Nieuw boek ‘Ieper tijdens de Tweede Wereldoorlog – in woord en beeld’: “Enkele postume bijdragen”

V.l.n.r. Danny Cuvelier, Frederik Vandenbroucke, Josee Outtier, André Nottebaere, Rony Meire, Annie Compernolle, Wilfried Desodt en Jean-Pierre Meirlaen. (foto EF) © Eric Flamand
Stefaan Dehaerne
Stefaan Dehaerne Medewerker KW Westhoek

Heemkring Iepers Kwartier stelde z’n nieuwste boek voor. Ze verdiepten zich in hoe het Ieper verging tijdens WO II. Hierbij focusten de heemkundigen zich vooral op beeldmateriaal en getuigenissen, waardoor het een heel toegankelijk boek is geworden over een zwarte periode in onze geschiedenis.

De heemkundige kring Iepers Kwartier werd opgericht in 1964 en geeft naast een viermaandelijks tijdschrift af en toe ook boeken uit rond bepaalde historische thema’s. “Dit jaar hebben we bovendien ons tijdschrift in een nieuw jasje gegoten”, vertelt voorzitter Frederik Vandenbroucke. “Het verschijnt nu op A4-formaat, in kleur en op glanzend papier. Soms geven we ook themanummers uit van ons tijdschrift, zoals over de belforttorens, begijnhoven en duiventorens in West-Vlaanderen of over de Ieperlee en ook nog een over de Kelten. Dit jaar verscheen als tweede nummer van ons tijdschrift een dubbeldik themanummer over de fusies van gemeenten in het Ieperse in de periode 1970-1971.”

In de loop van hun bestaan heeft het Iepers Kwartier al verschillende boeken uitgebracht. “Wijlen Staf Verheye (overleden 11 december 2019, red.) heeft de meeste op zijn palmares staan. Het Iepers dialect, een overzicht van vier eeuwen Ieperse herbergen of onsterfelijke Ieperse figuren: het zijn succesvolle publicaties van zijn hand. Onze secretaris schreef vorig jaar een huldeboek over Staf, die net geen 100 jaar mocht worden.”

Getuigenissen

Hun nieuwste boek gaat over de Tweede Wereldoorlog in Ieper. “Daarover is er nog niet zo bijster veel geschreven. Er zijn enkele boeken van wijlen Ieperling Roger Quaghebeur en de Brit Chris Lock, die een tijdlang in Ieper woonde, schreef vorig jaar samen met zijn echtgenote een Engelstalig boek over de bevrijding van Ieper. We wilden dan ook die leemte opvullen zonder de pretentie te hebben dat onze publicatie nu hét boek over Ieper tijdens de Tweede Wereldoorlog zou zijn”, zegt secretaris Jean-Pierre Meirlaen. “Onze bedoeling was in eerste instantie een gevarieerd boek uit te brengen met de geschiedenis van het verloop van de oorlog in onze stad en de bevrijding, afgewisseld met getuigenissen en informatie over monumenten en relicten die verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog.”

“Bovendien worden getuigen van de Tweede Wereldoorlog steeds schaarser. Lang wachten om met een boek rond dit onderwerp uit te pakken, was dus geen optie meer. Denise Devos, één van de personen die haar verhaal deed over wat ze toen meemaakte, is enkele maanden geleden overleden. Ze zal haar getuigenis in ons boek niet meer lezen, maar zo is het bewaard voor het nageslacht.”

Breder publiek

Aanvankelijk dacht het Iepers Kwartier om enkel uit te pakken met een themanummer, maar het is een heus boek geworden. Frederik Vandenbroucke: “Midden vorig jaar begonnen al onze bestuursleden op initiatief van onze secretaris over Ieper tijdens de Tweede Wereldoorlog te schrijven. Door de veelheid van aangeleverd tekstmateriaal, zagen we ons verzamelwerk tot een lijvige publicatie uitgroeien en is het een boek geworden, waar uitzonderlijk ook twee nooit eerder verschenen artikels van twee overleden bestuursleden, Staf Verheye (over ‘De Boog der Sterken’ van Erich Maria Remarque, red.) en Chris Beel (over de Conferentie van Ieper op 21 mei 1940, red.), in zijn opgenomen. We hebben geprobeerd om een samenhangend verhaal te schrijven over de situatie tijdens de Tweede Wereldoorlog in Ieper en dit naar een breder publiek toe. Dit verhaal is zeker niet ‘de’ geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog, wel een bijdrage tot de kennis ervan. Zoals het dramatisch verhaal van Denis Devos tijdens de bevrijding van de stad op 6 september 1944, want op de Sint-Pieterswijk zijn er toen ook blijkbaar burgerlijke slachtoffers gevallen.”

Het thema collaboratie wordt in zijn algemeenheid aangepakt. “Samen met de repressie zijn dit inderdaad heikele onderwerpen. Op een bepaald ogenblik werd ons een lijst aangereikt van Ieperlingen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in meer of mindere mate met de bezetter hebben samengewerkt”, weet Jean-Pierre Meirlaen te melden. “Toen we met het bestuur samenkwamen om de definitieve inhoud en volgorde van hoofdstukken van het boek te bepalen, beslisten we unaniem om die lijst niet op te nemen. Een dergelijke lijst publiceren, zou alleen maar voor conflict kunnen zorgen, waar niemand uiteindelijk beter van wordt. We wilden geen ‘oude wonden openrijten’ en hebben de thematiek van collaboratie en repressie dan ook meer in zijn algemeenheid benaderd zonder ook maar één persoon bij naam te noemen.”

(SD)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier