Artistiek directeur Jeroen Vanacker verlaat Concertgebouw in Brugge: “Een afscheid met een lach en een traan”

Na 21 jaar zegt artistiek directeur Jeroen Vanacker het Concertgebouw vaarwel. Midden augustus wordt hij verantwoordelijke voor de muziek bij BOZAR in Brussel. “Het wordt een afscheid met een lach en een traan”, bekent de Bruggeling met Izegemse roots.

In 2002 startte Jeroen Vanacker zijn carrière als jobstudent in het Concertgebouw, net nadat hij zijn master in de musicologie aan de KU Leuven behaald had: “Ik moest teksten schrijven voor de brochure van het allereerste seizoen. Een jaartje later mocht ik als dramaturg aan de slag en in maart 2008 werd ik aangesteld als artistiek directeur, in opvolging van Bart Demuyt.”

Is klassieke muziek al van jongs af voor u een passie?

Jeroen Vanacker: “Ik volgde als kind pianolessen aan de muziekacademie van Izegem. Op mijn vijftiende trokken we met een bus naar BOZAR in Brussel voor een concert van het orkest van de BRT. Het ballet Petroesjka van Stravinsky stond op het programma en heeft de vonk doen overslaan, ik werd omver geblazen door dat orkest in die prachtige zaal. Mijn besluit stond niet veel later vast: ik zou musicologie gaan studeren.”

Wat is uw voornaamste realisatie als artistiek directeur van het Concertgebouw?

Jeroen Vanacker: “Door de programmatie blijvend te vernieuwen konden we onze reputatie en ons publiek sterk doen stijgen. In plaats van enkel concerten te plannen, koos ik voor seizoenthema’s en storytelling. Zo kon ik muziek en dans in een prikkelende, maatschappelijke context plaatsen. Met succesvolle festivals en out-of-the-box concepten als Club Surround of Iedereen klassiek werden er bijzondere belevingen gecreëerd.”

“Even belangrijk is dat we van het Concertgebouw een open huis gemaakt hebben. We lokken niet alleen jaarlijks 100.000 muziek- en dansliefhebbers, maar ook 12.000 scholieren. We hebben mensen met een beperking over de drempel geholpen en zelfs projecten in de gevangenis op het getouw gezet. Voor de artiesten hebben we een residentiewerking: ze komen hier niet alleen concerteren, ze kunnen bij ons ook repeteren, nieuwe projecten creëren en cd’s opnemen.”

Het Concertgebouw gaat prat op een ecologische manier van werken. Hoe realiseert u dat?

Jeroen Vanacker: “Er is niet alleen ons Concertgebouwbos, maar we hebben ook onze ‘close connections’: we hebben partnerships afgesloten met drie toporkesten: de London Philharmonic, het Gürzenich Orchester Köln en het Rotterdams Filharmonisch Orkest engageren zich om met de trein of de bus naar Brugge te komen.”

Waarom verlaat u na zestien jaar het Concertgebouw?

Jeroen Vanacker: “Ik had zin om in een nieuwe context een tweede hoofdstuk aan mijn professionele carrière te schrijven. De kans om head of music programming te worden in BOZAR, een van de drie federale culturele instellingen, kon ik niet laten liggen. Het wordt een grote uitdaging, want het muzikaal spectrum van BOZAR is veel breder dan in het Concertgebouw. Ik zal er, naast klassieke muziek, aandacht voor jazz, wereldmuziek en zelfs electro hebben.”

“Het is met een lach en een traan dat ik deze zomer afscheid neem van het Concertgebouw. Ik laat deze Brugse plek met spijt achter. Het was een grote eer om hier zo lang het artistiek beleid te kunnen uitstippelen. Ik ben erg dankbaar voor het fantastische team, de steun van de raad van bestuur en de fijne partners. In april wordt een vacature voor mijn opvolger uitgeschreven.”

Van welke componisten bent u zelf fan?

Jeroen Vanacker: “Ik hou zowel van de Vlaamse polyfonie als van Bach en hedendaags klassiek. Mijn licentiaatsverhandeling ging over de 20ste-eeuwse componist Alban Berg. Maar als ik er één persoon moet uitpikken, kies ik voor Johannes Brahms. Zijn muziek is een perfecte combinatie van vorm en emotie.”

De liefhebbers van klassieke muziek zijn oud. Hoe probeert u het publiek te verjongen?

Jeroen Vanacker: “Wat mij drijft, is de passie om mensen te overtuigen van de kracht en de rijkdom van klassieke muziek. Ik zoek verhalen om mensen aan te trekken. Eenmaal je ze binnen hebt en ze maken een fantastisch concert mee, is de kans groot dat ze overtuigd terugkeren. Gek genoeg is het makkelijker om mensen onder de dertig te lokken. De leeftijd tussen 30 en 50 is moeilijker: die mensen zitten in de fleur van hun professioneel leven, hebben jonge kinderen…”

Als laatste wapenfeit mocht u het seizoen 2024-25 samenstellen?

Jeroen Vanacker: “Het thema wordt the future is now. Na dit seizoen rond ‘geboorte’ belandt onze vijfjarige cyclus, die stilstaat bij de grote momenten van het leven, bij de jeugd. Met jonge curatoren, een lentefestival en veel concerten rond jeugdige energie en transformatie. Ik zal trouwens nog deels het seizoen 2025-26 mee voorbereiden…”