunst de generatie van zijn kinderen had overgeslagen, maar dat er bij zijn kleinkinderen toch een aantal talentjes zaten. Ik vraag me af of die zin een zegen of een vloek is. Nooit heb ik mijn schrijfsels aan de buitenwereld durven tonen. Maar ik weet wel dat ik gezegend ben met zo’n familie, met zo’n voorbeeld als pepé Willem”, besluit Koen Denys.
Mijlpaal in geschiedenis
Het voorwoord van het jubileumboek ‘t Manneke uit de Mane, is geschreven door Geert Bourgeois en de samenstelling was in handen van Johan Mattelaer, Johan Colpaert en Wilfried Devoldere. Verder zijn er teksten van onder andere Bert Dewilde, André Demedts, Stefaan Top, Vic Nachtergaele, Anselm Hoste, Johan Roelstraete en Jo Spyckerelle. In het boek wordt de geschiedenis van de vereniging geschetst, doorspekt met de nodige kluchtjes en heel wat beeldmateriaal uit honderd jaar Volksalmanak ‘t Manneke uit de Mane. “Dit is een mijlpaal in onze geschiedenis en een verzamelitem dat iedere rechtgeaarde West-Vlaming zal willen hebben”, schrijft voorzitter Johan Colpaert in zijn inleiding. Het boek is te koop in de boekhandel en kost 30 euro.
(Bart Crabbe)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
