Oostendse Compagnie inspireert Doris Klausing tot roman

De fascinatie voor de zee en het maritieme verleden van haar thuisstad kanaliseert schrijfster Doris Klausing onder andere in haar romans. In ‘De Smaak van Thee’ reist de lezer dankzij de zeebenen van scheepsmaat Luis mee aan boord van het fregat Marquis de Prié III op een avontuurlijke handelsexpeditie van de 18de eeuwse Oostendse Compagnie naar China.

Een van de meest roemrijke passages in Oostendes maritiem verleden is het kortstondige bestaan van de Generale Keijserlijcke Indische Compagnie, beter bekend als de Oostendse Compagnie. Na de Spaanse Successieoorlog komen onze contreien in de 18de eeuw onder Oostenrijks bestuur en verkrijgen een aantal kapitaalkrachtige reders en kooplui uit Gent, Antwerpen, Brugge en Oostende een octrooi van de keizer om een overzeese lucratieve handel op te zetten met Azië. Vanaf 1722 kreeg die commercie onder de vlag van Oostendse Compagnie meer structuur en vooral ook het monopolie voor de Zuidelijke Nederlanden om de vaarten naar het verre Oosten te organiseren. Al in 1734 wordt deze erg winstgevende maatschappij op aandelen opgedoekt omwille van geopolitieke en diplomatieke spanningen: vooral de erg succesvolle theetransporten uit China richting Oostendse haven zint de concurrerende zeenaties Engeland, Frankrijk en de Nederlandse Republiek niet. Einde succesverhaal.

Reis vol gevaren

Precies 300 jaar na de opstart van de winstgevende Oostendse Compagnie in 1773 verschijnt deze historische zeeroman van Doris Klausing (77). Zij brengt het fictieve verhaal van de scheepsjongen Luis tijdens een circa 18 maanden durende reële handelsreis aan boord van het fregat Marquis de Prié III naar Canton in China. Onze avontuurlijke zeeman in spé is het levenslustige resultaat van een Spaanse soldaat en een Oostendse, ook wat lichter van zeden. De kwieke en pientere Luis, al rap een wees, droomt van zee en avontuur en het lukt hem als als scheepsjongen aan te monsteren op de driemaster Marquis de Prié III. Die kiest op 6 februari 1723 vanuit de Oostendse thuishaven volle zee richting Canton in China voor een erg winstgevende retourvracht van thee, zijde en porselein.

Als lezer maken we de avontuurlijke zeilcampagne op zeebenen mee aan boord van het fregat uitgereed door Antwerpse en Gentse ondernemers. Naast verre einders en een evenaarsdoop voor alle novicen aan boord, maakt de lezer het reilen en zeilen mee aan boord: boven- en benedendeks, voor en achter de grote mast. Begrippen als bottelier, constabel, Trinitariërs, pacotille en supercargo sluipen het verhaal en je taal binnen. Veel hoofdstukken enten zich op de vele gevaren die zeelui in die tijd soms zelf niet meer konden navertellen: zeeroverij, orkanen, ziektes, vriendschap, vetes, honger, sodomie… Ook de handelstransacties in Canton zelf eisen een paar hoofdstukken op.

Boeiende geschiedenis

Met De Smaak van Thee schreef Doris haar vierde roman. Eerder publiceerde ze al Pekel en Kabeljauw over de IJslandvaart, Tot elke prijs over de vissersopstand van 1887 en Oesters en Walvissen over het leven van professor Pierre Joseph Van Beneden, pionier in de mariene wetenschappen. Telkens focust de inhoud van haar boeken, maar ook van haar columns in De Zeewacht, zich op de zee en /of het maritieme karakter en verleden van Oostende. “Van kindsbeen af al ben ik gefascineerd door de boeiende geschiedenis van onze stad waarbij de zee en de visserij altijd een belangrijke rol hebben gespeeld. De verhalen van mijn vader, boeken als De reis van de st.-Carolus van M. F. Prims, Merkwaardige Bladzijden uit de geschiedenis van Oostende van V. Foutry en later ook Oostende verteld van Karel Jonckheere … Ze prikkelden mijn fantasie en tot vandaag boeit de band tussen Oostende en de zee mij uitermate. Alleen vind ik dat veel Oostendenaars nog te weinig het zeeverleden van onze stad kennen: onze visserij tot de Afrikaanse kusten en het Hoge Noorden, de kaperij, de maalbootverbinding, bloedige conflicten als het Beleg van Oostende, WO I en II waar de zee voor onze bezette stad telkens een belangrijke rol speelde. En natuurlijk de Oostendse Compagnie.” (ML)

‘De Smaak van Thee’ telt 216 boeiende bladzijden, kost 20 euro en is te koop in de regionale boekhandels. Meer info op 0471725940 of doris.klausing8@gmail.com